Leiden heeft een roemrijke journalistieke geschiedenis. Al in de achttiende eeuw was de Gazette de Leyde, die officieel nooit zo heette, maar wel onder vier andere namen verscheen, dé kwaliteitskrant voor de Europese gegoede burger en elite. In de online tentoonstelling Leidse Persgeschiedenis wordt…

Op woensdag 12 oktober organiseert de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) vier lezingen over een opmerkelijke verzameling aantekenboekjes uit de vroege elfde eeuw, thans bewaard in Leiden. Ze zijn vervaardigd door de Franse monnik Ademar van Chabannes. Spreker Ad van Els schreef een diepgravende…

Op het moment dat wij, de dienstraad van SOZ, deze column schrijven is COP26 (de VN klimaatconferentie) aan de gang in Glasgow, Schotland. Maar is dat voor ons ook van belang? Wij denken van wel.

Digitale oraties, lege collegezalen en heel veel online overleg: in 2020 veranderde er veel, ook voor de Faculteit Geesteswetenschappen. Gelukkig was er naast coronanieuws ook ruimte voor andere verhalen. Deze vijf artikelen klikten onze nieuwsbrieflezers vaak aan.

Het Guggenheim Fellowship is een prestigieuze beurs voor Amerikaanse staatsburgers. Jaarlijks zijn er meer dan 3000 aanvragen en er werden slechts 188 gehonoreerd. Hoogleraar Jonathan Silk is één van deze 188, en de eerste bij de Universiteit Leiden. Hij vertelt ons meer over de beurs en wat hij er…

Voor het eerst heeft een onderzoeksgroep onder leiding van Karline Janmaat en haar voormalige masterstudent Chirag Chittar de verschillende hypotheses over muziek tegelijkertijd getest met voedselvoorziening in een moderne samenleving tijdens de dagelijkse zoektocht naar knollen - hun basisvoedsel.

Onderzoek

Sommige bacteriën blijken net als wij eiwitten te hebben die het DNA in hun cellen organiseren. Die doen dat alleen net even anders. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van bio-chemici van het Leiden Institute of Chemistry en het Max Planck Institute for Biology. De ontdekking helpt ons beter begrijpen hoe…

Lezing

Patiënten die nog geen gewrichtsreuma hebben maar wel al een voorfase van de ziekte, hebben baat bij het eerder starten van de gebruikelijke behandeling. Dat schrijven onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in The Lancet. Door methotrexaat tijdelijk in deze ‘pre-reumafase’ voor…

Op donderdag 27 januari zijn Rick Honings, Coen van ’t Veer en Jacqueline Bel te gast in de online boekensalon van Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). Hoofdconservator Garrelt Verhoeven interviewt de drie redacteuren over het boek De postkoloniale spiegel. De Nederlands-Indische letteren herlezen.…

Per 1 oktober is David Holmes benoemd tot hoogleraar Zuivere Wiskunde bij het Mathematisch Instituut (MI). Zijn werk ligt op de grens tussen algebra, meetkunde en getaltheorie.

Zes projecten van de Faculteit Geesteswetenschappen hebben onlangs een subsidie van maximaal 750.000 euro uit de NWO Open Competitie ontvangen. Betrokken wetenschappers vertellen hoe ze dit geld gaan besteden.

Orthopedagoog Maretha de Jonge behandelt de fabel ‘Iedereen heeft wel een beetje autisme’. "Iedereen herkent dongemakkelijke situaties. Dan hoor je wel eens dat iedereen wel wat autistisch heeft. Toch is dat niet hetzelfde.", aldus de Jonge.

Vijf wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een Starting Grant van de European Research Council (ERC). Met zo’n beurs van gemiddeld 1,5 miljoen euro kunnen onderzoekers met veel potentie eigen project lanceren, een onderzoeksteam leiden en hun beste ideeën uitvoeren.

Jasper Knoester startte op 1 januari als onze nieuwe decaan. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Oncode Accelerator wil de manier waarop we kankerbehandelingen ontwikkelen innoveren: binnen het programma wordt de patiënt centraal gesteld.

