Paco Barona Gomes is de nieuwste universitaire hoofddocent bij het Instituut Biologie Leiden (IBL). De Mexicaanse onderzoekers is gefascineerd door de evolutie van natuurstoffen, die microben, planten en dieren uitscheiden. ‘Het is alsof we chemische zwarte gaten onderzoeken.’

Hoe kunnen praktijk en theorie elkaar versterken in de neurowetenschappen? Hoogleraar Birte Forstmann spreekt in haar oratie op 2 oktober over het bouwen van interdisciplinaire bruggen tussen cognitieve neurowetenschap en cognitieve modellen. Haar aanpak kan bijdragen aan hersenonderzoek met minder…

Hoe lost u de opgave 7 x 23 op? Uit het hoofd, of toch liever op papier? Of pakt u het liefst uw rekenmachine, toch altijd bij de hand op uw mobiel? Jong of oud, doe mee aan de Leidse studie in het Groot Nationaal Rekenonderzoek, nu op internet.

Proactieve zebravissen blijken een veel sterker waak-slaapritme te hebben dan reactieve vissen. Bij de meest reactieve vissen blijkt een ritme zelfs compleet te ontbreken. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen, in december 2018 gepubliceerd in het blad BMC Biology.

De onlangs afgestudeerde biologiestudente Julia López Delgado is één van de winnaars van de Hollandsche Maatschappij Prijzen voor Jong Talent 2019. Ze ontving haar prijs tijdens een feestelijke ceremonie op 25 november in Haarlem.

De Tweede Kamer stemde op 11 mei in met een wet die het mogelijk maakt om sectoren eerder te openen met het gebruik van toegangstesten. Politiek filosoof Josette Daemen is kritisch over de nieuwe wetgeving. ‘Dat we meegroeien met de maatregelen wil nog niet zeggen dat ze ook wenselijk zijn.’

Mag een patiënt van de intensive care af of niet? Kunstmatige intelligentie kan helpen deze en andere vragen te beantwoorden.

Studenten Urban Studies hebben de afgelopen maanden meegedacht over de realisatie van de Humanities Campus. Om hun kennis in de praktijk te testen, gaven de stedenspecialisten in de dop onder meer advies over de warmte-koudeopslag en het nieuwe centrale gebouw van de campus.

Maria Yazdanbakhsh, hoogleraar Parasitologie bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), ontvangt een ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro. Met dit geld gaat ze onderzoeken waarom mensen in Afrika en Zuidoost-Azië minder goed reageren op bepaalde vaccins dan bijvoorbeeld Europeanen. Haar uiteindelijk…

Voor het eerst is de massa van een net gevormde exoplaneet bepaald. Sterrenkundigen van de Universiteit Leiden gebruikten hiervoor waarnemingen van Hipparcos, een satelliet die al meer dan 25 jaar buiten werking is, in combinatie met diens huidige hypermoderne opvolger Gaia.

Van nepnieuws via Whatsapp tot minihartjes uit de 3D-printer: vier Leidse wetenschappers krijgen een Consolidator Grant van de European Research Council. Deze beurzen, met een waarde tot 2 miljoen euro, stellen ervaren onderzoekers in staat hun onderzoeksgroep en -lijn voort te zetten en uit te brei…

De uitlijning van de James Webb-ruimtetelescoop is voltooid. Het ruimteobservatorium is in staat scherpe, goed gerichte beelden vast te leggen met elk van zijn vier krachtige wetenschappelijke instrumenten aan boord. Het MIRI-instrument, waar onder andere hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van…

Neeltje Blankenstein ontvangt een LUF-beurs om onderzoek te doen naar online risicogedrag bij jongeren. Welke risico’s nemen jongeren online en waarom? ‘Met dit onderzoek willen we niet alleen helpen ernstig gedrag voorkomen, maar ook begrijpen wat jongeren drijft.’

Het onderzoeksproject Mechanisms Of DEMentia (MODEM) krijgt een subsidie van 5.900.000 euro van ZonMw. Binnen deze samenwerking gaan meerdere partijen, waaronder het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), onderzoek doen naar de oorzaken van dementie.

Met twee bestaande Amerikaanse meetinstrumenten zijn depressie en angst flexibeler te meten dan nu het geval is in Nederland. ‘Ondanks een beperkter aantal vragen blijft de betrouwbaarheid van de depressie- en angstscores behouden. Nederland is klaar voor efficiënter en effectiever behandelen’, verwacht…

Om de werking van anti-kankermedicijn Bortezomib te begrijpen brengen Leidse chemici de machinerie van het proteosoom in kaart. Dit is de afvalverwerkingscentrale van de cel. Ze delen hun methode in Nature Protocols zodat labs ermee aan de slag kunnen.

Op 31 januari hebben studenten van de Honours Class 'Learning through Virtual Reality' hun toepassingen op het gebied van onderwijsvernieuwing gepresenteerd. Aan de hand van zowel technische als filosofische lessen over Virtual Reality (VR), werden zeer diverse toepassingen ontwikkeld: het leren van…

Het Instituut voor Geschiedenis feliciteert Manon van der Heijden met het verkrijgen van een VICI-subsidie voor het onderzoek 'Crime and Gender 1600-1900: a comparative perspective.'

