2,053 zoekresultaten voor “vergelijkende indo-europese taalwetenschap” in de Publieke website
-
Resolutie elektronenmicroscoop sterk verbeterd
Met een nieuw soort detector is de resolutie van de elektronenmicroscoop sterk verbeterd. De ‘lage-energie-elektronenmicroscoop’ (LEEM) kan hiermee worden ingezet voor onderzoek aan de dunst mogelijke materialen. De tests met de detector vormen het eerste resultaat van het project ESCHER.
-
Leidse wetenschappers werken mee aan publiekscursus kunstmatige intelligentie
Sinds begin januari kunnen alle Nederlanders zich via een gratis online cursus verdiepen in artificiële intelligentie (AI) en de verregaande invloed daarvan op ons leven. De Leidse wetenschappers Marlies van Eck en Valerie Frissen, verbonden aan de afdeling Metajurida van de rechtenfaculteit, werkten…
-
Zwangerschap verandert structuur van de hersenen
Tijdens de zwangerschap verandert de structuur van de hersenen, vooral in gebieden met sociale functies, stelt hersenwetenschapper Elseline Hoekzema. Die veranderingen blijven bestaan tot ten minste twee jaar na de geboorte. Publicatie in Nature Neuroscience op 19 december.
-
Italiaanse dialecten gedragen zich exotisch
De dialecten van Italië sterven uit. Maar ze zijn van onschatbare waarde voor het onderzoek naar Romaanse talen, zegt prof.dr. Roberta D’Alessandro vandaag in haar oratie. Ze kennen namelijk grammaticale verschijnselen die meer lijken op Baskisch, Georgisch, Hindi en inheemse Australische talen dan…
-
Dubbeloratie: de invloed van sociale context op hersenprocessen
Twee hoogleraren die op dezelfde dag hun oratie uitspreken, dat is een zeldzaamheid aan de Universiteit Leiden. Berna Güroğlu en Ellen de Bruijn zijn gespecialiseerd in aanverwante vakgebieden: beiden onderzoeken de invloed van sociale context op hersenprocessen. Güroğlu doet dat bij adolescenten, De…
-
Terug naar 1957?
“Dat moeders beter voor hun kinderen kunnen zorgen dan vaders, staat voor mij niet vast. Feit is wel dat moeders nog altijd veel meer doen in de opvoeding dan vaders. Voor mij is dit de voornaamste verklaring voor het vermeende verschil tussen ‘moederen’ en ‘vaderen’; het wordt tijd dat ook samenleving…
-
Hoe meer tijd, hoe beter de nier
Donororganen zijn er nooit genoeg. De organen die wel beschikbaar zijn, moeten vliegensvlug getransplanteerd worden. De geneeskunde zet daarom volop in op het langer goedhouden van organen. Marlon de Haan (24) onderzoekt hoe je nieren buiten het lichaam in leven kunt houden.
-
Virtuele kinderen helpen ontwenningsverschijnselen bij echte kinderen voorkomen
Als kinderen stoppen met heftige medicatie, krijgen ze net als volwassenen vaak last van ontwenningsverschijnselen. De ernst hiervan is vooraf vaak lastig te voorspellen. Medicijnwetenschapper Bas Goulooze ontwikkelde een computermodel om de beste afbouwstrategie voor elk kind te kunnen bepalen. Zijn…
-
Veel indrukken op een massaal bezochte Open Dag
Het wemelde zaterdag 17 oktober van scholieren en ouders met plattegrondjes en opleidingsbrochures. Een recordaantal bezoekers - ruim 11.000 - kwam naar de Open Dag om kennis te maken met de bacheloropleidingen van de Universiteit Leiden.
-
Rubiconbeurs voor Remko Fermin: supergeleidende diodes voor energiezuinige datacenters
Natuurkundige Remko Fermin van de Universiteit Leiden heeft een Rubiconbeurs van NWO gewonnen. Daarmee gaat hij onderzoek doen naar supergeleidende diodes die zouden kunnen bijdragen aan het verminderen van de CO2 uitstoot van datacenters.
