Een nachthemel van meer dan 40 petabytes groot, jonge sterrenclusters simuleren en begrijpen hoe het lichaam virussen afremt: drie Leidse projecten krijgen van NWO rekentijd op een van de geavanceerde nationale supercomputers.

Plastic is werkelijk overal op de wereld aanwezig. Thijs Bosker onderzoekt met zijn studenten hoe schadelijk dat is. Hij vertelt erover aan het AD. 'We hebben op het strand van Scheveningen een espressokopje met zand gevuld. We telden er 25 tot 50 stukjes in. In één kopje! We denken dat een walvis wel…

Islamitische Staat verliest weliswaar snel terrein, maar de Syrische president Assad zit des te steviger in het zadel. In zijn martelkelders en op het slagveld vinden talloze misdaden plaats. Zullen deze misdaden ooit worden berecht, bijvoorbeeld voor het Internationaal Strafhof?

Vijf Leidse wetenschappers krijgen een Europese beurs om hun onderzoek een impuls te geven. Naast twee onderzoeken over kinderen ontvangen onderzoek naar hartrimtestoornissen en naar reuma een ERC-beurs.

Lezing

De allergrootste droom van Laura Nijkamp ging onlangs in vervulling: ze maakte een paraboolvlucht en was toen heel even gewichtloos. Dat deed ze als vrijwilliger van het studententeam BrainFly, waar ook Leidse psychologiestudenten aan meedoen. In dit reisverslag vertelt ze er alles over.

Hoe detecteren bacteriën signalen uit hun omgeving en hoe passen ze zich daaraan aan? Die vraag intrigeert Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie. Met behulp van nieuwe technieken produceert ze driedimensionale beelden, die nieuwe informatie geven over het zintuiglijke systeem van bacteri…

Vier studenten van de master Industrial Ecology zijn onlangs geselecteerd om deel te nemen aan het Accelorator Programme van de EIT Climate-KIC, dat duurzame start-ups op weg helpt. De vier studenten gebruiken kokosnootschillen om duurzame platen te ontwikkelen voor bijvoorbeeld het maken van meubel…

Met de camera van je telefoon maak je foto’s en selfies, of je scant een QR-code. Maar er is nog veel meer mee mogelijk. Sterrenkundige Olivier Burggraaff ontwikkelde een opzetstukje waarmee je met je smartphone metingen aan oppervlaktewater kan uitvoeren. Hij promoveert op 13 december.

Een chemokuur die niets doet, totdat je hem met licht bestraalt. Voor de ontwikkeling daarvan ontvangt Sylvestre Bonnet een Vici-beurs van 1,5 miljoen euro. Hiermee wil de Leidse chemicus een nieuwe molecuul ontwikkelen om tumoren te bestrijden die nu nog lastig te behandelen zijn.

Promotie

Lezing, NGL-lezing

De Gouy-Chapman-theorie beschrijft wat er gebeurt in de buurt van een elektrode in een zoutoplossing, maar doet dat niet correct. Onderzoeker Kasinath Ojha, universitair docent Katharina Doblhoff-Dier en hoogleraar Marc Koper presenteren een nieuwe versie. ‘De volgende generatie studieboeken over elektrochemie…

Promotie

Lezing, Oort lecture

Lezing, Studium Generale

Lezing

Een overzicht van awards en prijzen die in 2020 zijn toegekend aan onze medewerkers en studenten, maar ook bijzondere benoemingen aan de Universiteit Leiden en andere instellingen.

Het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden (NGL) kent een lange en rijke historie. Een aantal belangrijke natuurwetenschappers hebben hier ook aan deelgenomen.

Jacques Waisvisz (98) is een van onze oudste, nog levende, alumni. Als Joodse student moest hij in de Tweede Wereldoorlog zijn studie voortijdig staken. Hoe blikt hij daar op terug en hoe verliep zijn leven daarna? ‘Men geloofde eerst niet dat de situatie hier ook zo ernstig zou worden.’

