In een volle collegezaal C1 trapte de faculteit W&N op dinsdag 5 september het nieuwe academische jaar af. Het thema, evenals bij de universitaire opening een dag ervoor: duurzaamheid.

Op 2 november jongstleden overleed, na een kort ziekbed, op 72-jarige leeftijd onze collega en goede vriend Jan Cornelisse.

Ondanks de snelle vooruitgang in zonne- en windenergie blijft een volledig schone energievoorziening een enorme uitdaging. Sectoren als de zware industrie en de transportsector kunnen nog niet zonder koolstofhoudende brandstoffen. Willen we toch de klimaatdoelen behalen, dan moet ook in deze sectoren…

In hoeverre hopen nanodeeltjes zich op in planten en dieren, en welke eigenschappen van de deeltjes spelen hierbij een rol? Willie Peijnenburg, hoogleraar Milieutoxicologie en biodiversiteit kreeg een Marie-Curie beurs toegekend om onderzoek te doen naar de milieueffecten van nanodeeltjes.

Zes wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een ERC Starting Grant. Met deze subsidie van gemiddeld 1,5 miljoen euro kunnen onderzoekers hun eigen project lanceren, een eigen onderzoeksteam vormen en hun beste ideeën uitvoeren.

Energie winnen uit zonlicht en water: dát zou een oplossing zijn voor ons grootste milieuprobleem. Elektrochemicus Marc Koper onderzoekt de basis voor een CO2-neutrale toekomst. Over zijn werk staat nu een dossier online.

In de AD-rubriek de 'Zomeruniversiteit' vertellen de knapste koppen van Nederland over de ontwikkelingen in hun vakgebied. Deze week was de beurt aan hoogleraar Moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck.

De cel is een zakje met water, en daarin opgelost spelen zich de levensprocessen af. Dat weet iedere bioloog, maar het klopt niet, vermoedt prof.dr. Rob Verpoorte: naast water lijken voorheen onbekende natuurlijke oplosmiddelen ook een rol te spelen. Dat zou de droogte- en koudebestendigheid van planten…

Eencellige organismen hebben stijver DNA dan meercellige organismen, zoals de mens. Dat blijkt uit natuurkundige computermodellen van Marco Tompitak. Hij promoveert op 11 oktober op zijn proefschrift The Mechanical Genome.

De vorming van sterrenstelsels Datum: maandag 17 september Tijdstip: 16.00 uur Locatie: Academiegebouw Bij oraties wordt het togaprotocol gehanteerd.

Deze week in Nature Chemistry & Biology: onderzoekers van de Universiteit Leiden en het AMC hebben een methode ontwikkeld om het enzym GBA1 zichtbaar te maken in levende cellen. Patiënten met de ziekte van Gaucher hebben een tekort aan dit enzym.

Het is Nederlandse astronomen als eersten ter wereld gelukt om isotopen te ontwaren in de dampkring van een exoplaneet. Het gaat hierbij om verschillende vormen van koolstof in gasreusplaneet TYC 8998-760-1 b. Het onderzoek wordt donderdag gepubliceerd in het vakblad Nature.

Ze verliet Leiden na haar PhD en keert nu, 14 jaar later, terug als hoogleraar Extragalactische sterrenkunde. Mariska Kriek onderzoekt hoe sterrenstelsels ontstaan en evolueren. Én ze wacht met smart op de lancering van de nieuwe James Webb-telescoop: ‘Het coolste wat we gaan vinden, zijn dingen waar…

Wat is het effect van de recente Russische geschiedenis op de manier waarop we de wetenschappelijke bestudering van Rusland aanpakken? Dat is een van de kernvragen in de oratie die prof.dr. André Gerrits op vrijdag 25 februari uitspreekt.

Nienke van der Marel krijgt de New Horizonsprijs in de natuurkunde toegekend voor haar baanbrekende onderzoek naar planeetvorming. Deze prijs gaat naar jonge, veelbelovende onderzoekers in de natuurkunde of wiskunde. De astronome en haar collega’s vonden het eerste observationele bewijs voor stofvallen…

Het is tegenwoordig essentieel dat een bioloog om kan gaan met big data. Daarom moeten data-analysevaardigheden vanaf het begin van de studie, of liever zelfs vanaf de middelbare school, worden aangeleerd. Dat stelt Vera van Noort, de nieuwe hoogleraar Computationele Biologie. Oratie op 22 januari.

