In dit jaaroverzicht van 2023 laat Faculteit der Sociale Wetenschappen zien waar we trots op zijn. Aan deze projecten in onderzoek en onderwijs hebben we hard gewerkt.

Transparantie wordt gezien als een belangrijke voorwaarde voor democratisch overheidsbeleid. Betekent dit dat staatsgeheimen – zoals vertrouwelijke informatie van de inlichtingendiensten en achterkamertjespolitiek – moeten worden afgeschaft? Politiek filosoof Dorota Mokrosinska onderzoekt met een ERC-subsidie…

Plantenbioloog Pingtao Ding, universitair docent bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), heeft een beurs ontvangen van 2,4 miljoen euro. De Starting Grant van de European Research Council (ERC) voor veelbelovende jonge onderzoekers geeft hem de mogelijkheid om te kijken hoe planten zich beschermen…

Hoogleraar theoretische chemie Geert-Jan Kroes krijgt een prestigieuze Advanced Grant van de European Research Council (ERC). Met de bijbehorende 2,5 miljoen euro wil Kroes nauwkeurig modelleren hoe gasmoleculen reageren op metaaloppervlakken. Met die fundamentele kennis kunnen veel chemische stoffen…

Willem Adelaar, Leids hoogleraar Talen en Culturen van Indiaans Amerika, krijgt een Europese subsidie (ERC Advanced Grant) voor onderzoek naar de relaties tussen Midden-Amerikaanse en Zuid-Amerikaanse Indianentalen. Daarmee wil hij orde scheppen in de enorme taaldiversiteit in het gebied en licht werpen…

Astrochemicus Ewine van Dishoeck gaat de Europese subsidie van 2,5 miljoen die ze kreeg, gebruiken voor het verwerken en interpreteren van data van de nieuwe radiotelescoop ALMA in Chili. Van Dishoeck is in Chili als ze de vraag naar de bestemming van het geld voorgeschoteld krijgt.

Hoewel 2020 een ongewoon en belastend jaar is geweest voor de collega's van het Institute of Security and Global Affairs (ISGA), kan het instituut niettemin terugkijken op een indrukwekkende reeks succesvolle subsidieaanvragen in het afgelopen jaar. Dit indrukwekkende resultaat werd bereikt bovenop…

Per 1 november is Jan Vonk benoemd tot hoogleraar Wiskunde bij het Mathematisch Instituut (MI). Het instituut is opgetogen met de benoeming van Jan, en hij zelf ook. ‘Bij het MI weten we als geen ander het abstracte met het concrete te combineren.’

Ze zijn allebei chemicus maar de een bestudeert de onmetelijke ruimte en de ander de kleinste bestanddelen van de menselijke cel. Ewine van Dishoeck, hoogleraar Astrochemie, en Hermen Overkleeft, hoogleraar Bio-organische synthese, kregen beiden een Europese miljoenensubsidie.

Dr. Joop Schaye is per 1 december 2011 bij de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemd tot hoogleraar ‘The Formation of Galaxies’. Schaye was al als universitair hoofddocent werkzaam bij de Universiteit Leiden. Zijn aanstelling betreft een persoonlijk hoogleraarschap.

Joost Frenken, hoogleraar natuurkunde aan de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen, is benoemd tot directeur van het nieuwe Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL). De samenwerkende partijen, ASML, FOM, NWO, UvA en VU tekenen vandaag, 7 november 2013, een principeovereenkomst.

Hormonale veranderingen bereiden vrouwen tijdens hun zwangerschap voor op het ouderschap. Bij vaders is dat niet of minder het geval. Kunnen we vaders sensitiever maken voor hun baby door een gedragsgerichte interventie of door het toedienen van hormonen? Hoogleraar gezinspedagogiek Marian Bakermans-Kranenburg…

De hersenen van adolescenten reageren sterker op het ontvangen van beloningen. Dat kan leiden tot risicogedrag, maar heeft volgens Leids onderzoek ook een positieve functie: het maakt het leren gemakkelijker. Publicatie in Nature Communications.

Ook in 2020 hebben veel van onze medewerkers en studenten mooie prijzen gewonnen en belangrijke onderzoekssubsidies binnengehaald.

De YAL laat zich horen over beleidskwesties.

