Wiskunde en Natuurwetenschappen, Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML)

Lezing, NGL-lezing

Uit welke deeltjes is ons heelal opgebouwd? En hoe heeft het zich vanuit die deeltjes verder ontwikkeld? Die fundamentele vragen staan centraal binnen de NWA-route ‘Bouwstenen van materie en fundamenten van ruimte en tijd’. Ook Leidse onderzoekers werken hier aan mee, en hoogleraar Ionica Smeets is…

‘De wetenschap is uit haar ivoren toren gekomen maar daar stond nog te weinig actie en financiering tegenover.' Leids hoogleraar Wetenschapscommunicatie Ionica Smeets werd op haar wenken bediend bij de presentatie, op 28 januari, van de Kamerbrief over de toekomst van het wetenschappelijk onderzoek…

NWO heeft dit jaar aan 143 jonge, recent gepromoveerde onderzoekers een Veni-subsidie toegekend. Daarvan zijn er 17 voor de Universiteit Leiden en één voor het LUMC. Elke onderzoeker krijgt 250.000 euro waarmee hij of zij drie jaar lang ideeën kan ontwikkelen en onderzoek doen.

Planten, algen en bacteriën zetten zonlicht om in chemische energie. In een workshop van het Lorentz Center inventariseren onderzoekers de mogelijkheden om dit proces van fotosynthese te benutten en imiteren, met het oog op een duurzame brandstofvoorziening. De vrijdagmiddagsessie is openbaar.

14 veelbelovende Leidse onderzoekers kunnen de komende jaren hun onderzoeksplan realiseren dankzij een Veni-financiering van NWO. De subsidies zijn dit jaar onder meer toegekend aan onderzoek naar de invloed van lawaai op het functioneren van koolmezen, voorwaarden voor de evolutie van leven op planeten,…

Het coronavirus heeft de wereld in zijn greep. Het vinden van een medicijn is nog nooit zo belangrijk geweest. Helaas zijn de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en de ontwikkeling van een vaccin complexe, langdurige en vooral kostbare processen. Computermodellen kunnen dit proces versnellen. Wetenschappers…

Een pil tegen kanker, het liefst zonder zware bijwerkingen. Dat zouden we allemaal wel willen. Is het een kwestie van tijd voor zo’n pil er komt? We legden deze vraag voor aan drie Leidse wetenschappers en vroegen hoe zij zelf bijdragen aan nieuwe behandelingen tegen kanker.

‘Er is maar één goede reden om een nieuw boek te schrijven: dat het nog niet eerder is geschreven.’ Vier auteurs/samenstellers, allen medewerkers van de Universiteit Leiden, maakten Beeldtaal, een boek over het gebruik van beeld in media. Een aanrader.

Op 20 september wordt de Leidse binnenstad omgetoverd tot de Nacht van Kunst & Kennis met de Ig Nobel battle, talkshows, nachtcolleges, muziek, kunst en experimenten. Bijdragen vanuit de faculteit komen van onder anderen Jan Zaanen, Vincent Icke, Menno Schilthuizen, Ionica Smeets, Bas Haring, Ria Mustafa,…

Gladde platina-elektrodes worden ruwer en slijten door herhaalde oxidatie-reductiecycli, waardoor op nanometer-schaal heuveltjes ontstaan. Leidse chemici Leon Jacobse en Marc Koper, en natuurkundige Marcel Rost ontdekten met een unieke tunneling microscoop hoe dat in zijn werk gaat.

Chemotherapie die niet schadelijk is voor het lichaam, maar wel effectief optreedt tegen kankercellen: dat is het doel van de onderzoeksgroep van chemicus Sylvestre Bonnet. Tijdens zijn promotieonderzoek bracht chemicus Xuequan Zhou dat doel een stukje dichterbij. Hij ontwikkelde moleculen die, eenmaal…

Hoogleraar Marieke Liem ontkracht mythes over dodelijke agressie in haar nieuwe boek 'Mythen over Moord'.

Het beeld over kindermishandeling tijdens de tweede COVID-lockdown is gelijk aan de eerste. Ook nu weer was het aantal kinderen dat slachtoffer was groter dan in een periode voor de pandemie. Ook nu weer ging het voor het grootste deel om gezinnen waarover al zorgen bestonden, maar die verergerd waren…

Of je nu appt, online nieuws leest, of door Instagram scrolt, jouw gedrag wordt gemonitord. Sterker nog: wát jij ziet, wordt door anderen bepaald. Promovendus Aleksandre Zardiashvili onderzocht de impact van online advertenties en de macht van de bedrijven erachter.

