Nieuw archeologisch onderzoek naar grafgiften en botmateriaal uit het oudste grafveld van Nederland laat zien dat klassieke man-vrouw rolpatronen 7000 jaar geleden minder traditioneel waren dan gedacht. Het onderzoek is uitgevoerd door een multidisciplinair team wetenschappers onder leiding van Archol,…

De cellen in ons lichaam worden vaak bedreigd door fouten in onze eigen eiwitten. Het FLOW-consortium met Leidse wetenschappers gaat voor het eerst precies in kaart brengen hoe de cel eiwitten controleert, en foute eiwitten herstelt of uit de weg ruimt. Dit kan bijdragen aan het begrijpen en voorkomen…

Micro-organismen die tijdelijk ‘in slaap vallen’ spelen een belangrijke rol bij de evolutie en het voortbestaan van de populatie waar ze deel van uitmaken. Wiskundige Shubhamoy Nandan deed onderzoek naar die ‘sluimerstand’ bij micro-organismen op basis van een vernieuwend wiskundig model.

Het rapport dat het Centrum voor Milieuwetenschappen van de Universiteit Leiden onlangs afrondde, kreeg veel media-aandacht. Toch was al veel langer bekend dat Nederlands oppervlaktewater te veel giftige bestrijdingsmiddelen bevat. ‘We zullen met veel sectoren in Nederland gewoon ons leven moeten beteren’,…

We hebben behoefte aan meer plekken om elkaar op onze campus te ontmoeten. Zo bleek uit de tweede brainstormsessie over het strategisch plan. Dinsdag stonden het onderwijs en de campus centraal tijdens de bijeenkomst in Corpus. Hoogleraar en opleidingsdirecteur Miranda van Eck en studentassessor Ava…

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…

Het Levend Lab van de Universiteit Leiden verhuist naar het hart van het Leiden Bio Science Park. Op de nieuwe plek tussen de Hogeschool, Mentor en Naturalis, zijn de eerste slootjes inmiddels gegraven. Deze nieuwe locatie is beter toegankelijk voor zowel wetenschappers als publiek. Hier kunnen onderzoek…

Nienke van der Marel krijgt de New Horizonsprijs in de natuurkunde toegekend voor haar baanbrekende onderzoek naar planeetvorming. Deze prijs gaat naar jonge, veelbelovende onderzoekers in de natuurkunde of wiskunde. De astronome en haar collega’s vonden het eerste observationele bewijs voor stofvallen…

De duurzame productie van waterstof kan mogelijk efficiënter door slim gekozen zout aan het proces toe te voegen. Onderzoekers van het Leids Instituut voor Chemisch onderzoek hebben in samenwerking met natuurkundigen van de Universiteit Twente ontdekt dat het type zout dat aanwezig is bij de productie…

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Hoe ontstaan sterrenstelsel? Daar gaat astronoom Mariska Kriek de komende jaren onderzoek naar doen. Ze krijgt een NWO Vici-subsidie van 1.5 miljoen euro om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen. ‘Dit onderzoek gebruikt nieuwe en ongekende waarnemingen van de James Webb-ruimtetelescoop…

James Webb life’s building blocks

De nieuwe, gigantische dataset uit de Europese Gaia-telescoop deed heel wat (sterren)stof opwaaien. Details van 1,6 miljard sterren, zo'n tien miljoen sterrenstelsels en bijna 160.000 asteroïden zijn erin te vinden. Hoofd van het datateam van vijfhonderd mensen is de Leidse sterrenkundige Anthony Brown.…

Cryogene geheugens, antibioticabehandeling voor urineweginfecties en het duurzaam recylclen van plastic. Dat zijn de onderwerpen van drie toegekende NWO-XS-subsidies aan onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Onderwijs, Organisatie

Er zijn nog meer moleculen denkbaar als mogelijk kandidaat-medicijn dan er sterren in het heelal zijn. Hoe kun je die moleculen ooit efficiënt identificeren? Hoogleraar AI en medicinale chemie Gerard van Westen: 'Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten als copiloot om geautomatiseerd op zoek te gaan.'…

Het onzichtbare zichtbaar maken, dat doet hoogleraar Moleculaire Immunologie Sander van Kasteren. In zijn oratie vertelt hij er meer over.