-
De zwerftocht van het micro-scharnier
Brownse beweging is het voortdurend bewegen van microscopisch kleine objecten door een bombardement van de omringende deeltjes. Maar hoe verandert deze beweging als het object flexibel is in plaats van rigide? Ruben Verweij, Pepijn Moerman en collega's publiceren nu de eerste metingen.
-
Beschermende plantengeuren door evolutie gedreven
Planten kunnen zichzelf niet beschermen door van zich af te slaan met scherpe klauwen. Maar toch kan de plant voor hem levensgevaarlijke herbivoren afschrikken. Dat is mogelijk met geuren. Klaas Vrieling van het Instituut Biologie Leiden kwam tot de ontdekking dat evolutie een grote rol speelt om de…
-
Cambridge-professor Stefan Collini opent academisch jaar
Van wie is de universiteit? Professor Stefan Collini stelt deze vraag centraal tijdens de opening van het academisch jaar in Leiden op 31 augustus. De gastspreker is hoogleraar Intellectual History and English Literature aan de University of Cambridge. De dag na de opening gaat hij in debat met Leidse…
-
Europese subsidie Ellen de Bruijn: ‘Hormonale schommelingen vrouwen in hersenonderzoek lang genegeerd’
Psycholoog Ellen de Bruijn onderzoekt de effecten van hormonale schommelingen op gedrag en hersenen tijdens de levensloop van vrouwen. Met een ERC Consolidator grant versterkt zij met drie PhD’s en een postdoc haar EEG-onderzoek naar de fases waarin meisjes en vrouwen te maken krijgen met sterke hor…
-
Menselijke verstoringen van ecosystemen leiden tot een toename van ziekteverwekkende muggen
De veranderingen die de mens aanbrengt aan het landschap blijken gunstig voor muggen die ziektes als Zika, chikungunya en knokkelkoorts verspreiden. Dat schrijven bioloog Maarten Schrama en zijn collega’s in vakblad Nature Scientific Reports. ‘Als we weten in welke leefomgevingen muggen het best gedijen,…
-
Leiden University College host eerste live webinar
In de afgelopen weken heeft de wereld een ongekende verstoring, wanorde en verandering doorgemaakt. Ook op de Universiteit Leiden zijn de gevolgen voelbaar. Niet alleen werd al het fysieke onderwijs geannuleerd en vervangen door online lessen, ook open dagen, informatiesessies, proefstuderen en andere…
-
Wim Voermans in Brazilië
Wim Voermans, hoogleraar Staats- en Bestuursrecht, is als lid van een delegatie van de Universiteit Leiden, van 14 tot en met 18 maart afgereisd naar São Paolo, Brasilia en Rio de Janeiro om de banden met Brazilië te versterken. Tijdens het bezoek zijn afspraken gemaakt over verdere wetenschappelijke…
-
Wat je leest versus wat je weet
Het onderzoek van Marloes van Moort richt zich op validatieprocessen in de context van begrijpend lezen. De resultaten laten zien dat lezers tijdens het lezen tekstuele informatie ‘toetsen’ aan informatie uit de tekst én uit hun eigen kennis. Het onderzoek levert een belangrijke bijdrage aan verdere…
-
Zo gaat ESA-telescoop Euclid donkere materie in beeld brengen
Hoe kan je iets zien dat onzichtbaar is? Nou, met Euclid! Deze toekomstige ESA-telescoop gaat de structuur van het heelal in kaart brengen en zal ons meer leren over de onzichtbare donkere materie en donkere energie. Wetenschappelijk coördinator van Euclid en Leids sterrenkundige Henk Hoekstra legt…
-
Prijswinnende scriptie onthult hoe verschillend mannen en vrouwen reageren op verhalen over seksueel geweld
Onderzoeksmasterstudent Linda Bomm ontdekte in haar scriptie dat mannen vrouwelijke slachtoffers van seksueel geweld minder vaak geloven dan vrouwen. Ook geven zij deze vrouwen vaker de schuld en beoordelen ze hen negatiever. Dit effect is het sterkst bij mannen die zich sterk identificeren met hun…
-
Elf Leidse wetenschappers krijgen Veni-subsidie
Elf Leidse wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van wetenschapsfinancier NWO. Met de subsidie kunnen de onderzoekers drie jaar lang hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.
