Hoogleraar Marieke Liem ontkracht mythes over dodelijke agressie in haar nieuwe boek 'Mythen over Moord'.

Siemen Geerts is de eerste masterstudent van Archeologie die niet afstudeerde met een scriptie maar met een afstudeerproject. Voor zijn project ging hij aan de slag met de oude stadsverdediging van Haarlem. We spreken Siemen over zijn ervaringen. ‘Ik vind het leuk dat Gemeente Haarlem iets heeft aan…

Marian Klamer legt verdwijnende Austronesische en Papuatalen vast en werpt nieuw licht op de Indonesische geschiedenis.

Levensechte goden, wapenkletterende schutters en geïmproviseerde professoren. Met een bonte inwijdingsoptocht en honderden opgetrommelde burgers vierde Leiden op 8 februari 1575 de oprichting van de eerste universiteit van de Republiek. ‘Het was geen feestje om de fuif.’

Het ‘zwaard van Ommerschans’ uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden behoort tot een groep van zeldzame ‘reuzenzwaarden’ uit de bronstijd (1000-800 v.Chr.). De in totaal zes zwaarden zijn de afgelopen jaren intensief onderzocht door een internationaal team van wetenschappers van onder meer…

Roderick Bouman is collectiebeheerder van de Leidse Hortus botanicus. Hij houdt bij welke planten er in de Hortus zijn, waar die vandaan komen en zorgt dat bezoekers er de juiste informatie over kunnen vinden. ‘Wij zijn ook gewoon een museum’ , zegt Bouman. ‘Alleen zijn onze objecten levend. Dat maakt…

De militaire top verkent 'het terrein' voor een eventuele missie en dient op het juiste moment de politiek te informeren. De politiek neemt het besluit en stelt idealiter de doelen. In de voorbereiding op de missie naar Uruzgan stelde de politiek geen doelen maar stapte op de rijdende trein, concludeert…

Een röntgenscanner, wat kogellagers en een nieuw ontwikkeld algoritme. Dat is alles wat je nodig hebt om met een 3D-model kunstobjecten vanbinnen te bekijken zonder ze te ontmantelen. Door het onderzoek van Francien Bossema (Centrum Wiskunde & Informatica en Leiden Institute of Advanced Computer Science)…

De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie krijgt twee nieuwe directieleden. Ronald Stark (nu nog werkzaam bij NWO) is per 1 september de nieuwe uitvoerend directeur van NOVA. Amina Helmi (hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit…

Archeologe Hayley Mickleburgh onderzoekt hoe lijken ontbinden. Dat helpt bij de reconstructie van veranderingen in begrafenisrituelen van Caribische indianen.

Iedere maand vertelt één van de medewerkers van het Instituut over een boek dat hij onlangs heeft gelezen en hem heeft geïnspireerd: van roman tot biografie. Op het eind van het stuk wordt het stokje doorgegeven aan een nieuwe collega. Dit keer vertelt Erika Kuijpers over een boek dat zij onlangs la…

De Egyptische tempelcultuur zou in de Ptolemeïsche periode, na de dood van Alexander de Grote in 323 v. Chr., op zijn retour zijn. Niets is minder waar, stelt egyptoloog Carina van den Hoven. Die cultuur bleef springlevend. Promotie op 16 februari.

In donutvormige gebouwen maken deeltjesversnellers supergedetailleerde röntgenfoto's. Toch zijn die beelden niet goed genoeg om bijvoorbeeld te leren hoe we kunnen rijden op waterstof. Wiskunde-promovenus Allard Hendriksen ontwikkelde een algoritme dat de beelden verbetert, zónder dat het hoeft te leren…

Ieder jaar zetten zo’n 3.900 masterstudenten na het afstuderen hun handtekening in het Zweetkamertje. Wat doen ze daarna? Vijf jonge alumni vertellen over hun baan.