De universiteit start met een campagne om extra aandacht te schenken aan de rookvrije universiteitsterreinen. Met zogenoemde peukentonnen probeert de universiteit zichtbaar te maken hoeveel sigarettenfilters uit het milieu worden gered. Hoe schadelijk zijn deze sigarettenfilters voor het milieu?

Wetenschappelijk directeur van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) Hubertus Irth: ‘Wij testen stofjes en zoeken naar nieuwe concepten om een ziekte te behandelen.’

Oprolbare zonnepanelen, buigbare telefoondisplays of betere computerchips… Het EU-project STIBNITE onderzocht de volgende generatie halfgeleiders, gemaakt van organische materialen gebaseerd op koolstof, stikstof en boor. Het project is nu ten einde. Tijdens het Open Science Debate op 1 juli presenteert…

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

Na een jarenlange lobby van milieuactivisten komt er per 1 juli dit jaar statiegeld op kleine plastic flesjes. Een van de boegbeelden in die strijd is alumnus Merijn Tinga. Ook de universiteit faciliteert de inzameling van plastic flesjes en steunt het citizen science-onderzoek Plastic Spotter.

Bestrijdingsmiddelen kunnen een giftige cocktail vormen als ze in combinatie voorkomen in het oppervlaktewater. Dat blijkt uit onderzoek dat de Universiteit Leiden en het RIVM maandag 14 oktober presenteerden. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vroeg het Leidse Centrum voor Milieuwetenschappen…

Discussiëren over gevoelige thema’s als discriminatie is niet altijd even makkelijk. Om de dialoog te bevorderen, organiseerde het Honours College Law in september een themamiddag recht en racisme. Een boeiende middag, waarin studenten en experts inzichten uitwisselden: “Belangrijk dat je gezien kan…

De Paul Krugerstraat, de President Steinstraat, De Wetstraat, de Reitzstraat, De la Reystraat en de Bothastraat: voor de bewoners van de Leidse Transvaalbuurt zijn het bekende namen. Maar wat is het verhaal erachter?

Universiteitsorganist Jan Verschuren en beheerder Bert Crama vertellen over de orgelgeschiedenis, improviseren bij cortèges en hun liefde voor het orgel.

Studeren is al druk genoeg, dus vind je op deze pagina de meestgezochte informatie voor eerstejaarsstudenten. Mis je toch nog iets belangrijks? Laat het weten via de feedbackknop, dan verbeteren we het voor de volgende student.

Lezing

Bart Barendregt krijgt een Vici beurs Voor zijn onderzoeksproject ‘Eén tussen de Nullen, een Antropologie van Artificial Intelligence in Islam’.

Informaticus Matthijs van Leeuwen is een van de vier docenten van de bètafaculteit die in 2021 de Senior Kwalificatie Onderwijs behaalde. Hoe was dat en wat drijft hem? 'Ik had in mijn eigen opleiding graag meer aandacht gezien voor de verantwoordelijkheid die machine learning en datamining met zich…

We moeten afrekenen met het arrogante idee dat de huidige moderne mens superieur is ten opzichte van vroegere mensensoorten. We zijn wie we zijn mede dankzij al die eerdere voorgangers zoals neanderthalers. Dat stelt Marie Soressi, hoogleraar Hominin Diversity Archaelogy, in haar oratie op 23 mei.

‘Bekijk talen in hun onderlinge samenhang’. Dat is de boodschap van professor en arabist Beatrice Gründler, die op 8 februari een eredoctoraat van de Universiteit Leiden krijgt. ‘Ik wil mensen laten zien dat de Arabische geschiedenis een duidelijk verband heeft met Europa.’

