Vandaag zijn de eerste fullcolour beelden van de kosmos van ESA’s ruimtetelescoop Euclid gepresenteerd. Nooit eerder was een telescoop in staat om zulke haarscherpe astronomische beelden te maken van zo'n groot deel van de hemel en zo ver het diepe heelal in. De vijf beelden illustreren het volledige…

Universitair docent Stephanie Noach heeft de Dissertatieprijs van Stichting Praemum Erasmianum gewonnen. Ze ontvangt de prestigieuze prijs voor haar onderzoek naar duisternis in hedendaagse kunst uit Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.

Heb je een LU-Card aangevraagd maar niet ontvangen? Doet je LU-Card het niet? Of heb je een andere vraag of probleem?

Organisatie

In de hoop iets te leren over het menselijke brein, maken Leidse onderzoekers een opstelling om enkele fotonen, lichtdeeltjes, in iemands oog te schieten. ‘Het oog is een doorgang naar de hersenen.’

Niet het licht, maar de afwezigheid ervan ving een paar jaar geleden de aandacht van Stephanie Noach. Met haar onderzoek naar darkness in kunst, wil ze laten zien hoe duisternis koloniale beeldvorming kan bevragen en soms zelfs ondermijnen.

Migraine is veel meer dan gewoon hoofdpijn. Voor veel migrainepatiënten is een aanval zo heftig dat ze zich moeten opsluiten in een donkere kamer met oordoppen in. In dit videocollege van de Universiteit van Nederland legt hoogleraar neurologie Gisela Terwindt (LUMC) uit wat zo'n heftige migraineaanval…

Ruimtetelescoop Euclid is in staat om de geheimen van het heelal te ontrafelen. Dat laten de afbeeldingen zien die ESA vandaag heeft gepubliceerd, volgens de astronomen die met de data van de telescoop werken. De beelden overtreffen alle verwachtingen. De wetenschappers binnen het Euclid-consortium,…

Met de nieuwe Euclid-satelliet gaan wetenschappers een groot deel van de hemel in kaart brengen. De satelliet van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA geeft hen straks een beter zicht op sterrenstelsels en materie in het heelal. Hoogleraar Galactische Sterrenkunde Koen Kuijken krijgt samen met een…

De twee instrumenten van ESA’s ruimtetelescoop Euclid hebben hun eerste testopnamen gemaakt. De eerste beelden geven aan dat de ruimtetelescoop zijn wetenschappelijke doelen zal bereiken waarvoor hij is ontworpen - en mogelijk nog veel meer. Euclid zal een 3D-kaart maken van een derde van de hemel,…

Hoe kunnen wij kritisch blijven kijken én denken? Daarover vertellen cognitieve neurowetenschapper Sebo Uithol en neuropsycholoog Zsuzsika Sjoerds in de Podcast Psycholoog.

De Swifterbantman van museum Batavialand heeft na 20 jaar een make-over gekregen. Jarenlang was de man een toonbeeld van een stereotiepe Germaan. Vanaf nu heeft hij een mediterrane uitstraling, de grootste aanpassingen waren zijn huidskleur en zijn haar.

Maar liefst vier Leidse onderzoeksteams hebben van NWO een beurs gekregen. Op 27 juli kende de NWO 21 aanvragen binnen de Open Competitie ENW-XL toe. NWO kent de beurzen toe aan consortia binnen de exacte en natuurwetenschappen die ongebonden fundamenteel onderzoek doen dat ‘is gedreven door nieuwsg…

Al in 2030 kunnen batterijen in elektrische voertuigen wereldwijd volledig voorzien in de behoefte aan kortetermijnopslag van elektriciteit. Door ze aan te sluiten op het elektriciteitsnet kunnen ze hun opgeslagen energie leveren, waardoor de energiezekerheid verbetert en hernieuwbare technologieën…

Precies zestien jaar na de opening van de Large Hadron Collider in Zwitserland (CERN) legt Ivo van Vulpen, bijzonder hoogleraar wetenschapscommunicatie van de Universiteit Leiden, op Radio 1 uit wat dit apparaat ons gebracht heeft. Zijn alle verwachtingen van de wetenschappers van toen uitgekomen?