In het Medical Delta fieldlab Phenomix, dat donderdag 9 juli officieel werd geopend, komen wetenschap, zorginstellingen en bedrijfsleven samen om innovatieve toepassingen te ontwikkelen op het gebied van 'metabolomics'. Met dit onderzoeksveld kan onder meer bepaald worden welke geneesmiddelen effectief…

Buitenpromovendus Robin de Lange gaat een keuzevak Virtual Reality for Science and Education verzorgen dat deel wordt van zijn promotieonderzoek. Start in september 2015. Het Leids Universiteits Fonds en de Gratama Stichting investeerden er tienduizend euro in.

De James Webb-ruimtetelescoop blijft ons verbazen met prachtige beelden, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Sterrenkundige Nienke van der Marel laat ons aan de hand van drie afbeeldingen zien hoe grote, massieve sterren een kort maar knallend leven leiden.

Van de 88 Vidi-onderzoekssubsidies die NWO heeft toegekend, gaan er 9 naar Leiden. Dat is circa 10 procent van de gehonoreerde aanvragen. Van de 9 laureaten zijn er 3 voor de faculteit; voor de chemicus Grégory Schneider, wiskundige Lenny Taelman en ecotoxicologe Martina Vijver.

Aan het begin van corona stelde onze faculteit studentmentoren aan om eerstejaars- en internationale studenten te begeleiden. Wat drijft deze mentoren, en hoe is het voor ze om weer op de faculteit te zijn? Mireia en Marten vertellen ons er alles over.

Of hij een gokje durfde nemen met zijn promotieonderzoek? Daar hoefde Jeroen Methorst niet lang over na te denken. Het kon mislukken óf heel mooi worden. Dat laatste is het geval. Methorst ontwikkelde een computersysteem dat onderzoekers helpt het eiwit te vinden dat ze nodig hebben ‘Onze hele groep…

Een consortium van internationale wetenschappers komen met een unieke oplossing voor het energieprobleem. Door fotosynthese na te bootsen hopen ze duurzame brandstoffen te maken uit zonlicht, water en CO2. Hun geheim? ‘Zeepbellen’, zegt Leidse chemicus Sylvestre Bonnet, die deel uitmaakt van het con…

In strijd tegen kanker, antibiotica-resistentie en wegwerpplastic: Ahmed Ali, Fredj Ben Bdira en Valerio Barbarossa ontvangen een LUF-subsidie voor hun innovatieve en maatschappelijk relevante onderzoek. Deze subsidies voor academisch talent vormen vaak een belangrijke springplank naar aanvragen bij…

Bouwen met piepkleine bouwsteentjes, dat klinkt misschien als kinderspel. Vera Meester weet beter. Zij verdedigt 7 juni haar proefschrift over colloïden: microdeeltjes waarmee je grotere structuren kunt vormen. Meester ontwikkelde een methode om onbruikbare structuren toch weer bruikbaar te maken.

The Honours Class From Solar to Fuel with Bio bestond vrijwel geheel uit de workshop Solar Biofuels from Microorganisms die eind maart/begin april ruim tachtig specialistische onderzoekers naar het Lorentz Center trok. De studenten Erica Wenker (scheikunde) en Jasper van Dobben de Bruijn (rechten) schreven…

Op vrijdag 28 oktober organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast vier vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

In de schijven van stof en gas rondom jonge sterren, komen mysterieuze structuren voor. Samen met hoogleraar Ewine van Dishoeck onderzocht promovendus Paolo Cazzoletti hoe we deze vormen, zoals ringen, spiralen en gaten, kunnen verklaren. Op 12 december verdedigt hij zijn proefschrift.

Diverse ministeries bouwden in de jaren 70 atoombunkers om te kunnen schuilen voor een nucleaire aanval door het Oostblok. Ook onder ons nieuwepand aan de Wijnhaven deed een buncker dienst als schuilplaats en commandopost voor bewindslieden en ambtenaren.

Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen: zes Leidse wetenschappers krijgen een ERC Consolidator Grant.