Het Wereldvoedselprogramma, Philips, de European Space Agency. De lijst met organisaties, bedrijven en overheidsinstellingen die Sarita Koendjbiharie als oprichter van het PRINS-consultancyprogramma van International Studies heeft weten te werven, is overweldigend. ‘Elke keer bereiken we samen met onze…

Deze maand gaat de tijdelijke 'Commissie toetsing ethische aspecten in samenwerkingen' van start. Deze commissie, in het leven geroepen door rector magnificus Hester Bijl, bestaat uit Leidse (oud-)wetenschappers, en zal zich buigen over de (internationale) samenwerkingsverbanden van de Universiteit…

Met een ERC-grant gaat ontwikkelingspsycholoog Ili Ma onderzoek doen naar misinformatie onder tieners. Met het project wil ze hen weerbaarder maken tegen de soms ernstige gevolgen van misleidende informatie.

T&T DataConsultancy. Sinds drie jaar geven Thomas Prikkel en Thomas Helling trainingen in onder andere datavisualisatie; eerst bij het LSDS en sinds vorig jaar ook via CPL (Centre for Professional Learning) bij het Leiden Legal Technologies Program. Ze benadrukken het belang van technologische kennis…

In haar oratie benadrukt Mirjam Sombroek van Doorm dat er meer aandacht nodig is voor kinderrechten in het denken over recht en gezondheid.

Wat kunnen we leren van falende bedrijven? Die vraag staat centraal bij een Bachelor Honours Class over het belang van falen. Curator Derk van Geel begeleidt faillissementen en deelt in een gastcollege zijn lessen over onze faalcultuur met de studenten. ‘In onze omgang met faillissementen zit het idee…

Lezing

Lezing, Studium Generale

Op 8 maart, Internationale Vrouwendag, staan ​​gelijke kansen voor vrouwen wereldwijd, empowerment en gendergelijkheid centraal. De rol van vrouwen in het verleden is jarenlang vrijwel onzichtbaar geweest. Vier archeologen reflecteren op deze ongelijkheid in zichtbaarheid: van jager-verzamelaars in…

Online, hybride, op de campus... Het was een onvoorspelbaar jaar, ook voor de Faculteit Geesteswetenschappen. Gelukkig was er naast coronanieuws ook ruimte voor andere verhalen. Een terugblik op 2021 met onze meest gelezen nieuwsartikelen per maand.

Hij was meer dan dertig jaar openbaar aanklager in Canada en hield zich dagelijks bezig met moord en andere ernstige misdrijven. Vandaag de dag is Jonathan Hak advocaat, adjunct-hoogleraar en doceert hij op het gebied internationaal beeldrecht. In zijn proefschrift gaat hij in op het gebruik van beelden…

Stel dat wij kunnen wat groene planten kunnen: fotosynthese. Dan zouden we onze enorme energiebehoefte kunnen stillen met diepgroene waterstof en klimaatneutrale biodiesel. De afgelopen decennia werkten wetenschappers er volop aan. Chemicus Chengyu Liu promoveert 8 juni op weer een stap die kunstmatige…

Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…

Elkaar infecteren met virussen en bacteriën en ondertussen jezelf beschermen met medicijnen en vaccinaties. Klinkt als een gezellig avondje, toch? Masterstudenten Life Science & Technology Rafael Jezior en Dennis de Beeld denken van wel. Samen ontwikkelden ze ImmunoWars: een spannend kaartspel gebaseerd…

Tussen de draaibanken en lasmachines van de Fijnmechanische Dienst staat Emiel Wiegers geconcentreerd te werken aan een metalen cilinder. Samen met zijn collega’s ontwerpt en bouwt hij onderdelen voor de opstellingen van onderzoekers. 'Wij zijn een stel uitvinders die het leuk vinden om de onderzoekers…

Hoe is het nu met Young Star Renske Donkers? Begin dit jaar won zij als tweede persoon ooit de Young Star Award voor beste bachelorstudent. Na haar bachelor Molecular Science & Technology is Renske nu druk bezig met haar master Chemical Process Engineering in Delft. ‘Deze prijs was een mooie boost voor…

Halverwege zijn carrière gooide alumnus Marc Tijhuis het roer helemaal om. Hij verliet het bedrijfsleven en bindt met zijn International Solid Waste Association wereldwijd de strijd aan tegen vervuilend afval.