Oratie

Vijf wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een Starting Grant van de European Research Council (ERC). Met zo’n beurs van gemiddeld 1,5 miljoen euro kunnen onderzoekers met veel potentie eigen project lanceren, een onderzoeksteam leiden en hun beste ideeën uitvoeren.

Micrometers grote, zelfvoortstuwende bolletjes zwemmen sneller op een ondergrond van waterafstotende siliconen dan op water-aantrekkend glas of polyetheen. 'Bijna niemand had erbij stilgestaan dat de ondergrond ertoe doet', zegt ontdekker Stefania Ketzetzi, die het effect ontdekte, onderzocht en verklaarde.…

In de zomer zwermen de medewerkers van de Faculteit der Archeologie uit naar alle delen van de wereld om deel te nemen aan veldwerkprojecten. Lees een aantal van hun verhalen hier!

Oorlog en terrorisme overschaduwen de aandacht voor het pre-Islamitisch erfgoed van het Arabisch schiereiland. Het nieuwe Leiden Centre for the Study of Ancient Arabia wil een breed publiek bewust maken van de antieke geschiedenis in deze regio.

Leidse natuurkundigen krijgen 1,5 miljoen euro voor het ontwikkelen van een hybride microscoop met nanometer-resolutie. 'Het idee is om de voordelen van elektronenmicroscopen te combineren met die van optische microscopen.'

Neanderthalers konden op grote schaal vuur maken met behulp van pyriet en hun vuistbijlen. Ze konden dus zelf beslissen wanneer zij vuur wilden en waren niet afhankelijk van natuurbranden, zoals eerder gedacht werd. Archeoloog Andrew Sorensen ontdekte het eerste materiële bewijs hiervoor. Publicatie…

We moeten afrekenen met het arrogante idee dat de huidige moderne mens superieur is ten opzichte van vroegere mensensoorten. We zijn wie we zijn mede dankzij al die eerdere voorgangers zoals neanderthalers. Dat stelt Marie Soressi, hoogleraar Hominin Diversity Archaelogy, in haar oratie op 23 mei.

Peter Akkermans, hoogleraar Archeologie van het Midden-Oosten kan nog niet zeggen hoeveel schade de vernielingen van IS in Palmyra hebben aangericht.

Dankzij snelle ontwikkelingen in de DNA-techniek komen wetenschappers steeds meer te weten over de menselijke genetica. Om dit DNA-onderzoek enigszins te reguleren, komt een internationale groep wetenschappers nu met vijf ethische richtlijnen. De Leidse archeoloog Marie Soressi – een van de ondertekenaars…

De Leidse taalkundigen Alwin Kloekhorst en Alexander Lubotsky deden deze zomer een grote ontdekking. Zij ontcijferden enkele tientallen inscripties op potscherven gevonden in Daskyleion (Noord-West Turkije) als Frygisch en Lydisch, en bewezen daarmee de aanwezigheid van de Frygiërs en Lydiërs in dat…

Een nieuw jaar waarin weer van alles gaat gebeuren op het gebied van wetenschap. Wat zijn de goede voornemens in het sociaal wetenschappelijk onderzoek binnen onze faculteit? Wat brengt ons samen en waar kijken we naar uit?

Ook de nieuwjaarsreceptie transformeerde dit jaar naar een online evenement, net als eigenlijk alles in deze tijd. Decaan Paul Wouters was de gastheer en leidde ons door het programma gevuld met de uitreiking van de Casimir Onderwijsprijs, de Pieter de la Court Penningen, master scriptieprijzen en een…

Hoe werden ideeën over politiek en maatschappij verspreid in het oude China? Hilde De Weerdt, hoogleraar Chinese Geschiedenis, doet daar onderzoek naar met behulp van nieuwe digitale methoden. We praten met haar over netwerken, big data en digital humanities.

Lezing

Binnen de Life in Custody Study wordt grootschalig onderzoek gedaan naar het leefklimaat in Nederlandse penitentiaire inrichtingen (PI’s).

Reflecties op de impact van de Coronacrisis op het openbaar bestuur, de democratie en de rechtsstaat.

Het Centre for Public Values & Ethics (CPVE) is een interdisciplinair academisch expertisecentrum met als doel het verrichten en verspreiden van wetenschappelijk onderzoek naar waardengeladen vraagstukken in de publieke sector. In het bijzonder wordt gekeken naar de ethiek van de publieke ambtsvervulling…

We weten nog niet zo lang dat ook eencelligen (bacteriën en archaea) histonen hebben - eiwitten die het DNA structureren. Nu heeft de Leidse promovendus Samuel Schwab ontdekt dat de histonen in deze organismen diverser zijn dan ooit gedacht. Schwab en zijn collega’s beschrijven maar liefst zeventien…

Op 24 september lanceert het Centrum voor Milieuwetenschappen in Leiden in samenwerking met Rijkswaterstaat en Royal HaskoningDHV de nieuwe versie van de Bestrijdingsmiddelenatlas. De online tool is nu sneller, gebruiksvriendelijker, toegankelijker en alle data is direct te downloaden. Gebruikers kunnen…

Kan niet missen natuurlijk: van de kandidaten op wie je 23 mei kunt stemmen, hebben er veertien aan de Universiteit leiden gestudeerd. Wij vroegen er vier naar hun drijfveren en ambities. In dit artikel: Samira Rafaela – alumna Bestuurskunde – en Caspar Rutten, die Rechten studeerde.