Ze blinkt niet alleen uit in haar onderzoek, maar ze is ook actief in wetenschapscommunicatie en startte tijdens haar promotie een samenwerking buiten haar eigen vakgebied. Yevheniia Cheipesh heeft van L'Oreal, UNESCO en de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) de eerste prijs…

Ruim 600 handschriften en vroege drukken maakte de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) onlangs digitaal beschikbaar via het platform Europeana, als onderdeel van het project ‘The Art of Reading in the Middle Ages’ (ARMA). Zeven Europese erfgoedinstellingen werkten twee jaar samen om 30.000 gedigitaliseerde…

Aan het begin van de COVID-19-pandemie ontdekten onderzoekers van 15 afdelingen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) dat ze meer voor patiënten konden doen als ze hun krachten bundelden. Op deze manier doet de BEAT-COVID groep in hoog tempo kennis op over COVID-19, de rol van het immuunsysteem…

Honderden prachtige en tijdloze foto’s van Emmy Andriesse, een van de belangrijkste Nederlandse fotografen uit de twintigste eeuw, zijn nu voor iedereen vrij toegankelijk en te gebruiken voor onderzoek, onderwijs of andere doeleinden. Grote delen van Andriesse’s oeuvre zijn nu al online beschikbaar…

De Young Academy Leiden wil jonge academici met elkaar verbinden. Zo eenvoudig is het immers niet in de praktijk om peers te ontmoeten buiten je vakgebied. Met inspirerende én gezellige facultaire lunches streeft de organisatie naar connectie tussen jonge wetenschappers. De meest recente, op de Faculteit…

Grondstoffen werden vroeger over duizenden kilometers afstand vervoerd. Waarvoor werden ze geruild en waarom sloten mensen in West-Azië zich aan bij deze handelsnetwerken?

‘Migraine is een hersenziekte. Als het eenvoudig was dan hadden we het al opgelost’. Dat is de titel van de oratie die hoogleraar Neurologie Gisela Terwindt op vrijdag 3 juni uitspreekt. Ze benadrukt in haar toespraak het belang van onderzoek naar de verschillen tussen vrouwen en mannen met migraine…

Xander, student Bestuurskunde, liep stage bij het Korps Mariniers Opleidingscentrum. Tijdens zijn stage heeft hij gewerkt aan het automatiseren van het systeem van logistieke aanvragen. Nu is hij werkzaam als werkstudent bij Defensie.

Zelfs embryo’s kunnen verzeild raken in een evolutionaire wapenwedloop met een andere soort. Dat laten Leidse biologen zien bij larven van de roze bittervoorn die als koekoeksjongen parasiteren op de kieuwen van zoetwatermosselen. Ze publiceerden hun onderzoek 19 februari in PNAS.

Twee onderzoekers van de Faculteit der Archeologie ontvingen een beurs vanuit het stimuleringsgebied Museums, Collections and Society. Deze beurs richt zich specifiek op collectie-gebaseerd onderzoek. Waar dr. Jason Laffoon de beurs inzet voor onderzoek naar de herkomst van Centraal-Amerikaans turkoois,…

De buitenlandse investeringen in Nederlands-Indië gedurende de koloniale tijd hadden gunstiger kunnen uitpakken voor de Indonesische economie. Maar de moeizame relatie tussen Nederland en Indonesië in de jaren na het uitroepen van de onafhankelijkheid vertraagde dit effect, zo blijkt uit promotieonderzoek…

Het oudste bekende kledingstuk van Nederland is een felrood en blauw geblokte wollenjurk van bijna 2800 jaar oud, zo blijkt uit recent onderzoek. Fragmenten van dit kledingstuk zijn samen met bronzen en ijzeren sieraden in 2010 gevonden in een rijk graf uit de ijzertijd, tijdens opgravingen van een…

Generaties Leidse studenten en wetenschappers deden archeologisch onderzoek naar de vroeg-middeleeuwse geschiedenis van Oegstgeest. Dat maakt de oude nederzetting een van de best gedocumenteerde vindplaatsen uit die tijd. In een nieuw boek maken Leidse wetenschappers de balans op.

Vanwege de wereldwijde corona-uitbraak veranderde halverwege maart 2020 alles in Nederland. Zoveel mogelijk thuisblijven en anderhalve meter afstand, dat werd de norm. Een jaar later kijken we met vier ‘insiders’ van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid terug op het coronajaar. Hoe hebben ze het ervaren?…

Het zichtbaar maken van ongeschreven verhalen van inheemse culturen en volken van de Cariben. Dat doet de tentoonstelling ‘Caribbean Ties’ in de Oude UB.