-
Leidse professoren door de ogen van de Hokjesman
Hoe is het werkelijk onder professoren? Hoe verhoudt de tempel van de wetenschap zich tot de buitenwereld die snel nuttige resultaten wil zien? ‘Hokjesman’ Michael Schaap van de VPRO maakte een filmisch portret van Leidse professoren.
-
Witte bloedcellen in transparante embryo’s
Leidse moleculair-celbiologen in de onderzoeksgroep van Annemarie Meijer hebben nieuwe genen ontdekt die specifiek tot expressie komen tijdens de vroege ontwikkeling van macrofagen in de zebravis, waaronder een signaaleiwit dat essentieel is voor de migratie van macrofagen tijdens de immuunreactie op…
-
'Autoriteiten moeten beter afstemmen bij beboeting internationale kartels'
Wanneer een internationaal kartel wordt ontmaskerd, worden de partijen vaak door meerdere autoriteiten beboet voor dezelfde gedraging. Daarbij vindt nauwelijks internationale coördinatie plaats. Dat moet en kan anders, stelt promovendus Pieter Huizing in zijn proefschrift dat hij verdedigt op 10 maart…
-
‘Overheid en universiteit moeten leiding pakken in tegengaan cybercrime’
Van ransomware tot Citrixfile: de afgelopen maanden werden Nederlandse instellingen regelmatig lamgelegd door zware cyberaanvallen. We kunnen deze dreigingen alleen gezamenlijk het hoofd bieden, met universiteit en overheid samen in de hoofdrol. Dat zeggen de Leidse hoogleraren Bibi van den Berg en…
-
World Congress of African Linguists (WOCAL): een conferentie als geen ander
De 10e editie van het World Congress of African Linguists (WOCAL), georganiseerd door Universiteit Leiden, vindt online plaats van 7 t/m 12 juni. Onderzoekers van het Leiden University Centre for Linguistics (LUCL) geven ons inzicht in hoe belangrijk en bijzonder deze gebeurtenis eigenlijk is.
-
‘Kijk buiten de eigen vakdisciplines’
Voor goed onderzoek is het nodig om buiten de grenzen van vakdisciplines te kijken, stelt hoogleraar moleculaire en cellulaire biochemie Remus Dame in zijn oratie op 10 mei. Zo zouden processen die plaatsvinden op DNA niet alleen moeten worden onderzocht in een reageerbuis maar ook in levende cellen…
-
Netflix kijken zonder dat het energie slurpt
Online diensten zijn opgeslagen op servers in datacentra. Remko Fermin onderzocht technieken die geheugens in datacentra energiezuiniger kunnen maken.
-
Het patiëntenforum als kennisgoudmijn
Op gespecialiseerde internetfora delen patiënten van bepaalde ziektes ervaringen en steunbetuigingen met elkaar. Met de juiste data science-technieken kan zo’n forum belangrijke informatie voor onderzoekers naar boven halen. PhD-kandidaat Anne Dirkson verricht onderzoek naar die technieken.