Susana Chuva de Sousa Lopes wil menselijke eicellen laten rijpen in een kunstmatige eierstok buiten het lichaam. Als dit lukt zouden meisjes die onvruchtbaar zijn geworden door kanker later toch met hun eigen eicellen kinderen kunnen krijgen. Dit onderzoek is beloond met een ERC-grant van 2 miljoen…

Op de jaarlijkse voorjaarsbijeenkomst van de Nederlandse Vereniging van Klinische Farmacologie en Biofarmacie (NVKFB) ontving Margreke Brill de TOP-Publicatieprijs .

Milieuwetenschapper Martina Vijver ontvangt een ERC Consolidator Grant van maar liefst 2 miljoen euro onderzoek naar de effecten van nanomaterialen op het milieu. Het Leidsch Dagblad schreef over haar nieuwe onderzoek en het Levend Lab.

Op 19 en 20 oktober 2023 organiseerden Simona Demkova en Melanie Fink van het Europa Instituut, samen met Giulia Gentile (Essex Law School), een rondetafelgesprek met deskundigen over het onderwerp 'De toekomst van het EU publiekrecht in het AI-tijdperk', in het kader van de conferentie over digitaal…

Professor Ewine van Dishoeck is met ingang van 1 april 2012 door het College van Bestuur en het Faculteitsbestuur benoemd tot Faculteitshoogleraar van de Universiteit Leiden. Als Faculteitshoogleraar is Ewine werkzaam bij de Sterrewacht Leiden en behoort zij tot de absolute top van haar vakgebied; Molecular…

Juan Masullo (Instituut Politieke Wetenschap Universiteit Leiden) ontvangt een beurs van het Elise Mathilde Fonds/Leids Universiteitsfonds voor zijn onderzoeksproject ‘Forging an Anti-Mafia Culture: Observational and Experimental Evidence from Italy’. Masullo gaat achterhalen hoe Italiaanse burgers…

Danielle Bartels en Stefanie Meeuwis ontvangen een 'travel grant award' voor hun artikelen over jeuk. Bovendien krijgen de twee Leidse gezondheidspsychologen op het World Congress on Itch in Wroclaw (Polen) van 15-17 oktober de mogelijkheid om hun onderzoek te presenteren.

Op 30 november ging de website Pas d'Armes live. Deze website, gericht op studenten en een breed publiek van geïnteresseerden, biedt toegang tot de wereld van de pas d'armes (wapenpas in het Nederlands). Dit was een geritualiseerde toernooivorm die in de vijftiende en vroege zestiende eeuw zeer populair…

Per 1 juli jongstleden is Cátia Antunes benoemd tot hoogleraar leerstoel hier.

Er gebeurde veel het afgelopen jaar! 2023 was een bewogen jaar waarin meerdere oorlogen woedden waarover onze experts duiding konden bieden. Het was ook het jaar waarin het kabinet excuses maakte voor het slavernijverleden. Leidse geesteswetenschappers stonden aan de basis hiervan met hun onderzoek…

Congres/symposium

Wat zijn de belangrijkste thema's in het uitvoeren van systemen voor bio-energie ?

Leiden en Den Haag hebben veel musea met grote aantallen bijzondere voorwerpen en archieven. Ook de Universiteit Leiden herbergt bijzondere collecties. Museums, Collections & Society bevordert onderzoek en onderwijs en stelt ethische vragen omtrent de herkomst van deze collecties.

Welke impact hebben discussies over en bewezen beschuldigingen van etnisch profileren op organisaties en de (grens)politieagenten die op operationeel niveau werken? Gedurende een periode van drie jaar (november 2023 – november 2026) zal dit innovatieve transdisciplinaire onderzoeksproject zich richten…

Besluitvormers in de publieke sector opereren te midden van een overvloed aan informatie en onduidelijke politieke doelstellingen. Aandacht is de sine qua non van beleidsvorming: waar aandacht voor is kan geadresseerd worden in beleidsoplossingen; wat over het hoofd gezien wordt niet. Ondanks het belang…

Lezing

Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…

Chemicus Sylvestre Bonnet werkt aan een methode om tumorcellen met licht te bestralen en vervolgens te bestoken met antikankermoleculen die niet werken in het donker, maar wel zeer giftig worden zodra ze met licht bestraald worden. Deze methode kan ernstige bijwerkingen in het lichaam voorkomen. Om…