De oorlog in Oekraïne leidt niet alleen tot menselijk leed. Ook het cultureel erfgoed van Oekraïne ondervindt de gevolgen van de oorlog: musea worden gebombardeerd en door de ‘russificatie’ in de bezette gebieden leren kinderen geen Oekraïens meer. Onderzoeker Evelien Campfens onderzoekt in opdracht…

Michaël Peyrot is met terugwerkende kracht per 1 januari benoemd tot hoogleraar Vergelijkende Indo-Europese Taalwetenschap aan het Leiden University Centre for Linguistics. Hij kijkt ernaar uit om de liefde voor het vak door te geven aan een nieuwe generatie studenten.

Heeft Nederland de coronacrisis goed aangepakt? Of zijn we, volgens Wilders, de “gekke Henkie” van Europa? Een groep auteurs waaronder de Leidse hoogleraar Arjen Boin analyseerde de Nederlandse aanpak en formuleert waardevolle lessen voor de volgende pandemie.

Victoria Nysts liefde voor gebarentaal ontvlamde toen ze tijdens haar studie Afrikaanse taalkunde toevallig op een dovenschool terechtkwam. Inmiddels heeft de universitair docent een Vici-beurs toegekend gekregen om de geschiedenis van deze talen te onderzoeken.

Een team van wetenschappers van De Jonge Akademie en het Huygens ING/NL Lab bracht een drie eeuwen oude geur tot leven op basis van een recept van Constantijn Huygens. De geur maakt het verleden meer tastbaar en kan mensen de geschiedenis op een nieuwe manier laten ervaren.

Elf Leidse onderzoekers ontvangen een Vidi-beurs van 800.000 euro van NWO. Hiermee kunnen zij de komende vijf jaar een eigen, vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een onderzoeksgroep opzetten.

Media & interactie is waar kunstmatige intelligentie en machine learning samenkomen met filosofie, cognitieve wetenschap en de creatieve kunsten. Voorbeelden van onderzoeksvragen in dit domein zijn: ‘Kan een algoritme naar menselijke maatstaven creatief zijn?', 'Kunnen creatieve processen, zoals het…

Lezing, Studium Generale

Jagers-verzamelaars zorgden al 125 duizend jaar geleden voor verandering van ecosystemen, dat blijkt uit een interdisciplinaire studie van archeologen van de Universiteit Leiden in samenwerking met andere wetenschappers. Met gebruik van vuur hielden neanderthalers stukken landschap open en hadden daarmee…

De gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar lang leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologische jaar van Oss! In een reeks interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking…

‘Geen enkele keus is voor altijd’, stelt Tracy Evans. ‘Je kunt op je besluit terugkomen en een andere richting op gaan wanneer de omstandigheden veranderen.’ Toen Tracy zestig jaar oud was, had ze zelf de behoefte aan verandering. Nu, zes jaar later, heeft ze een PhD-titel op zak.

De studie van oude materialen en de manier waarop ze gemaakt zijn, levert baanbrekende inzichten in het verleden op. Bovendien is het samenspel tussen mensen en materialen voor onze huidige maatschappij zeer relevant, betoogt Ann Brysbaert, hoogleraar 'Ancient Technologies, Crafts and Materials' bij…

Prof.dr. Harry Fokkens neemt afscheid van de ARCHON onderzoeksschool, waar hij zo’n 30 jaar bij betrokken is geweest. Een aanzienlijk deel (1998 tot 2016) was hij wetenschappelijk directeur van de organisatie. Hij blikt terug op een bewogen periode. “De rol van ARCHON is enorm belangrijk.”

De Europese Onderzoeksraad, beter bekend als ERC (European Research Council), bestaat dit jaar tien jaar, en dat werd op 23 juni gevierd door Leidse onderzoekers. De ERC is een belangrijke verstrekker van onderzoekssubsidies, ook aan de Universiteit Leiden: de afgelopen tien jaar ontving de universiteit…

Overblijfselen uit het verleden liggen voor een groot deel verborgen in rivieren, meren en zeeën. Helaas kijken we zelden onder water, en onbekend maakt onbemind. Martijn Manders vertelt in zijn oratie waarom onderwaterarcheologie zo belangrijk is voor het begrijpen van onze geschiedenis.

