Op de verjaardag van de universiteit gaven hoogleraren traditiegetrouw les aan groep 7 tijdens Meet the professor. De professoren kregen een stortvloed aan vragen om te beantwoorden.

Speciaal voor vrouwelijke scholieren die zich oriënteren voor hun studiekeuze, wordt op 30 oktober 2015 de jaarlijkse Physics Ladies Day georganiseerd. Dat natuurkunde een vakgebied zou zijn voor mannen is achterhaald, bewijzen deze drie Leidse vrouwelijke natuurkundige onderzoekers. Lees over hun e…

Onderzoekers van Universiteit Leiden en de TU Delft hebben twee technieken die gebruikt worden om metingen te doen aan biomoleculen gecombineerd tot een techniek die tien keer zo gevoelig is.

Natuurkundigen in Leiden en Delft, TNO en twee technologiebedrijven gaan een nieuwe quantummicroscoop bouwen, die werkt bij extreem lage temperaturen van 10 millikelvin. Zij doen dit met hulp van een onderzoeksfinanciering van 1,4 miljoen euro van de Nationale Wetenschapsagenda. Cruciaal voor de praktische…

De wrijving in atomair dunne laagjes neemt toe naarmate het laagje dunner is. Een internationaal team van onderzoekers van nanotechnologie bestudeerde vier stoffen met behulp van wrijvingskrachtmicroscopie. De Leidse masterstudent Xin Liu maakte deel uit van het team.

Natuurkundige Ana Achúcarro is programmaleider van onderzoeksproject 'Observing the big bang: the quantum universe and its imprint on the sky’, één van de zes projecten waarin Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in totaal 12 miljoen euro investeert. De Nederlandse natuurkunde blinkt…

Hoe ziet de toekomst van quantum eruit? Vedran Dunjko (universitair docent bij LIACS en LION) is medeoprichter van het Leidse interfacultaire initiatiefonderzoek applied quantum algorithms (aQa) dat dit gaat onderzoeken. Zij maken deel uit van het Quantum Delta NL consortium dat onlangs via een zogenaamd…

Met een oproep voor dialoog en samenwerking gaf vice-decaan Bart de Smit op dinsdag 3 september het startschot voor het nieuwe academische jaar voor de faculteit W&N. Theoretisch fysicus Carlo Beenakker schetste de mogelijkheden van quantum als disruptive technology.

Leids nanofysicus Carlo Beenakker participeert in een Delfts-Leids driemanschap dat met 15 miljoen Euro Europees geld een lab mag gaan opzetten om de kwantumcomputer van de grond te krijgen. Het Majoranadeeltje gaat hen daarbij helpen.

Metingen aan een supergeleider laten een scherpe overgang zien tussen een gewoon metaal en een zogeheten 'vreemd' metaal. Maar wat pas echt vreemd is: de overgang verliest die scherpte weer als de temperatuur daalt. Theoretisch natuurkundige Jan Zaanen, een van de auteurs van een Science-artikel: 'We…

Dr. ir. Tjerk Oosterkamp, hoogleraar experimentele natuurkunde, heeft een ambitieus doel: een MRI-scanner die individuele atomen kan onderscheiden in biologische materialen. Hij kreeg er onlangs een VICI-subsidie van 1,5 miljoen euro voor.

Onderzoekers uit Leiden, Eindhoven en Nijmegen zijn er onder leiding van de Universiteit Wageningen in geslaagd om een kunstmatig virus te ontwikkelen. Dit kan gebruikt worden om in de toekomst nieuwe generaties medicijnen langs natuurlijke weg ‘in te pakken’ en af te leveren in zieke cellen. De ontdekking…

Met zijn ijskoude nanokrachtsensor zoekt Tjerk Oosterkamp naar de grens tussen de quantumwereld en de wereld van alledag. De Leids natuurkundige heeft een NWO-subsidie van 600.000 euro binnengehaald.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen is Daniël Rozen verkozen tot Ontdekker van het jaar 2015. Nienke van der Marel én Koen van der Maaden wonnen beiden de prijs voor beste proefschrift van 2015 en Jeroen van Smeden is benoemd tot de beste docent van 201…

In Leiden marcheren lichtdeeltjes netjes één voor één de experimenten van Wolfgang Löffler binnen. Hij werkt aan fundamentele kennis, die nodig is voor quantumcomputers en -netwerken.