Hoe onderhoud je diplomatieke betrekkingen in een wereld die onder hoogspanning staat? Minister Sigrid Kaag vertelde erover in een gastlezing aan de Campus Den Haag. ‘Geen enkel beleidsvoorstel komt er door als het niet bijdraagt aan vrouwenontwikkeling.’

Een feestelijk en eervol bezoek aan onze zuiderburen voor hoogleraar Marc Koper. Op donderdag 28 maart ontving hij een eredoctoraat van de Universiteit Antwerpen. Koper ontvangt de titel als erkenning voor zijn expertise op het gebied van elektrochemie. ‘Een belangrijke erkenning voor ons onderzoek…

Als het aan promovendus Guangsheng Du ligt, hoeven patiënten niet meer bang te zijn voor dokters met grote naalden. De onderzoeker van het Leiden Academic Centre for Drug Research onderzocht het gebruik van micronaaldjes en nanodeeltjes als nieuw systeem voor vaccinatie. ‘Ik wil een methode ontwikkelen…

Het onzichtbare zichtbaar maken, dat doet hoogleraar Moleculaire Immunologie Sander van Kasteren. In zijn oratie vertelt hij er meer over.

Nanodeeltjes die medicijnen op een specifieke plek in het lichaam moeten brengen, worden meestal te vroeg afgebroken in de lever. Jeroen Bussmann van de Universiteit Leiden ontdekte een nieuwe manier om dat te voorkomen. Publicatie in ACS Nano.

Hoewel Ebola nog altijd veel dodelijke slachtoffers maakt, is er geen effectieve manier om het virus te bestrijden. Om hier verandering in te brengen, ontwikkelden Alireza Mashaghi en zijn collega’s van het Leiden Academic Centre for Drug Research een model dat de gevaarlijkste symptomen van Ebola nabootst…

Professor dr. J. (Jasper) Knoester wordt met ingang van 1 januari 2022 decaan van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden. Knoester is momenteel decaan van de Faculty of Science & Engineering aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij volgt Paul Wouters (decaan Faculteit…

Endocannabinoïden - lichaamseigen marihuana – zijn veelbelovende startpunten voor geneesmiddelenonderzoek. Hoogleraar Moleculaire Fysiologie Mario van der Stelt onderzoekt of remming van hun productie ingezet kan worden tegen ontstekingen in de hersenen en de bestrijding van obesitas. Oratie op 19 o…

Astronomen van de Universiteit Leiden hebben in data van het SOFIA observatorium ontdekt dat de sterrenwind van een pasgeboren ster in de Orionnevel verhindert dat er in de directe omgeving meer sterren worden gevormd. Dat maakte coauteur Xander Tielens bekend tijdens een persconferentie op de 233ste…

Een maand geleden was het Marc Baggelaar, dit keer promoveert Hans Kistemaker cum laude bij het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC). ‘Hij heeft baanbrekende bijdragen geleverd aan de wereld der eiwitmodificatie', aldus promotor Gijs van der Marel. Hij promoveerde op 11 mei 2017.

Leids natuurkundige Sense Jan van der Molen heeft met zijn groep de eerste schakelbare moleculaire diode ontwikkeld. Deze is aan en uit te schakelen via luchtvochtigheid. Omgekeerd is dit een luchtvochtigheidssensor die werkt op de nanoschaal. Publicatie op 4 december in Nature Nanotechnology.

Fotosynthese werkt alleen optimaal als een plant zich kan aanpassen aan verandering in de lichtinval. Natuurkundige Martina Huber ontdekte dat een flexibele staart van een bepaald eiwit het middel kan zijn waarmee de plant die aanpassing op het licht teweeg kan brengen. Haar ontdekking wordt op 5 maart…

Twee Leidse astronomen mogen de prestigieuze IAU PhD Prize in ontvangst nemen. Zowel Jorryt Matthee als Niels Ligterink vielen in de prijzen. Wetenschappelijk directeur Huub Röttgering: ‘Dat dit jaar twee van onze promovendi een IAU prijs krijgen voor het beste proefschrift in hun onderzoeksgebied vervult…

Cryogene geheugens, antibioticabehandeling voor urineweginfecties en het duurzaam recylclen van plastic. Dat zijn de onderwerpen van drie toegekende NWO-XS-subsidies aan onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Op 11 november organiseerde de bacheloropleiding Molecular Science and Technology een corona-proof diploma-uitreiking met een bijzondere afstudeerder: de 18-jarige Ruard van Workum. Al van jongs af aan ontwikkelde Ruard een passie voor scheikunde. Hij begon op 15-jarige leeftijd met de opleiding Molecular…

