Wie Westerse media volgt, denkt al snel aan 'Afrika' als het herkomstoord van wanhopige migranten, continent van honger en ziektes, broedplaats voor internationaal terrorisme. Wie een breder beeld wil hebben, kan terecht bij de Leidse Afrikanisten. Juist door hun nauwe banden met Afrikaanse partners…

Kennis van moslimsamenlevingen is onmisbaar om in een geglobaliseerde wereld te kunnen functioneren en om onze eigen Nederlandse maatschappij goed te begrijpen. In Leiden verdiepen onderzoekers zich in de talen, cultuur, religie, rechtssystemen en geschiedenis van moslimsamenlevingen en zetten daarmee…

Lezing, Studium Generale

Kunst en cultuur, Studium Generale

Lezing, Studium Generale

Innovatieve algoritmes ontwerpen, out-of-the-box denken en brainstormen met zijn collega's bij de koffie - dat is waar Stefano Polla, onderzoeker aan de Universiteit Leiden, het meest van geniet. Het plezier in zijn werk heeft effect: zijn thesis werd genomineerd voor C.J. Kok Juryprijs 2024 (proefschrift…

Hij was jarenlang actief in verschillende managementfuncties bij het LION en ook na zijn pensioen is hij nog zeer betrokken. Hoogleraar Jan Aarts leidt de Leidse hub van het groeifonds Quantum Delta NL en is nu tijdelijk verantwoordelijk voor de landelijke onderwijsactiviteiten. Zo bouwt hij mee aan…

Leidse natuurkundigen hebben een nieuwe techniek ontwikkeld om elektrische geleiding te visualiseren in materiaal van gestapelde individuele atoomlagen. Jaap Kautz en Johannes Jobst, die dit jaar de NeVacprijs ontvingen voor hun onderzoek, publiceerden in Nature’s Scientic Reports.

Scheikundigen en natuurkundigen samenbrengen om tot op de bodem uit te zoeken hoe elektrochemische processen op de kleinste schaal werken. Dat is het doel van het nieuwe Advanced Nano-electrochemistry Institute of the Netherlands, of kort: ANION. Het consortium ontvangt hiervoor een Zwaartekracht-subsidie…

Brede universiteiten met veel aandacht voor fundamenteel onderzoek hebben de beste kans om bij te dragen aan economische innovaties, bijvoorbeeld in de life en data sciences. Dat zegt hoogleraar Simcha Jong in zijn oratie op 14 november.

Het is een team van onderzoekers gelukt om een enkel spinnend elektron te positioneren op een chip met een precisie van enkele nanometers. Hiermee ligt de weg open naar quantumchips met nano-elementen naar keuze. De resultaten zijn gepubliceerd in het gerenommeerde Applied Physics Letters.

In haar boek Rap 73 vertelt Dorrit van Dalen intieme anekdotes en voor velen onbekende verhalen over het Academiegebouw en zijn gebruikers. Zoals wie er verhit debatteerden in de Gewelfkamer en waarom kreeg de zangeres van de Russische punkband Pussy Riot een plek in de traptoren?

Aan maar liefst zeven wetenschappers van de Faculteit Geesteswetenschappen is een Veni-financiering toegekend. Veni’s zijn gericht op excellente onderzoekers die onlangs gepromoveerd zijn. Met de beurs van maximaal 250.000 euro kunnen de laureaten gedurende drie jaar hun eigen onderzoeksideeën verder…

Universiteit Leiden organiseerde op zaterdag 19 september een spetterende wetenschappelijke lichtshow tijdens de jaarlijkse U-meet. De avond, met thema ‘Licht’, vond plaats op een toepasselijke locatie: de Oude Sterrewacht.

Door te bestuderen hoe afzonderlijke DNA-moleculen zich gedragen, kunnen we genetische aandoeningen beter begrijpen en betere medicijnen ontwerpen. Tot nu toe was het één voor één onderzoeken van DNA-moleculen een langzaam proces. Biofysici van de TU Delft en de Universiteit Leiden ontwikkelden een…

Oncoloog Thorbald van Hall sprak op 10 september zijn oratie uit als hoogleraar. Van Hall beschreef hoe het immuunsysteem getraind kan worden in het kat-en-muis-spel met ontsnappende tumoren.

Materialen die zijn opgebouwd uit losse korrels vertonen een bijzonder verschijnsel dat ‘jamming’ heet. Met onderzoek naar de aard ervan haalt een team van wetenschappers onder leiding van de Leidse natuurkundige prof. dr. Martin van Hecke de cover van het toonaangevende tijdschrift Physical Review…

Acht op de tien experimentele geneesmiddelen overleven de testfase op patiënten niet. Piet Hein van der Graaf, hoogleraar Systeemfarmacologie, wil die verspilling van tijd en geld voorkomen met nieuwe meet- en rekenmethoden. Oratie 27 mei.