Oratie

Kan een robot net zoals een monnik een religieus ritueel uitvoeren? En wat is een religieus ritueel eigenlijk? Robots en religie lijken twee verschillende onderwerpen, maar volgens universitair docent Elpine de Boer kunnen beide ons laten nadenken over wat het betekent om mens te zijn en wat we van…

Je gezicht laten zien op diners en feesten aan het hof: het was in de tijd van Willem I dé manier om bij de koning in beeld te komen. Het nieuwste boek van Joost Welten onthult hoe de elite tijdens het bewind van Willem I zowel letterlijk als figuurlijk om zijn troon danst.

Op 25 november is de wereldwijde 16-daagse campagne ‘Orange the World’ tegen geweld tegen vrouwen en meisjes gestart. Ook de Universiteit Leiden vraagt hier aandacht voor. Op vrijdag 9 december geven Renate van der Zee en Marieke Liem een lezing op de Campus Den Haag over zichtbaar en onzichtbaar geweld…

Het is een stormachtige zondagmiddag, met windstoten van wel 110 kilometer per uur. Op zijn stadsfiets trotseert chemicus Teun Sweere de gigantische wind tegen en wint hij na 22,5 minuut het NK Tegenwindfietsen. Een halfjaar later volgt een nieuw hoogtepunt: zijn promotie (14 juni).

Patiënten met ernstig overgewicht moeten een andere dosering krijgen van de medicijnen Cefazoline en Midazolam. Dit geldt mogelijk ook voor andere geneesmiddelen zoals antikankermedicijnen en antibiotica. Farmacoloog Margreke Brill van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) pleit voor…

Met behulp van een slim experiment heeft promovendus Shengxiang Yang ontdekt hoe goudelektroden water omzetten in zuurstof. Het mechanisme van deze reactie was tot voor kort namelijk onbekend. Yang publiceerde zijn resultaten in het vakblad ACS Catalysis.

Onderzoekers van de Universiteit Leiden en de Vrije Universiteit Amsterdam hebben bepaald hoe erfelijke informatie is georganiseerd in archaea, eencellige organismen die onder extreme omstandigheden kunnen overleven. De resultaten van het onderzoek staan in Nature Communications (27 december 2012) en…

Paramagnetisme. Een nieuwe occulte praktijk? Nee. Een van de nieuwste wetenschappelijke methoden om het gedrag van eiwitten haarscherp in kaart te brengen. Marcellus Ubbink van de Universiteit Leiden krijgt ruim 3 miljoen euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en de Universiteit…

Nieuwe stoffen identificeren om antibioticaresistente bacteriën te bestrijden. Onderzoekers van Leiden Universiteit en VU Amsterdam bundelen hun krachten om dit waar te maken, met een project gefinancierd door NWO’s Open Technologieprogramma (OTP). De samenwerking heeft bijna een miljoen euro toegekend…

Nog nooit was een kristalstructuur van een menselijk eiwitmolecuul in een celwand zo kristalhelder. De Leidse onderzoekers Ad IJzerman en Laura Heitman maakten samen met Amerikaanse collega’s de meest gedetailleerde kristalstructuur ooit van een doeleiwit voor geneesmiddelen. De onderzoekers publiceerden…

De Australische celbiologe Melissa Little en de Nederlandse natuurkundige Robbert Dijkgraaf ontvangen in 2019 op de dies van de Universiteit Leiden een eredoctoraat. Ze krijgen het doctoraat vanwege hun wetenschappelijke verdiensten.

De studenten van het Leidse iGEM-team hebben een bronzen medaille gehaald in deze internationale biotechnologiecompetitie. De finale vond vanaf 28 oktober plaats in Boston. ‘Het was een geweldige ervaring en we hebben een gigantisch aantal nieuwe vrienden gewonnen.'

Het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen is een moeilijk proces. Farmaceutisch wetenschapper Xuhan Liu heeft met behulp van kunstmatige intelligentie methoden ontwikkeld die kunnen helpen bij het sneller en goedkoper ontwerpen van medicijnen. Promotie op 15 februari.

Het Solar Fish-project van hoogleraar biofysische organische chemie Huub de Groot, krijgt een plaats in het Llowlab op popfestival Lowlands.

De uitdaging is groot, maar de voldoening als het lukt ook: complexe suikermoleculen maken die een rol spelen in de biologie.

Op 17 april vieren de Reizende DNA-labs dat zij officieel de 100.000ste scholier mogen ontvangen, dit wordt uitgebreid gevierd in Wageningen. De Universiteit Leiden verzorgt sinds 2006 onder de bezielende coördinatie en leiding van Mathieu Noteborn en Patrick Voskamp (Leids Instituut voor de Chemie)…

Aan drie Leidse wetenschappers, werkzaam op het snijvlak van bètawetenschap en geneeskunde, heeft NWO een VICI-subsidie toegekend. Zij ontvangen 1,5 miljoen euro om de komende vijf jaar een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen.