Het is momenteel alle hens aan dek om de COVID-19 crisis te bezweren. Wetenschappers uit uiteenlopende disciplines helpen waar ze kunnen, ook deskundigen op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). AI biedt zowel aan de frontlinie van de crisis als bij de te verwachte nasleep daarvan grote mogelijkheden.…

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen op 7 januari jongstleden is bekend gemaakt dat Gerard van Westen is benoemd tot Ontdekker van het jaar 2013. Wouter Duivesteijn heeft het beste proefschrift van 2013 geschreven en Tjerk Oosterkamp is uitgeroepen tot de…

Het Sport Data Center wil samen met een diverse groep partners de geheimen ontrafelen van het Nederlandse en het Braziliaanse voetbal. Daarnaast gaat het consortium in beide landen meten welke gezondheidsproblemen mensen in een rolstoel ontwikkelen door het stilzitten.

Begin december gaf docent Joris Timmermans het eerste virtual reality-college bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden. Samen met het Centre for Innovation ontwikkelde hij een innovatieve lesmethode voor het mastervak Methods in Biodiversity Analysis. De eerste resultaten zien er veelbelovend…

‘Op AI-gebied is Leiden nog een relatief ongeziene universiteit’, zegt Thomas Dohmen. Als kersvers Director AI Collaboration Center wil hij een Leids AI-samenwerkingsnetwerk smeden, met duurzame en impactvolle relaties tussen de universiteit en maatschappelijke organisaties. De vraag is: hoe? Een k…

De nieuwe privacywetgeving bemoeilijkt de bestrijding van mensenhandel: minderjarige slachtoffers worden vaak niet meer geregistreerd. Cleveringahoogleraar Corinne Dettmeijer riep in haar oratie iedereen op alert te zijn. ‘Wij willen niet wonen in een samenleving waarin mensen worden gebruikt als we…

Zorgrobots, zelfrijdende auto’s en deepfakes met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). De tentoonstelling BrAInpower in Rijksmuseum Boerhaave toont spectaculaire toepassingen en vertelt hoe AI zulke grote sprongen kon maken. Bas Haring, hoogleraar Publiek begrip van wetenschap, is de gastconservator.…

Wat subtiel begint, kan dramatisch eindigen. Talloze jongeren worden slachtoffer van seksuele uitbuiting. Hoe voorkom je dergelijk leed? Kijk naar de leefomgeving van (potentiële) slachtoffers, zegt De Vries.

Wat betekent het precies als je arts zegt dat je een ‘grote kans’ hebt op overleving? Leidse onderzoekers ontdekten dat er een groot verschil zit in hoe mensen zulke kanswoorden inschatten. En dat kan een probleem zijn, waarschuwt hoofdonderzoeker Sanne Willems in haar blogpost.

Gaan vaders minder werken als andere vaders dat ook doen? Helpt betaald ouderschapsverlof hen om meer op te pakken in het huishouden? Hoe bepalend zijn sociale normen voor verschillen op de arbeidsmarkt? Onderzoeker Max van Lent gaat het uitzoeken.

Je hebt niets aan een slimme stad als de inwoners het zaakje niet vertrouwen. Chief Data Officer bij de gemeente Den Haag, Tanaquil Arduin en bestuurskundehoogleraar Bram Klievink van de Universiteit Leiden vertellen hoe je die situatie – enigszins – kunt voorkomen. ‘Maak een comfortabel gesprek mogelijk…

Het onderzoeksproject 'Countering Syndemic Vulnerability' ondersteunt gemeenschappen door een stapeling van sociale factoren en gezondheidsproblemen in kaart te brengen en aan te pakken. In de Haagse wijk Moerwijk en de Leidse wijk Stevenshof werkt dit project daarom samen met wijkbewoners en profe…

Statistiek?’ Dat vond ik vroeger echt een vreselijk vak!’, krijgt statisticus Sanne Willems vaak te horen. En dat is jammer, vindt ze: ‘want het hoeft niet per se moeilijk te zijn.’ Samen met twee oud-studiegenoten richtte ze daarom de sectie Statistics Communication op voor goede communicatie over…

Sinds 2015 organiseert de Stichting Betabanenmarkt (BBM) jaarlijks de Bio Science Park Excursie om studenten kennis te laten maken met de wereld van start-ups en techbedrijven die zich om de hoek van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen bevinden. Dit jaar was het niet mogelijk om het Bio Science…

In donutvormige gebouwen maken deeltjesversnellers supergedetailleerde röntgenfoto's. Toch zijn die beelden niet goed genoeg om bijvoorbeeld te leren hoe we kunnen rijden op waterstof. Wiskunde-promovenus Allard Hendriksen ontwikkelde een algoritme dat de beelden verbetert, zónder dat het hoeft te leren…