Vijf wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een Starting Grant van de European Research Council (ERC). Met zo’n beurs van gemiddeld 1,5 miljoen euro kunnen onderzoekers met veel potentie eigen project lanceren, een onderzoeksteam leiden en hun beste ideeën uitvoeren.

Een consortium van internationale wetenschappers komen met een unieke oplossing voor het energieprobleem. Door fotosynthese na te bootsen hopen ze duurzame brandstoffen te maken uit zonlicht, water en CO2. Hun geheim? ‘Zeepbellen’, zegt Leidse chemicus Sylvestre Bonnet, die deel uitmaakt van het con…

We moeten ervan uitgaan dat dieren gevoelens kunnen hebben. Dat moet vanuit ethisch oogpunt dan ook leidend zijn in onze omgang met dieren, zo betogen onderzoekers van de Universiteit Leiden en de Universiteit Utrecht donderdag 10 maart in een opinieartikel in het wetenschappelijke tijdschrift Affective…

Experimentele technieken maken het mogelijk de piepkleine onderdelen van de mens als biologisch systeem in kaart te brengen: het DNA, de eiwitten, de cellen. Maar hoe vormen al die radertjes samen eigenlijk een mens? Wiskundig bioloog prof.dr. Roeland Merks helpt biologen de mens weer in elkaar te zetten.…

Een internationaal onderzoeksteam metgedragsbioloog Katharina Riebel als hoofdonderzoeker en twee internationale medewerkers ontving een Human Frontier Science Program (HFSP) beurs voor het hun onderzoeksvoorstel ‘Seeing voices’: the role of multimodal cues in vocal learning.

Het is met afstand de beroemdste kat uit de wetenschap: Schrödinger's kat die kan verkeren in een superpositie, een toestand van zowel leven als dood. Totdat je kijkt, want dan 'kiest' de kat een van de twee opties. Leidse natuurkundigen rekenden een experiment door waarmee dit raadselachtige keuzemoment…

89 toponderzoekers schreven blogs over onderwerpen waar het in de bèta-wetenschap op dit moment om draait. Op basis van de blogs, onder meer uit Leiden, stelde De Groene Amsterdammer een lijst samen van 10 verwachte doorbraken in de bèta-wetenschappen. Lees de Leidse béta-blogs: Van opgekweekte stamcellen…

Innovatieve algoritmes ontwerpen, out-of-the-box denken en brainstormen met zijn collega's bij de koffie - dat is waar natuurkundige Stefano Polla het meest van geniet. Het plezier in zijn werk heeft effect: zijn thesis werd genomineerd voor C.J. Kok Juryprijs 2024 voor proefschrift van het jaar.

Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), de Universiteit Leiden en Philips ontvangen samen ruim 2 miljoen euro van NWO om een artificial intelligence (AI) laboratorium op te zetten. Het doel van dit lab is om MRI-scans te versnellen en te verbeteren met behulp van AI. Fijn voor de patiënt, én…

Een drie maanden durend online evenement in plaats van een fysiek congres van een paar dagen. Africa Knows! is door corona getransformeerd in een unieke wereldwijde kennisuitwisseling. Universitair hoofddocent en medeorganisator David Ehrhardt is ontzettend benieuwd wat deze vorm gaat opleveren. De…

Marlien van Mever verdiepte zich in de analyse van piepkleine monsters, bijvoorbeeld hersenvocht van transgene muizenmodellen. Ze valideerde methoden die daardoor nu bruikbaar zijn in het onderzoek naar hersenziekten als migraine en epilepsie. Van Mever promoveert 14 juni.

De inschrijving van de Leidse voorronde van FameLab is geopend. In deze internationale wetenschapscompetitie vertellen jonge bètaonderzoekers in drie minuten over een onderzoek. De drie Leidse finalisten van vorig jaar blikken terug. ‘Dankzij FameLab verschijnt mijn eerste boek.’

Micrometers grote, zelfvoortstuwende bolletjes zwemmen sneller op een ondergrond van waterafstotende siliconen dan op water-aantrekkend glas of polyetheen. 'Bijna niemand had erbij stilgestaan dat de ondergrond ertoe doet', zegt ontdekker Stefania Ketzetzi, die het effect ontdekte, onderzocht en verklaarde.…

De tien fellows van de Leiden Teachers' Academy krijgen er op 29 oktober zeven innovatieve docenten bij, van verschillende faculteiten. De zittende fellows zijn sinds een jaar volop bezig met het uitvoeren van hun vernieuwingsproject(en). Hoe staat het ermee?