De race om de kwantumcomputer is in volle gang. Morten Bakker zette een flinke stap vooruit met qubits (een qubit is een eenheid van kwantuminformatie) die in grote aantallen op een chip te produceren zijn. Qubits die fotonen (lichtdeeltjes) uitwisselen kunnen de basis vormen van een kwantumcomputer…

Een elektronenmicroscoop van 2000 kg verplaatsen is een delicate uitdaging. Het uiterst gevoelige instrument moest worden verplaatst naar een nieuwe meethal, maar zelfs een kleine schok zou het kunnen beschadigen. Na enkele zenuwslopende weken van voorbereiding voor de verhuizing en herinstallatie hebben…

Met behulp van statistische mechanica hebben biofysici van de Universiteit Leiden, de Stichting FOM en de Radboud Universiteit Nijmegen een model ontwikkeld waarmee meer informatie uit DNA-codes gehaald kan worden. De resultaten verschenen op 20 augustus in het gezaghebbende blad Proceedings of the…

Negen talentvolle Leidse onderzoekers hebben een Vidi-subsidie ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Vidi-subsidies zijn voor wetenschappers met al enige jaren onderzoekservaring om een eigen onderzoekslijn op te zetten of uit te bouwen.

Sinds begin van dit jaar hebben Leidse studenten met een ondernemende geest zich verenigd in Lugus. Wat begon als tweewekelijkse brainstormsessies met pizza en bier groeide uit tot kweekvijver van succesvolle studentenbedrijven. ‘Hier hoef je nog geen uitgewerkt businessplan te hebben.’

Quantumtechnologie, statistiek en een enquête met memes: over zulk onderzoek hoor je niet elke dag. Julia Cramer (Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde) en Sanne Willems (Instituut Psychologie) onderzoeken hoe mensen tegen quantum aan kijken.

De Leidse natuurkundigen Alexandre Morin en Samadarshi Maity bestuderen zelforganisatie en flocking-verschijnselen. Ze werpen licht op zwermgedrag, wat helpt om te begrijpen hoe het kan dat vogels in een zwerm niet botsen. Met plastic microkralen creëerden ze een experimentele opstelling en ze ontwikkelden…

Tien Leidse wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van wetenschapsfinancier NWO. Met de subsidie, van maximaal 280.000 euro, kunnen de onderzoekers drie jaar lang hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.

‘Neem wetenschapscommunicatie serieuzer.’ Die boodschap wil Ivo van Vulpen, bijzonder hoogleraar Wetenschapscommunicatie in de natuurkunde, zijn vakgenoten graag meegeven tijdens zijn oratie. Nu kijken veel onderzoekers er nog op neer terwijl het juist zo belangrijk is voor het publiek én de wetenschap…

De financiële sector, productieprocessen en voedselketens. Niet bepaald onderwerpen waar de gemiddelde natuurkundige zich mee bezighoudt, maar wel voor nieuwe hoogleraar Diego Garlaschelli. De rode draad? Complexe netwerken.

Henk Hoekstra en Alessandra Silvestri werken aan de natuurkunde en sterrenkunde van de Euclid missie. De Nederlandse onderzoekers zijn deel van de ESA missie.

Synthetische brandstof is schoner dan natuurlijke olie, maar het productieproces is nog niet efficiënt genoeg. Nu hebben wetenschappers voor het eerst direct de moleculen waargenomen die uit het chemische proces ontstaan. Het opent de deur richting efficiënte ‘designer’ katalysatoren. Publicatie op…

Supergeleiding bij kamertemperatuur zou enorme besparingen opleveren voor hoogspanningsleidingen en apparatuur als MRI-scans. Maar er was nog geen theorie die laat zien of en hoe het kan. Leids fysicus Jian-Huang She ontwierp er een. Deze verklaart hogetemperatuur supergeleiding uit een bizarre kwantumkritische…

Leids fysicus Koenraad Schalm liet in 2009 met zijn collega's Zaanen en Cubrovic zien dat de snaartheorie mogelijk praktische toepassing heeft. Hij gebruikte hem om het mysterieuze gedrag van elektronen in hogetemperatuur-supergeleiders beter te begrijpen. Met een Vici-subsidie gaat Schalm hier nu mee…

Vergeten en vergissen zijn kenmerken van de ziekte van Alzheimer. Natuurkundigen Serge Rombouts en Martina Huber ontwikkelen nieuwe technieken die de medische wetenschap helpen deze sluipende aandoening beter te doorgronden.

De Nobelprijs voor de Natuurkunde van 2017 is uitgereikt aan Rainer Weiss, Barry Barish en Kip Thorne voor hun ontdekking van zwaartekrachtgolven. Thorne was in 2009 in Leiden Lorentzprofessor. De Leidse hoogleraar Jan Willem van Holten legt uit waarom dit zo’n belangrijke ontdekking is. ‘Er is een…

De faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen heeft een zogenaamde ‘praatplaat’ gepresenteerd met tips en tricks voor werkdruk. Aanleiding hiervoor was de Personeelsmonitor 2018, waaruit bleek dat werkdruk voor veel werknemers op de faculteit een probleem vormt. ‘Het is belangrijk om het gesprek over…

De beroemde wis- en natuurkundige Sir Roger Penrose is deze maand Lorentzhoogleraar aan de Universiteit Leiden en geeft vrijdag 10 juni een openbare lezing. Maar zijn band met Leiden gaat verder dan dat. Samen met de Leidse experimentele fysici Dirk Bouwmeester en Tjerk Oosterkamp zoekt hij de grens…