-
Strakke partijorganisatie draagt bij aan populistisch succes in Tsjechië
Populistische partijen die zich afzetten tegen de gevestigde politiek zijn niet meer weg te denken uit het politieke landschap van veel Europese landen. Toch zijn sommige partijen succesvoller dan andere. Promovendus Tomáš Cirhan onderzocht de snelle opkomst en het succes van ANO, de partij van de Tsjechische…
-
Zo laat vakdidacticus Peter Kop leerlingen vriendschap sluiten met algebraïsche formules
Voor veel leerlingen zijn wiskundige formules abracadabra. Daar wil vakdidacticus en docent wiskunde Peter Kop verandering in brengen. Voor zijn promotieonderzoek bedacht hij een nieuwe lessenserie waarmee leerlingen aan de hand van tekenopdrachten meer betekenis aan formules geven. ‘Leerlingen hebben…
-
Marc Koper over de energietransitie, samenwerken en hippe elektrochemie
Wat ooit een saai en stoffig onderdeel van de chemie was, is tegenwoordig hip en booming: de elektrochemie. Met hulp van elektrochemie pakken chemici grote milieuvraagstukken aan. Marc Koper, hoogleraar Katalyse en oppervlaktechemie, is expert op dit gebied. Dit voorjaar ontving hij voor zijn werk de…
-
Neanderthalers zorgden 125 duizend jaar geleden al voor verandering van ecosystemen
Jagers-verzamelaars zorgden al 125 duizend jaar geleden voor verandering van ecosystemen, dat blijkt uit een interdisciplinaire studie van archeologen van de Universiteit Leiden in samenwerking met andere wetenschappers. Met gebruik van vuur hielden neanderthalers stukken landschap open en hadden daarmee…
-
Professor voor de klas: ‘Is mijn zus strafbaar als ze mijn gum steelt?’
Op de verjaardag van de universiteit gaven hoogleraren traditiegetrouw les aan groep 7 tijdens Meet the professor. De professoren kregen een stortvloed aan vragen om te beantwoorden.
-
In Memoriam: Prof. Henk Jan de Jonge (1943-2022)
Met het overlijden van Henk Jan de Jonge op 16 april 2022 is de Leidse universiteit een van haar meest markante, geleerde en betrokken hoogleraren verloren.
-
Beelden van zwarte gaten als artefacten van menselijke keuze | Rijksmuseum Boerhaave Tentoonstelling
Ontdek vier alternatieve kleurkeuzes van de 'foto' van het zwarte gat in de tentoonstelling 'Dichter bij het zwarte gat', nu te zien in Rijksmuseum Boerhaave, Leiden.
-
Massieve sterren als fabriek voor de bouwstenen van het leven
NASA’s telescoop SOFIA geeft een nieuw kijkje in de chemie nabij jonge sterren: de geboorteplaats van nieuwe planeten. De Leidse promovendus Andrew Barr schrijft erover in de Astrophysical Journal. Hij en zijn collega’s vonden enorme hoeveelheden water en organische moleculen in de wervelende, schijfvormige…
-
Aspasiabeurs voor aanstormende psychologietalenten
Janna Marie Bas-Hoogendam, Stefanie Meeuwis en Eliška Procházková delen mee in de Aspasia diversiteitsbeurs van Mariska Kret. De drie jonge talentvolle psychologen krijgen 10.000 euro als opstap voor een carrière in de wetenschap. Ze hebben drie maanden om een subsidieaanvraag te schrijven voor een…
-
Gecombineerde techniek meet nanostructuren tien keer beter dan voorheen
Onderzoekers van Universiteit Leiden en de TU Delft hebben twee technieken die gebruikt worden om metingen te doen aan biomoleculen gecombineerd tot een techniek die tien keer zo gevoelig is.
-
Veel dieren, maar weinig biodiversiteit in prentenboeken
Prentenboeken staan vol dieren, maar dat blijken vooral zoogdieren te zijn. Vooral huisdieren en exotische dieren zijn daarbij populair. Een groot deel van de Nederlandse fauna zijn veel minder te zien, maar bioloog Michiel Hooykaas van de Universiteit Leiden ziet kansen genoeg voor een biodiverser…
-
Tijd voor vakvernieuwing? Yes! Doch! ¡Sí! Oui! Ja!