Vroegere volkeren hebben mogelijk de kracht van vuur gebruikt om hun omgeving te veranderen.

Vijf talentvolle Leidse geesteswetenschappers hebben een Vidi-onderzoekssubsidie van 800.000 euro binnengesleept waarmee ze een eigen onderzoekslijn op gaan zetten of uitbouwen.

Een afvaardiging van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen bezocht begin november twee Indonesische universiteiten om de samenwerking op het gebied van de bioscience verder in te vullen. Ook opende de faculteit een nieuw Indonesisch kantoor in Yogyakarta.

Verschillende groepen mensachtigen leerden waarschijnlijk al veel eerder van elkaar dan tot nu toe werd aangenomen en die kennis werd ook veel verder verspreid. Een studie van archeologen van de Universiteit Leiden naar het gebruik van vuur laat zien dat er 400 duizend jaar geleden al sprake geweest…

Bij het oude Egypte denken we al snel aan mummies en sarcofagen. Onterecht, vindt onderzoeker en conservator van het Rijksmuseum van Oudheden Lara Weiss. Voor het Rijksmuseum van Oudheden maakte ze een audiotour die juist ingaat op de relatie tussen levende Egyptenaren en de dood.

Nederland verliest plantensoorten die afhankelijk zijn van bestuiving door insecten. Milieuwetenschapper Kaixuan Pan toont dat aan na analyse van 87 jaar aan metingen van meer dan 365.000 locaties. Het nieuws is verontrustend voor onze biodiversiteit en de voedselzekerheid. ‘75% procent van onze gewassen…

Astronomische observaties in Chili, onderzoek naar Indiaans erfgoed of behandeling van oogziektes in Brazilië. Er is veel en divers Leids onderzoek in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Wetenschappers en vertegenwoordigers van 20 landen ontmoetten elkaar op 11 mei in Leiden om de samenwerking…

Archeologen van het Rijksmuseum van Oudheden (Leiden), het Museo Egizio (Turijn, Italië) en de Universiteit Leiden hebben in Sakkara (Egypte) het graf gevonden van Panehsy, de ‘rentmeester van de tempel van (de god) Amon’. Het graf is meer dan 3000 jaar oud, uit de tijd van farao Ramses II (ca. 1250…

Leidse wetenschappers zagen hongerige dorpelingen in het noorden van Kameroen vlees stelen van de prooi van leeuwen. De onderzoekers van het Instituut voor Milieuwetenschappen van de Universiteit Leiden (CML) berichtten over dit kleptoparasitisme in de online publicatie van het African Journal of Ecology…

De Universiteit Leiden vierde op 10 februari de officiële opening van Wijnhaven, de nieuwste huisvestingslocatie in Den Haag. Tijdens de feestelijke gelegenheid benadrukten de aanwezigen de meerwaarde van een moderne vestiging in het hart van de Hofstad.

Lezing, Studium Generale

Lezing

Twintig jaar na dato, in een recensie over een Escher-tentoonstelling in Italië, schrijft Nature Physics er weer over: Leidse wiskundigen die Escher uit de brand helpen. Een reconstructie hoe emeritus hoogleraar Hendrik Lenstra op het spoor kwam van een 44 jaar oud probleem.

Twee Brabantse broers vonden in 2017 meer dan honderd antieke munten in een open veld. Een Leidse historica bestudeerde de munten en concludeerde dat het om een heuse Romeinse schat ging. Een reconstructie in drie bedrijven.

Lezing

Lezing

Promotie

Promotie

Wat gebeurt er als Leidse wetenschappers uit verschillende vakgebieden, die samen naar complexe maatschappelijke problemen kijken, hun krachten bundelen met kunstenaars? De resultaten waren op dinsdag 11 juni te zien tijdens een unieke expositie; kijk mee en ontdek.

14 veelbelovende Leidse onderzoekers kunnen de komende jaren hun onderzoeksplan realiseren dankzij een Veni-financiering van NWO. De subsidies zijn dit jaar onder meer toegekend aan onderzoek naar de invloed van lawaai op het functioneren van koolmezen, voorwaarden voor de evolutie van leven op planeten,…