Na een maand heeft de crowdfundingsactie Wake Up to Corona al ruim 600.000 euro opgeleverd voor Leids corona-onderzoek. Het doel is om voldoende geld op te halen om in het LUMC een tweede laboratorium op te zetten waar veilig onderzoek gedaan kan worden naar het nieuwe virus. Ook in de media blijft…

Bacteriën leven tijdelijk zonder hun celwand als er voor hen gevaarlijke virussen in de buurt zijn. Opmerkelijk, want de celwand vormt een stevige barrière tegen dreigingen van buitenaf. Toch is de vondst goed te verklaren én kan het een gevolg hebben voor het bestrijden van ziekteverwekkende bacteriën,…

Een verhoudingsgewijs grote hoeveelheid testosteron bij jongens zorgt voor sensatiezucht en roekeloosheid, bij meisjes juist voor meer zelfbewustheid en minder jaloezie en opgekropte woede. Dat is een van de conclusies van de Leidse psycholoog Jiska Peper uit haar Veni-onderzoek naar impulscontrole…

Natuurkundige Dorothea Samtleben is per 1 april de eerste vrouwelijke programmaleider van Nikhef, het nationaal instituut voor subatomaire fysica. Samtleben gaat hier de Neutrino Physics-groep leiden. ‘Dit is een belangrijke stap voor het Nikhef als het gaat om diversiteit.’

Leidse chemici maakten in het lab de bacteriële capsule van meningokokken na. Met een paar aanpassingen kunnen deze capsules dienen als extra veilig en effectief vaccin tegen deze beruchte bacteriën, die onder andere hersenvliesontsteking kunnen veroorzaken. Promovendus Jacopo Enotarpi en zijn team…

In de huidige vaccinatiecampagne tegen COVID-19 krijgen mensen het vaccin in de spier toegediend. Maar met een kleinere hoeveelheid vaccin in de huid is er potentieel ook goede bescherming. Dankzij de crowdfundingsactie #wakeuptocorona kan Anna Roukens (LUMC) de veiligheid en werking van huidvaccinatie…

Deeltjesversnellerinstituut CERN gaat de detector SND@LHC bouwen, een neutrinodetector bij de Large Hadron Collider (LHC). Dit is een voorganger voor SHiP, een detector die donkere materie moet gaan detecteren. Leids natuurkundige Alexey Boyarsky is een van de initiatiefnemers van beide projecten.

Op woensdagavond 29 april kwamen zo’n zestig eerstejaars HC-studenten naar de oude Sterrewacht voor een lezing over keuzestress door Dr. Marijke van Putten (psychologie). Dit was de eerste activiteit om nieuwe Honours College studenten te laten kennismaken met elkaar en met het Honours College.

Voor succesvolle innovatie is meer nodig dan alleen technologische vooruitgang. Ieder nieuw concept moet namelijk eerst worden verankerd in de bestaande context. Dat vermoeden Nederlandse classici, verenigd in de landelijke onderzoeksschool OIKOS. Zij gaan deze hypothese testen door bestudering van…

Wetenschappers braken zich al lang het hoofd waarom het makkelijker is waterstof uit water te maken in een zuur dan in een basisch milieu. Marc Koper komt nu met een verklaring: de oorzaak is het elektrische veld aan het katalysatoroppervlak dat groter is in een basisch milieu, schrijft hij in een artikel…

Taal stuurt de manier waarop we de wereld zien, is de stellige overtuiging van universitair docent Sara Petrollino. Een NWO XS-beurs stelt haar in staat om die hypothese te testen bij het Ethiopische Hamar-volk. ‘Het idee dat iedereen in geometrische vormen denkt, is cultureel bepaald.’

Potentiële medicijnen die veelbelovend lijken in het laboratorium, maar in een persoon helemaal niet blijken te werken: ze kosten de industrie ontzettend veel tijd en geld. Daarom richt Indira Nederpelt zich in haar promotie op een efficiëntere zoektocht naar medicijnen, door de kinetiek van een potentieel…

Voor zijn onderzoek naar de werking van bezuinigingstrategieën op innovatie bij gemeenten krijgt Dr. Joris van der Voet een Veni-beurs van € 250.000. Van der Voet (Instituut Bestuurskunde) vergelijkt Nederlandse gemeenten met die in Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Hij geeft een toelichting aan de…

De onderzoeksgroep van biochemicus Mario van der Stelt sluit zich aan bij het Oncode Institute. Samen met 61 andere onderzoeksgroepen verspreid over 12 academische instellingen gaan zij de strijd aan tegen kanker. Van der Stelt: ‘Hopelijk kunnen onze nieuwe moleculen dienen als startpunt voor nieuwe…

De kleur en helderheid van meer dan 1,3 miljard sterren, maar ook hun 3D-posities, en 2D-bewegingen. Dat is de inhoud van de tweede dataset van de ‘one billion starmapper’ Gaia, die Europees ruimteagentschap ESA op 25 april opende.