Meer ruimte voor taalbewustzijn en cultuur in de klas. Dit is nodig om taalonderwijs te maken voor de wereld van nu. En dan wordt het ook leuker om talen te leren.
-
Eindelijk begrijpen we hoe zuurstof aan platina reageert
Platina is een veelgebruikte katalysator, maar de precieze werking ervan is voor wetenschappers grotendeels een mysterie. Ludo Juurlink heeft voor het eerst aangetoond hoe zuurstof reageert aan het platina-oppervlak. De bevindingen publiceert hij met de promovendi Kun Cao en Richard van Lent en internationale…
-
Geneesmiddelenonderzoek 3.0: effectiever en humaner
Het vinden van goede nieuwe geneesmiddelen is een langdurig, kostbaar en onzeker proces. Laura Heitman wil dat proces kansrijker maken door meer te weten te komen over de binding tussen geneesmiddelen en eiwitten die een rol spelen bij ziekte. Ze noemt het ‘geneesmiddelenonderzoek 3.0’. Oratie op 9…
-
Zijn alle kometen in ons zonnestelsel op dezelfde plek geboren?
Alle kometen delen mogelijk hun geboorteplaats, stelt nieuw onderzoek. Voor het eerst ooit heeft astronoom Christian Eistrup chemische modellen toegepast op veertien bekende kometen, waarbij hij tot zijn verrassing een duidelijk patroon vond. Zijn publicatie is geaccepteerd in het blad Astronomy & A…
-
De samenleving betrekken bij ons onderzoek en onderwijs: hoe staat het ervoor aan de Universiteit Leiden?
Misschien ken je het als citizen science. Of misschien ken je het als volunteer mapping, patient co-researcher, of zelfs community engaged learning. Participatief onderzoek en onderwijs hebben veel verschillende namen, maar welke jij ook kiest: weet dat er veel van dit soort open science gaande is bij…
-
Mentale klachten studenten nog aanzienlijk, maar minder dan in coronajaar 2021
Het aantal studenten met angst- en stressklachten daalde iets ten opzichte van 2021. Maar nog altijd heeft ongeveer de helft last van psychische problemen. Het alcoholgebruik blijft onverminderd hoog. Dat blijkt uit de landelijke Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik. Hoe bevordert de Universiteit…
-
Nieuwe bouwsteen voor de kwantumcomputer
De race om de kwantumcomputer is in volle gang. Morten Bakker zette een flinke stap vooruit met qubits (een qubit is een eenheid van kwantuminformatie) die in grote aantallen op een chip te produceren zijn. Qubits die fotonen (lichtdeeltjes) uitwisselen kunnen de basis vormen van een kwantumcomputer…
-
Symposium 40 jaar CML: 'wetenschappers moeten zich laten horen'
Het uit activisme geboren Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) bestaat in 2018 veertig jaar. Het centrum vierde dit op 28 juni in de Stadsgehoorzaal in Leiden. In de ochtend blikten trotse directeuren en onderzoekers terug en vooruit. Daarna spraken verschillende experts over de huidige milieucrisis…
-
Ab de Jong nieuwe wetenschappelijk directeur LIAS: ‘Ik voel me hier thuis’
Ab de Jong, hoogleraar vergelijkende godsdienstwetenschap, is sinds 1 september j.l. de wetenschappelijk directeur van het Leiden Institute for Area Studies (LIAS). We spraken hem over zijn plannen en de toekomst van het LIAS.
-
Sterrenkundigen meten eindelijk gepolariseerd licht van exoplaneet
Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft na jaren speuren en het tarten van de grenzen van een telescoop, voor het eerst direct gepolariseerd licht opgevangen van een exoplaneet. Ze kunnen uit het licht afleiden dat er een schijf van stof en gas rond de exoplaneet draait…