Nederlandse onderzoekers slaan de handen ineen om samen met een reeks maatschappelijke partners onderzoek te doen om de biologische klok gezond te houden in onze moderne 24-uurssamenleving. Het BioClock consortium ontvangt daarvoor een subsidie van maar liefst 9,7 miljoen euro. Het is een van de projecten…

Een mooie toespraak van vice-decaan Bart de Smit, een mini-lezing over exoplaneten en de uitreiking van drie facultaire prijzen. Zo begonnen we het nieuwe jaar op de faculteit. Samen met collega’s en studenten hieven we het glas op een jaar vol mooie samenwerkingen, wetenschap en onderwijs.

Elf Leidse wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van wetenschapsfinancier NWO. Met de subsidie kunnen de onderzoekers drie jaar lang hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.

De jaarlijkse LION Image award gaat naar de foto van een 30 micrometer lang 3D-geprint bootje dat in oktober viraal ging, ingediend door Rachel Doherty van de groep van Daniela Kraft.

Corinne Hofman, Leids hoogleraar Caribische archeologie, ontvangt de NWO-Spinozapremie van 2,5 miljoen euro. Dat maakte NWO 6 juni bekend. Wat gaat ze met het bedrag doen? 'We kunnen nog goede paleobotanisten en archeozoölogen gebruiken.'

De wrijving in atomair dunne laagjes neemt toe naarmate het laagje dunner is. Een internationaal team van onderzoekers van nanotechnologie bestudeerde vier stoffen met behulp van wrijvingskrachtmicroscopie. De Leidse masterstudent Xin Liu maakte deel uit van het team.

Donderdag 27 januari promoveert Bram Slütter op dit onderwep. De titel van zijn proefschrift luidt ‘Challenges and opportunities in nasal subunit vaccination; mechanistic studies using ovalbumin as a model antigen’.

Een onderzoeksgroep onder leiding van de Leidse archeologe Sarah Inskip heeft ontdekt dat de ziekte lepra 1500 jaar geleden mogelijk vanuit Scandinavië naar Groot-Brittannië kwam. Een eeuwenoud Engels skelet wijst daarop.

Sinds begin van dit jaar hebben Leidse studenten met een ondernemende geest zich verenigd in Lugus. Wat begon als tweewekelijkse brainstormsessies met pizza en bier groeide uit tot kweekvijver van succesvolle studentenbedrijven. ‘Hier hoef je nog geen uitgewerkt businessplan te hebben.’

Astronoom Xander Tielens krijgt een Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijke prijs van Nederland. Tielens is hoogleraar in de fysica en chemie van de ruimte tussen de sterren. In deze ruimte bestudeert hij grote en complexe, vaak organische, moleculen. De Spinozapremie bedraagt 2,5 miljoen euro.

Op 5 april 2019 is onze collega en goede vriend Professor Dr. Mathieu Noteborn overleden. In januari van dit jaar werd bij Mathieu een darmtumor geconstateerd, en chirurgisch verwijderd. Aansluitend onderging Mathieu chemotherapie en hoewel deze therapie ingrijpend was leek Mathieu deze goed te ondergaan.…

Optredens, exposities, workshops en inspirerende lezingen: kom 16 september naar kunst- en kennisfestival De Nacht van Ontdekkingen en ga op een ware ontdekkingstocht. Verschillende onderzoekers van de universiteit spreken tijdens het festival, we lichten er een paar uit.

Stampen uit een boek, aantekeningen maken of samenvattingen leren. Dat waren vroeger zo’n beetje de smaken bij het tot je nemen van lesstof. Dat is al lang niet meer zo. Multimediaal is nu het codewoord. Maar is het ook effectief?

Eigenlijk waren ze op zoek naar de genetische basis van vuurgebruik bij de mens, maar wetenschappers uit Leiden en Wageningen ontdekten iets heel anders: aanwijzingen in het DNA dat de moderne mens slechter kan omgaan met giftige stoffen in rook dan neanderthalers en zelfs mensapen.