Kunnen we de grootste structuren in het universum onderzoeken door te kijken naar de kleinste deeltjes? Daarover gaat het onderzoek van Lydia Stofanova, promovendus aan de Leidse Sterrewacht en SRON — het Nederlandse instituut voor ruimteonderzoek. Ze bestudeert hoe elementen zoals zuurstof de grootschalige…

Lezing

Of een bacterie nuttig of schadelijk is voor een plant is nu eenvoudig en goed te voorspellen met de nieuwe software bacLIFE. Door de intuïtieve interface maakt het de geheimen van bacterie-genen veel toegankelijker. Een groep Leidse biologen presenteerde dit staaltje bioinformatica in Nature Commun…

De gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar lang leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologische jaar van Oss! In een reeks interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking…

Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…

Op 25 september viert Leiden de nacht met het evenement Seeing Stars. Wat maakt de stedelijke nacht zo bijzonder? We vroegen het universitair docent Sara Brandellero, die onderzoek doet naar steden, nacht en migratie.

Werkt zwaartekracht hetzelfde als je kijkt naar de grootste schalen in ons universum? Dat gaat de Leidse natuurkundige Alessandra Silvestri onderzoeken met een ERC Consolidator-beurs van 2 miljoen euro. ‘We gaan ervan uit dat het zo is, maar we weten het eigenlijk niet.’

De uitdaging is groot, maar de voldoening als het lukt ook: complexe suikermoleculen maken die een rol spelen in de biologie.

Theoretisch natuurkundige en kosmoloog Alexey Boiarskyi is per 1 oktober benoemd tot hoogleraar.

Tienduizenden computers die maandenlang aan het rekenen zijn. Dat gebeurt nu bij het Flamingo-project onder leiding van Joop Schaye. Bij dit project maken onderzoekers de grootste computersimulatie van het heelal ooit. Hierover vertelt Schaye bij een podcast van BNR.

Universitair docent Elina van 't Zand-Kurtovic deed samen met Sifra Matthijsse, Wytske van der Wagen en Tamar Fischer van de Erasmus School of Law onderzoek naar de criminele carrières van cyberdaders.

Een consortium onder leiding van Eefje Cuppen, hoogleraar Governance of Sustainability bij het Instituut Bestuurskunde, heeft een NWO-subsidie gekregen voor een onderzoeksproject naar de sociale, maatschappelijke en technische aspecten van de energietransitie.

Waterstof kan het klimaatprobleem helpen oplossen. Tenminste, als we het op de juiste, schone manier gaan produceren. Leidse onderzoekers brachten de wereldwijde milieu-impact van waterstofproductie in kaart en keken vooruit tot 2050. Ze publiceerden hun werk in Energy & Environmental Science.

Meijerslezing, Meijersprijzen en Van Wersch springplankprijs en Nieuwjaarsreceptie 2024

De Europese Unie heeft met de Green Deal ambitieuze en broodnodige klimaatdoelen geformuleerd. Maar de huidige geopolitieke spanningen en de energiecrisis maken de uitvoering ervan ingewikkeld. Zeven wetenschappers van de alliantie Leiden-Delft-Erasmus Universities (LDE) schreven daarom een white paper…

Assistent professor Vedran Dunjko en zijn team krijgen een gift van 100.000 euro van Google om hen te steunen in hun quantumonderzoek. Het onderzoek spitst zich toe op de vraag of quantumcomputers nieuwe manieren kunnen bieden om de mysteries van de hoge-energiefysica te begrijpen. Google zet zich in…