Een team onder leiding van Erik Danen van het Leiden Academic Centre for Drug Research heeft een ENW-Groot-subsidie van 3 miljoen euro ontvangen om de eerste stappen van uitzaaiing te ontrafelen. Danen gaat samenwerken met biologen en theoretische en experimentele fysici van Nederlandse universiteiten.…

Alle wetenschappers van de faculteit dezelfde kansen geven, daar staat universitair docent Emily Strange voor. Vrouwelijke wetenschappers staan voor andere uitdagingen dan hun mannelijke collega's. Daarom biedt RISE (Researchers in Science for Equality) een netwerk en ondersteuningsgroep aan voor vrouwen…

Zijn magnetische velden ouder dan het eerste licht? En hoe hebben ze de ontwikkeling van ons universum direct na de oerknal beïnvloed? Kosmologen uit Leiden, Groningen en Utrecht werken vanaf nu samen om dit te onderzoeken.

Nederland en China kunnen van elkaar leren slimmer om te gaan met afvalwater uit huishoudens en veeteelt. Leidse, Wageningse en Chinese wetenschappers gaan samen met betrokkenen werken aan haalbare oplossingen die milieu, gezondheid en economie vooruit helpen.

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

De snaartheorie ligt de laatste jaren onder vuur. De grote beloftes werden nog niet waargemaakt. Leidse theoretische fysici hebben nu voor het eerst de snaartheorie gebruikt om een natuurkundig fenomeen te beschrijven. Ze deden een vondst waarmee ze deze week in ‘Science’ staan.

De Universiteit Leiden heeft zeven van de 94 Vidi-subsidies gekregen. De vernieuwende wetenschappers waaronder scheikundige Sylvestre Bonnet, wiskundige Ronald van Luijk en natuurkundige Vincenzo Vitelli, krijgen ieder een bedrag van maximaal 800.000 euro om een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen en…

Witte wolken ijskoud gas die over de vloer stromen. Magisch, maar ook uitkijken dat je vingers er niet afvriezen. We hebben het natuurlijk over vloeibaar stikstof en helium. Misschien heb je de spectaculaire Freezing Physics-wetenschapsshow van de studentenorganisatie Stichting Rino weleens gezien.…

De natuurkundestudenten van Stichting Rino toeren al sinds 2005 langs middelbare scholen met hun natuurkunde-roadshow. Tijd voor een nieuw programma: donderdag 4 maart beleeft hun nieuwste productie ‘Fast Forward Physics’ in Museum Boerhaave haar première. ‘Natuurkunde is meer dan wetten en formules…

Op 17 maart is onze dierbare collega Jan Schmidt overleden na een vruchtbaar en waardevol leven.

De European Research Council (ERC) heeft een Advanced Grant toegekend aan maar liefst zes Leidse onderzoekers. De ERC kent deze grote onderzoeksbeurzen toe aan gevestigde, vooraanstaande academici voor langdurig, risicovol en mogelijk baanbrekend onderzoek.

Onderzoek naar oppervlaktes van vaste stoffen: het lijkt misschien niet relevant voor energieverbruik, maar toch is het zo. Marcel Rost bestudeert hoe platina-elektroden slijten. Die elektroden zijn een cruciaal onderdeel in brandstofcellen voor auto’s op waterstof. ‘We moeten de overstap maken van…

Natuurkundige Sense Jan van der Molen onderzoekt materialen die niet in de natuur bestaan. ‘Het is fascinerend om te zien hoe de eigenschappen van een materiaal veranderen als we het superdun weten te maken.’ Op 21 oktober spreekt hij zijn oratie uit.

Door te bestuderen hoe afzonderlijke DNA-moleculen zich gedragen, kunnen we genetische aandoeningen beter begrijpen en betere medicijnen ontwerpen. Tot nu toe was het één voor één onderzoeken van DNA-moleculen een langzaam proces. Biofysici van de TU Delft en de Universiteit Leiden ontwikkelden een…

De meest trillingvrije, cryogene ‘scanning tunneling’ microscoop ter wereld maken. Een gedurfde missie, die promovendus Irene Battisti met succes heeft uitgevoerd samen met de Fijn Mechanische Dienst. De nieuwe microscoop kan mogelijk nieuw licht werpen op hoe onconventionele supergeleiding precies…

Bouwen met piepkleine bouwsteentjes, dat klinkt misschien als kinderspel. Vera Meester weet beter. Zij verdedigt 7 juni haar proefschrift over colloïden: microdeeltjes waarmee je grotere structuren kunt vormen. Meester ontwikkelde een methode om onbruikbare structuren toch weer bruikbaar te maken.

De Italiaanse natuurkundige Andrea Morello is een van de pioniers van de kwantumrevolutie. Hij doet onderzoek aan de University of New South Wales in Sydney en koestert zijn promotietijd in Leiden.