Hoe supergeleiding werkt is voor onderzoekers allang geen geheim meer. De laatste vijf jaar hebben ze vooral aandacht voor het onverklaarbare gedrag van de elektronen die in het binnenste van supergeleiders zitten. Een internationaal onderzoeksteam met onder meer Leidse natuurkundigen zette in juli…

Patiënten met huidziekten zoals eczeem en psoriasis zijn soms levenslang op zoek naar de juiste medicatie. Om die patiënten sneller en beter te kunnen helpen, slaan wetenschappers over het hele land de handen in elkaar. Het project Next Generation ImmunoDermatology (NGID), met hoogleraar Robert Rissmann…

De financiële markten bestuderen met behulp van bèta-instrumentarium als waren ze een natuurverschijnsel. In Groot Brittannië en de Verenigde Staten gebeurt het al. En straks ook in Leiden. Het levert een nieuw type handel in financiële producten op. ‘Goed voor de economie.’

Leids experimenteel natuurkundige Dirk Bouwmeester zorgde voor een aantal belangrijke doorbraken in de kwantummechanica. Zijn Europese onderzoekgroep werkt ook aan een nieuwe DNA-detectietechniek en hoopt kernfusiereactoren drastisch te verbeteren.

Natuurkundige Koen Bastiaans en collega's hebben een nieuwe quantumvloeistof ontdekt. Dat is ze gelukt met een techniek die te vergelijken is met luisteren naar regendruppels die op het dak vallen. Publicatie in Science, 29 oktober 2021.

Brownse beweging is het voortdurend bewegen van microscopisch kleine objecten door een bombardement van de omringende deeltjes. Maar hoe verandert deze beweging als het object flexibel is in plaats van rigide? Ruben Verweij, Pepijn Moerman en collega's publiceren nu de eerste metingen.

De Dick Stufkens Prijs 2009 wordt toegekend aan dr. Diego Millo voor zijn proefschrift “Combined Electrochemistry and Raman Spectroscopy of Heme Proteins”. De prijs, die bestaat uit een getuigschrift en een geldbedrag van 1.000 euro, wordt op 12 november tijdens het 15-jarig jubileumsymposium van de…

Misdrijven helpen oplossen met spraakanalyse. Dat is kort gezegd waar Meike de Boer (26) zich voor inzet met haar promotieonderzoek. ‘Door te analyseren hoe iemand ‘eh’ zegt, kun je die persoon helpen identificeren. Hopelijk ook als die persoon verschillende talen spreekt.’

Leren samenwerken met mensen van andere disciplines, daar draait het om bij de Master Honours Challenges. In teams pakken studenten een vraagstuk aan voor een organisatie of de samenleving als geheel. Twee deelnemers vertellen wat hun vak bijzonder maakte. ‘Het geeft een bij vlagen ongemakkelijk, maar…

Bij vrouwen met hartklachten duurt het vaak langer voordat de juiste diagnose wordt gesteld. In haar Annie Romein-Verschoorlezing vertelt hoogleraar Hester den Ruijter over de invloed van hormonen op het hart en het belang van medisch onderzoek dat zich specifiek richt op de vrouw.

Op donderdag 9 november organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast twee vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

Universitair docent culturen van het Midden-Oosten Judith Naeff, verbonden aan de faculteit Geesteswetenschappen, ontvangt een Veni-subsidie van 250.000 euro. Daarmee kan ze onderzoek verrichten naar Arabische documentaire en fictie.

Wil je weten en meten of onbewuste stress de gezondheid beïnvloedt, zoek het dan in effecten op de bloeddruk. Dat is de richting die gezondheidspsycholoog Melanie van der Ploeg meegeeft aan vervolgonderzoek naar het effect van stress, bewust of onbewust op ons lichaam. Promotie op 25 september.

Zijn Leidse eredoctoraat, de toekomst van bètawetenschappers en diversiteit in de wetenschap. Hierover vertelt Robbert Dijkgraaf in een van de klassieke kamers in het Academiegebouw. ‘Heel erg bijzonder, mijn eredoctoraat. Een zeldzaam eerbewijs.’

De mens is de ‘gedachtenleeskampioen’ van de natuur: veel beter dan alle andere levende wezens zijn we in staat om ons voor te stellen wat er in anderen omgaat. Dat komt onder meer door onze verhaalcultuur, denkt Max van Duijn. Promotie op 20 april.

Onderzoekers uit Leiden, Eindhoven en Nijmegen zijn er onder leiding van de Universiteit Wageningen in geslaagd om een kunstmatig virus te ontwikkelen. Dit kan gebruikt worden om in de toekomst nieuwe generaties medicijnen langs natuurlijke weg ‘in te pakken’ en af te leveren in zieke cellen. De ontdekking…

Wie wint dit jaar de Onderwijsprijs van de Faculteit Geesteswetenschappen? Wie moet volgens studenten met deze felbegeerde blijk van waardering naar huis? Maak kennis met vier bevlogen docenten. Over hersenen die draaien op topsnelheid, experimentele onderwijsvormen en hoe je het kwartje hoort vallen.…