De Pieterskerk stroomt leeg na de herdenkingsdienst, de mensen schuifelen richting kermis. Vertier en vermaak vormen een vast onderdeel van Leidens Ontzet. 3 October University biedt die dag inhoudelijke afwisseling op de hutspot, bier en muziek.

Robots hanteren soms vanzelf dezelfde strategie als mensen wanneer zij handelingen in een bepaalde volgorde moeten uitvoeren. Dat laat Roy de Kleijn zien in zijn dissertatie. Promotie op 23 november.

Hoe komt het dat sommige coronapatiënten er veel slechter aan toe zijn dan anderen? En kunnen we van tevoren voorspellen wie van hen kritieke symptomen zullen ontwikkelen? Hoogleraar Thomas Hankemeier zoekt samen met een breed consortium van universiteiten, academische ziekenhuizen en industriële partners…

Van de bescherming van cultureel erfgoed tot het ontstaan van sociale angststoornissen: vier jonge onderzoekers van de Universiteit Leiden gaan promotieonderzoek verrichten naar uiteenlopende onderwerpen met NWO-financiering uit het programma Onderzoekstalent.

De ziekte van Alzheimer en kanker zijn twee voorbeelden van ziektes die verband houden met slecht functionerende cellulaire patronen. Het onderzoek van celweefsel neemt echter veel tijd in beslag en levert bovendien veel gegevens op. Om de analyse van gegevens te vergemakkelijken ontwikkelden Antonios…

Hoewel 2020 een ongewoon en belastend jaar is geweest voor de collega's van het Institute of Security and Global Affairs (ISGA), kan het instituut niettemin terugkijken op een indrukwekkende reeks succesvolle subsidieaanvragen in het afgelopen jaar. Dit indrukwekkende resultaat werd bereikt bovenop…

Het METIS-instrument dat onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) wordt gebouwd voor ESO's toekomstige Extremely Large Telescope (ELT) in Noord-Chili heeft een belangrijke mijlpaal bereikt: het voorlopig ontwerp is goedgekeurd.

De regionale voorronde van de European Union Science Olympiad (EUSO) vond op vrijdag 16 december plaats op de Leidse faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Stan Koenis, Marouscha Puister en Lotte Kremer van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar wisten de Leidse voorronde te winnen, waardoor ze mogen…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden onder leiding van Mario van der Stelt (Leids Instituut voor de Chemie) wijzen ‘gouden standaarden’ aan om nieuwe pijnstillers te ontwikkelen die gebaseerd zijn op de medicinale werking van cannabis. Publicatie in Nature Communications.

Chemicus Tobias Bauer ontdekte manieren om medicijnen te verbeteren door ze in te kapselen. Verpakkingen in nanodeeltjes met ijzer kunnen bijvoorbeeld immuuncellen stimuleren. Bauer promoveert op 9 juni.

De nieuwe, gigantische dataset uit de Europese Gaia-telescoop deed heel wat (sterren)stof opwaaien. Details van 1,6 miljard sterren, zo'n tien miljoen sterrenstelsels en bijna 160.000 asteroïden zijn erin te vinden. Hoofd van het datateam van vijfhonderd mensen is de Leidse sterrenkundige Anthony Brown.…

Wat doe je als je een boek uit de zestiende of zeventiende eeuw hebt, maar je vermoedt dat in de boekrug een fragment van een middeleeuws handschrift is verwerkt? Universitair docent Thijs Porck kreeg een NWO-beurs om aan de slag te gaan met een camera aan een slang. ‘Het project komt neer op kijkoperaties…

Computers van wetenschappers staan inmiddels vol met ingewikkelde 3D-modellen, maar voor de uitwisseling van de gegevens is nog geen standaard ontwikkeld. Een nieuwe database moet daar verandering in brengen. Buitenpromovendus Liselore Tissen ontvangt een beurs om er namens Universiteit Leiden (en TU…

Embryonische stamcellen hebben het opmerkelijke vermogen om zich door te ontwikkelen tot elk type cel. Tijdens hun metamorfose richting bijvoorbeeld een lever- of hartcel, moeten ze steeds weer kiezen tussen verschillende ontwikkelingspaden. Hoe ze deze beslissingen maken is grotendeels onbekend. Een…

Meisjes met autisme hebben relatief goede sociale vaardigheden, waardoor autisme bij hen vaak niet wordt herkend. Autisme manifesteert zich bij meisjes anders dan bij jongens. Over dit onderzoek publiceren psycholoog Carolien Rieffe en collega’s van Centrum Autisme en INTER-PSY (Groningen) in het…

Met een zogeheten Kiem-beurs van maximaal €10.000 stimuleert de Universiteit Leiden initiatieven op het gebied van onderzoek en onderwijs waar uiteenlopende vakgebieden elkaar ontmoeten. Die werkwijze draagt bij aan het oplossen van complexe vraagstukken.

Vier Leidse onderzoekers krijgen Proof of Concept-subsidies van de ERC. Deze subsidies, van ieder 150.000 euro, zijn bedoeld om de resultaten van hun eerdere ERC-projecten te vertalen naar vernieuwende maatschappelijke toepassingen.