De Universiteit Leiden gaat verdere activiteiten met de Asian Development Bank (ADB) opzetten.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ardjan Sturm van de Sterrewacht heeft voor het eerst een tweedimensionale inventaris gemaakt van ijs in een planeetvormende schijf van stof en gas rond een jonge ster. Ze deden dat met de James Webb-ruimtetelescoop. De onderzoekers, onder…

Wat gebeurt er als alle verlichting in een groot gedeelte van de stad wordt uitgezet? Hoeveel sterren kun je zien zonder al die lichtvervuiling? Dat gaan wetenschappers, kunstenaars en inwoners van Leiden samen onderzoeken tijdens Seeing Stars Leiden, op 25 september. ‘Leiden is de ideale plek voor…

De aanwezigheid van belangengroepen in beleidsvorming is een cruciaal onderdeel geworden van westerse democratieën. Deze groepen vormen de schakel tussen de samenleving en de beleidsmakers, en beïnvloeden de beleidskeuzes van de overheid. Hun functie wordt echter vaak als vanzelfsprekend beschouwd en…

Misselijkheid, zenuwpijn en haaruitval: een greep uit de nare bijwerkingen van chemotherapie. Het kan ook anders, liet biochemicus Liyan Zhang zien. Samen met onder meer Leidse biologen deed ze onderzoek naar een medicijn dat alleen actief is in combinatie met licht. Zhang promoveert op 4 juli.

De nachtkant van exoplaneet WASP-43b blijkt, tot verrassing van sterrenkundigen, geen methaan te bevatten. Waarschijnlijk zorgt extreme wind ervoor dat er te weinig tijd is om methaan te vormen. Dat stelt een internationaal team wetenschappers, met Leidse en Amsterdamse inbreng, in Nature Astronomy.…

Bij het boerenleven in de vroege Middeleeuwen denk je al snel aan hard werk en relatieve armoede. Toch worden er bij archeologische opgravingen van boerennederzettingen vaak luxe gouden en zilveren objecten gevonden. Hoe zit dat? Professor Frans Theuws vertelt erover in de nieuwste aflevering van de…

Maar liefst vier wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een prestigieuze Vici-beurs gekregen. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft dat bekendgemaakt. De gehonoreerde aanvragen zijn afkomstig van onderzoekers van de Faculteit der Sociale Wetenschappen, de Sterrewacht…

Stadscriminoloog Marianne Franken is sinds begin september de spil in een bijzondere samenwerking tussen de Universiteit Leiden, de gemeente en de politie. Als promovendus gaat zij vier jaar lang onderzoek doen naar het veiligheidsgevoel van Leidenaren.

Een internationaal team van onderzoekers, heeft de genetische geschiedenis van onze vroegste modern menselijke voorouders herschreven. Door gebruik te maken van de grootste dataset tot nu toe van genetisch materiaal van Europese prehistorische jager-verzamelaars (356 individuen) tussen 35.000 en 5000…

Bestond middeleeuws Europa uitsluitend uit witte mensen? En hoe dacht men in de Middeleeuwen over ras en etniciteit in de Middeleeuwen? In een nieuwe aflevering van de podcast Middeleeuwse Toestanden wordt gekeken naar de mythe van de witte Middeleeuwen.

Zoek je iets om te luisteren tijdens het komende lange weekend? Medewerkers en alumni van de Faculteit Geesteswetenschappen maakten de afgelopen maanden verschillende podcasts. Een selectie.

Promotie

Guest lecture

Promotie

Congres/symposium

Iedere week loopt Uwe Hensch vol bewondering langs de Oude Sterrewacht in Leiden. Tijdens de lockdown besloot hij om een LEGO-ontwerp te maken van het historische gebouw. Zijn ontwerp is inmiddels af en zou zomaar in productie kunnen gaan. Maar daarvoor heeft hij wel jouw hulp nodig!

Elise Darras studeert aan het Leiden University College (LUC) en be besloot een maand lang stage te lopen in Frankrijk bij H2Air.