Hoe moet de koran gelezen worden? Het schrift van het heilige boek maakt verschillende interpretaties mogelijk. Onderzoeker Marijn van Putten ontvangt een ERC Consolidator Grant van twee miljoen euro om eeuwenoude recitaties in kaart te brengen.

Aafje de Roest heeft van haar hobby haar werk gemaakt. Van een tiener die graag naar hiphop luisterde, werd ze een promovenda die onderzoekt hoe jongeren hun culturele identiteit vormen aan de hand van Nederlandstalige hiphop.

Snijsporen op botjes van beren laten zien dat mensen in Noord-West Europa 300.000 jaar geleden berenvellen gebruikten om warm te blijven.

Het onderzoeksproject heeft als doel ouders te helpen hun kleuters gezonde eetgewoonten aan te leren door het bevorderen van sensitieve voeding tijdens de fase wanneer peuters kieskeurig met eten worden.

Onderwijs heeft geleid tot een enorme vooruitgang in geletterdheid, technologie en wetenschap, maar ook gezorgd voor meer ongelijkheid. Dat blijkt uit het internationale Unesco-onderzoek ‘Reimagining Education: the Science and Evidence-based Education (ISEE) Assessment’. Vanuit de Universiteit Leiden…

Het Leids Universiteits Fonds (LUF) heeft subsidies toegekend aan Floor van Meer (Sociale, Economische en Organisatiepsychologie) en Lara Wierenga (Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie). Deze Leidse wetenschappers vertellen over hun plannen waarvoor zij ieder rond de 35.000 euro ontvangen.

Universitair docent Anna Dlabacova krijgt een Starting Grant van de European Research Council. Ze gaat de beurs van ongeveer 1,5 miljoen euro gebruiken om onderzoek te doen naar het Nederlandstalige getijden- en gebedenboek.

Zorgrobots, zelfrijdende auto’s en deepfakes met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). De tentoonstelling BrAInpower in Rijksmuseum Boerhaave toont spectaculaire toepassingen en vertelt hoe AI zulke grote sprongen kon maken. Bas Haring, hoogleraar Publiek begrip van wetenschap, is de gastconservator.…

Wetenschappelijk directeur van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) Hubertus Irth: ‘Wij testen stofjes en zoeken naar nieuwe concepten om een ziekte te behandelen.’

Wie heeft de collecties van musea bijeengebracht? Het antwoord op die vraag lijken vrijwel altijd mannen te zijn. Op een aantal zeldzame uitzonderingen na, lijken vrouwelijke verzamelaars niet te bestaan. Toch waren ze er wel degelijk. Voor het project Museums, Collections and Society gaat onderzoeker…

Een avondvullend programma in de Universiteitsbibliotheek en Middle Eastern Library in Leiden voor iedereen die iets heeft met het Midden-Oosten; van Tadjikistan tot de Mahreb en van Istanbul tot Sanaa. Bekijk de oudste boeken en kleitabletten uit de collectie en luister naar de meest fascinerende verhalen…

Professor Nira Wickramasinghe gaat met een NWO Open Competition grant onderzoek doen het afterlive van de Nederlandse slavernij rond de Indische Oceaan.

Een unieke multicenter studie, waarbij ongeveer 3500 jongeren tussen 10 en 25 jaar oud uit verschillende continenten werden onderzocht, laat zien dat kunstmatige intelligentie - specifiek machine learning - in staat is om individuele jongeren met angststoornissen te identificeren aan de hand van hun…

De Starting Grant wordt jaarlijks door de European Research Council (ERC) toegekend. Dit jaar zijn er in Nederland 51 onderzoekers die een Starting Grant ontvangen, waaronder 4 onderzoekers van FSW.

In de nationalistische negentiende eeuw nam de studie van middeleeuwse geschriften een vlucht. Juist de studie van de eigen volkstaal zou een groots nationaal verleden blootleggen. Maar waarom werd het Oudengels dan ook onderzocht door Denen, Nederlanders, Italianen en vele andere nationaliteiten?

Vijfduizend jaar voor het begin van onze jaartelling ontstond in Oost-Europa de moeder van veel talen die tegenwoordig in Europa, Midden- en Zuid-Azië worden gesproken: het Proto-Indo-Europees. Promovendus Axel Palmér combineerde een 175 jaar oude hypothese met nieuwe technieken om te bewijzen hoe afstammelingen…

Lezing + filmvertoning