Nederlandse onderzoekers hebben een nieuwe ‘gereedschapskist’ ontwikkeld om DNA te labelen voor het bestuderen van chromosomen. Hun tool is geschikt voor onderzoek naar cellen in kweek, maar ook in levende organismen zoals zebravisembryo's. Het team heeft zijn bevindingen gepubliceerd in het tijdschrift…

Hoe komt het dat sommige coronapatiënten er veel slechter aan toe zijn dan anderen? En kunnen we van tevoren voorspellen wie van hen kritieke symptomen zullen ontwikkelen? Hoogleraar Thomas Hankemeier zoekt samen met een breed consortium van universiteiten, academische ziekenhuizen en industriële partners…

De regionale voorronde van de European Union Science Olympiad (EUSO) vond op vrijdag 16 december plaats op de Leidse faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Stan Koenis, Marouscha Puister en Lotte Kremer van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar wisten de Leidse voorronde te winnen, waardoor ze mogen…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden onder leiding van Mario van der Stelt (Leids Instituut voor de Chemie) wijzen ‘gouden standaarden’ aan om nieuwe pijnstillers te ontwikkelen die gebaseerd zijn op de medicinale werking van cannabis. Publicatie in Nature Communications.

De nieuwe, gigantische dataset uit de Europese Gaia-telescoop deed heel wat (sterren)stof opwaaien. Details van 1,6 miljard sterren, zo'n tien miljoen sterrenstelsels en bijna 160.000 asteroïden zijn erin te vinden. Hoofd van het datateam van vijfhonderd mensen is de Leidse sterrenkundige Anthony Brown.…

Vier Leidse onderzoekers krijgen Proof of Concept-subsidies van de ERC. Deze subsidies, van ieder 150.000 euro, zijn bedoeld om de resultaten van hun eerdere ERC-projecten te vertalen naar vernieuwende maatschappelijke toepassingen.

Wetenschappelijk directeur van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) Hubertus Irth: ‘Wij testen stofjes en zoeken naar nieuwe concepten om een ziekte te behandelen.’

Oprolbare zonnepanelen, buigbare telefoondisplays of betere computerchips… Het EU-project STIBNITE onderzocht de volgende generatie halfgeleiders, gemaakt van organische materialen gebaseerd op koolstof, stikstof en boor. Het project is nu ten einde. Tijdens het Open Science Debate op 1 juli presenteert…

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

Een groep biologiestudenten werkt aan een oplossing voor het wereldwijde plasticprobleem door bacteriën een biologisch afbreekbaar plastic te laten maken.

Is het mogelijk om ziektes te diagnosticeren met behulp van moleculaire schakelaars? Over die vraag buigt het nieuwe internationale consortium LogicLab zich. Vanuit Leiden zijn scheikundige Sylvestre Bonnet en farmacoloog Thomas Hankemeier betrokken. Het project loopt voor vier jaar en krijgt ruim 3,5…

Er zijn nog meer moleculen denkbaar als mogelijk kandidaat-medicijn dan er sterren in het heelal zijn. Hoe kun je die moleculen ooit efficiënt identificeren? Hoogleraar AI en medicinale chemie Gerard van Westen: 'Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten als copiloot om geautomatiseerd op zoek te gaan.'…

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

Na een jarenlange lobby van milieuactivisten komt er per 1 juli dit jaar statiegeld op kleine plastic flesjes. Een van de boegbeelden in die strijd is alumnus Merijn Tinga. Ook de universiteit faciliteert de inzameling van plastic flesjes en steunt het citizen science-onderzoek Plastic Spotter.

Nieuw archeologisch onderzoek naar grafgiften en botmateriaal uit het oudste grafveld van Nederland laat zien dat klassieke man-vrouw rolpatronen 7000 jaar geleden minder traditioneel waren dan gedacht. Het onderzoek is uitgevoerd door een multidisciplinair team wetenschappers onder leiding van Archol,…

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

Engels, Nederlands, Tibetaans en Arabisch klinken door elkaar in de collegezaal in de Gorlaeus Laboratoria. Leerlingen van de Internationale Schakelklas uit Katwijk bezoeken op woensdag 26 oktober 2016 het Junior Science Lab. Mentor Corriene Haasnoot merkt dat de leerlingen deze middag worden geprikkeld:…

Met een symposium over zorg, onderzoek, onderwijs, samenwerking en de toekomst van Universitaire Medische Centra heeft Pancras Hogendoorn op het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) afscheid genomen als decaan geneeskunde en vicevoorzitter van de Raad van Bestuur van het LUMC.