Sinds het begin van de Chinese hervorming, zo’n dertig jaar geleden, is regelmatig voorspeld dat de groeiende Chinese economie zou instorten door de sociale problemen, de steeds groter wordende milieudruk of de zeepbel in de vastgoedsector. China’s economie is echter nog altijd stabiel. Prof.dr. Peter…

Als een pilletje zonder werkzame stofjes toch helpt, dan heet zo'n positieve verwachting een placebo-effect. Een negatieve verwachting heet een nocebo-effect. Beide zijn te sturen met verbale suggesties en conditionering. Deze combineren is volgens de onderzoeksgroep van Andrea Evers de meest veelbelovende…

Politicoloog Kevin Köhler (Universiteit Leiden) ontvangt een Consolidator Grant van de European Research Council (ERC). Deze prestigieuze beurs is een erkenning van zijn ‘veelbelovende wetenschappelijke staat van dienst’ en stelt hem in staat een eigen onderzoeksgroep op te zetten. Met deze groep gaat…

De European Research Council (ERC) heeft een Advanced Grant toegekend aan twee Leidse onderzoekers. Joke Meijer gaat onderzoek doen naar de invloed van de biologische klok op onze gezondheid. Carlo Beenakker gaat op zoek naar Majorana-deeltjes in supergeleiders.

The logic seems inescapable indeed. The bigger the population, the higher the probability it contains an Einstein. Hence, bigger populations are more likely to develop complex culture.

Politicoloog Simon Chauchard (Universiteit Leiden) ontvangt een Consolidator Grant van de European Research Council (ERC). Daarmee krijgt hij erkenning als ‘onderzoeker met een veelbelovende staat van dienst’ en de financiële middelen om een eigen onderzoeksgroep op te zetten. Chauchard et al. gaan…

Andrea Evers is de nieuwe hoogleraar van de kersverse sectie ‘Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie. Met een consolidator grant van de European Research Council (ERC) maakt ze een vliegende start in Leiden. Haar ambitie? 'Alleen door samenwerken met andere disciplines komen we tot nieuwe inzichten.’…

Ontwikkelingssychologe Anna van Duijvenvoorde heeft een subsidie in het Open Research Area programma in de wacht gesleept. Met deze ORA Grant werken diverse onderzoekers internationaal samen om het verband aan te tonen tussen de ontwikkeling van het puberbrein en sociaal leren.

Bij de jaarlijkse Leidse lintjesregen op 24 april in de Hooglandse kerk, vielen ook twee lintjes toe aan medewerkers van de Universiteit Leiden, beiden van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Het betrof Carlo Beenakker, hoogleraar Theoretische fysica, en Ton Bakker, hoofd Facility Manageme…

Positieve verwachtingen over een medicijn helpen de werking ervan, zelfs als je mensen vertelt over dit placebo-effect. Het omgekeerde, het nocebo-effect, geldt ook. Gezondheidspsycholoog Stefanie Meeuwis vond in diverse studies bewijs. Promotie op 3 juni.

The Leiden University Centre for the Digital Humanities (LUCDH) invites applications from Leiden University staff and students for funding aimed at developing Digital Humanities activities.

Prof. dr. Bert Meijer is door minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) benoemd als lid van de Raad van Toezicht van de Universiteit Leiden.

As per January 1st, Niek Strohmaier is part of Kifid’s arbitration committee.

Prof. dr. Aske Plaat (1966) wordt per 1 januari 2016 de nieuwe wetenschappelijk directeur van LIACS, het Informatica Instituut van de Universiteit Leiden. Plaat werkt sinds 1 juli 2014 als hoogleraar Data Science bij LIACS.

Professor Jan Pieter Abrahams gaat onderzoek doen naar de 3D structuur van biomoleculen om uiteindelijk ziektes als tuberculose, malaria en kanker beter te kunnen begrijpen. Hiervoor heeft de Technologiestichting STW een subsidie toegekend van € 25.000,-

Per 1 juni treedt Marileen Dogterom, hoogleraar biomoleculaire fysica in Leiden en Delft, toe tot het bestuur van de KNAW.

In onderzoeken is het een oude vertrouwde, de p-waarde. Maar wiskundige Peter Grünwald wil daar vanaf. De p-waarde is te fraudegevoelig en kan leiden tot een vertekend beeld van werkelijkheid en toeval. Daarom wil hij aan de slag met de e-waarde. De Volkskrant sprak hem daarover.