Nathaniel Martin heeft een Proof of Concept (PoC) beurs toegekend gekregen van de European Research Council (ERC). De beurs zal zijn onderzoeksgroep gebruiken om een potente, maar gevaarlijk, antibioticum minder giftig te maken. Hij ontvangt €150.000.

Door kinderen op jonge leeftijd enthousiast te maken voor scheikunde, kan het imago van het vak in de maatschappij verbeteren, denkt Lies Bouwman, hoogleraar Anorganische Chemie. Het is één van de speerpunten in haar oratie op 20 mei.

Per 1 augustus is Lars Jeuken gestart als hoogleraar Biophysical Chemistry bij het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC). Hij doet onderzoek op het snijvlak van biologie en scheikunde, maar er komt ook fysica en nanotechnologie bij kijken. Jeuken: ‘Door nanodeeltjes te koppelen aan eiwitten…

Vier wetenschappers van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen ontvangen een subsidie van maximaal 50.000 euro in de Open Competitie ENW – XS van wetenschapsfinancier NWO. Het gaat hierbij om nieuwsgierigheidsgedreven, avontuurlijk onderzoek en het snel kunnen exploreren van een veelbelovend…

Met medicijnen eiwitten bereiken die onbereikbaar leken. Dat lukt Sebastian Pomplun. Daarom mag hij met zijn onderzoeksgroep toetreden tot Oncode Institute. Met negen anderen is hij uit 72 kandidaten geselecteerd om bij te dragen aan de missie van Oncode Institute: doorbraken in het kankeronderzoek…

Als de olie uit oliepalmzaden is gewonnen, kunnen de vruchtresten dienen als grondstof voor bio-ethanol. Maar uitgestrooid op de oliepalmplantage bemesten ze de bodem. Wat is milieuvriendelijker? Edi Wiloso vergeleek bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden de beide groene opties. Promotie op…

Aan het begin van de zomer, op 4 juli, heeft de VO-S in samenwerking met de Sterrewacht een bijeenkomst georganiseerd op het Huygens Lab.

Doorzichtige moleculen stuk voor stuk bekijken onder een lichtmicroscoop. Dat kan door ze te binden aan een gouden nanostaafje. De Leidse natuurkundigen dr. Peter Zijlstra en prof.dr. Michel Orrit hebben dit experimenteel aangetoond. Hun artikel staat vanaf 15 april op de website van Nature Nanotech…

Broeikasgassen in de lucht en meststoffen in het grondwater hebben negatieve gevolgen voor het milieu. Door een elektrochemisch proces zijn ze om te zetten naar bruikbare stoffen zoals brandstof en alchohol. Scheikundepromovendus Elena Perez Gallent ontdekte hoe dit proces efficiënter kan. Ze promoveerde…

De jaarlijkse Oortlezing, ter herinnering aan de befaamde Nederlandse sterrenkundige, wordt georganiseerd door de Stichting Het Jan Hendrik Oort Fonds en de Sterrewacht Leiden. De lezing belicht een actueel sterrenkundig onderwerp en is bedoeld voor een breed publiek met interesse in de astronomie.…

Pas sinds maart dit jaar werkt Sander Wezenberg in Leiden, maar hij heeft nu al een Vidi-beurs van NWO binnen weten te halen. Geïnspireerd door de natuur wil Wezenberg synthetische moleculen tot leven wekken en ze leren communiceren. Maar wie is Wezenberg precies en wat drijft hem?

Voordat onderzoekers doelgericht medicijnen kunnen ontwikkelen, moeten ze weten hoe een ziekte precies werkt. Biochemicus Bert Beerkens maakte moleculen waarmee ze dat kunnen uitzoeken. Hij gebruikte cafeïne als basis voor nieuwe moleculen waarmee het onderzoek naar bepaalde receptoreiwitten op cellen…

Nederlandse Life Science onderzoekers kopen samen de nieuwste en krachtigste elektronenmicroscoop die er is. Hij komt te staan in Leiden, maar kan op afstand bediend worden.

Meer dan 60 Europese wetenschappers en partners uit het bedrijfsleven ontvouwen in het tijdschrift Nanoscale hun stappenplan voor de toepassing van grafeen in producten voor de markt. Scheikundige Grégory Schneider gelooft dat grafeen en andere gelaagde materialen in de toekomst gebruikt kunnen worden…

Om de technologie voor de energietransitie te kunnen verbeteren, is het essentieel om het proces van elektrochemische reacties goed te begrijpen. Brandstofcelauto's bijvoorbeeld, rijden op van waterstof geproduceerd door de elektrolyse van water. Mariana Monteiro deed fundamenteel onderzoek naar dit…

Vorig jaar droegen de scheikundigen Dennis Wander en Hermen Overkleeft bij aan een belangrijke ontdekking over een veelgebruikt kankermedicijn. Hun onderzoek heeft is nu benoemd tot Finalist voor de PNAS Cozzarelli-prijs in de klasse Biomedical Sciences.