Lezing

Lezing

Ook in 2020 hebben veel van onze medewerkers en studenten mooie prijzen gewonnen en belangrijke onderzoekssubsidies binnengehaald.

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en…

Elke zondag kun je meedoen met het opvissen van plastic en ander drijvend vuil uit de Leidse grachten. Met een eigen kano of eentje van Plastic Spotter sluit je je aan bij de vloot die erop uit gaat. Annetje Ottow, voorzitter van de Universiteit Leiden, was op zondag 4 juli van de partij.

Beginnen met een heel korte stilte. Een rond verhaal vertellen. De jonge bèta-onderzoekers die 17 februari meededen aan de Leidse voorronde van FameLab kregen er complimenten voor van de jury. Je onderzoek presenteren in drie minuten, daar ging het om. De vier winnaars gaan door.

De voorlichtingscampagne ‘Jouw vooruitzicht op werk’ streeft ernaar studenten en scholieren te informeren over hun toekomst op de arbeidsmarkt. (Aanstaande) studenten zijn zich vaker bewust van de gevolgen van hun studiekeuzes als ze weten welke voorbereidingen werken. Prof.dr. Ingrid Tieken-Boon van…

Leidse onderzoekers zijn erin geslaagd in het lab te laten zien hoe moleculaire voetballen, ook wel buckyballs genoemd, in de ruimte kunnen ontstaan. De metingen zijn bijzonder, omdat een nieuwe chemie ten toon wordt gespreid: top-down, van groot naar klein, waarbij aromaten worden omgezet in interstellair…

We weten nog niet zo lang dat ook eencelligen (bacteriën en archaea) histonen hebben - eiwitten die het DNA structureren. Nu heeft de Leidse promovendus Samuel Schwab ontdekt dat de histonen in deze organismen diverser zijn dan ooit gedacht. Schwab en zijn collega’s beschrijven maar liefst zeventien…

Dr. Claartje Levelt, werkzaam binnen LUCL en LIBC, is een internationaal erkend expert op het gebied van de eerste taalverwerving. Ze onderzoekt hoe het taalsysteem van de grond komt bij baby’s en jonge kinderen, wat daarbij de interactie is tussen taalwaarneming en taalproductie en wat voor leermechanismen…

De inschrijving van de Leidse voorronde van FameLab is geopend. In deze internationale wetenschapscompetitie vertellen jonge bètaonderzoekers in drie minuten over een onderzoek. De drie Leidse finalisten van vorig jaar blikken terug. ‘Dankzij FameLab verschijnt mijn eerste boek.’

Een taks op de CO2-uitstoot van producten die de EU binnenkomen, biedt ongeziene mogelijkheden in de strijd tegen klimaatopwarming. Dat blijkt uit onderzoek waar de Leidse milieuwetenschapper Hauke Ward aan meewerkte. ‘Een nieuwe wereld gaat open’, zegt Ward. ‘Maar het succes staat of valt met hoe we…

Zwangerschap veroorzaakt sterke veranderingen in hersenfuncties en die veranderingen beïnvloeden de band tussen moeder en kind. Dat ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit Leiden. Met hun onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, schijnen ze licht op dit lang onontgonnen…

Instituten en onderzoeksgroepen bij elkaar brengen, hoe doe je dat? De faculteit W&N stelde een gezamenlijk onderzoeksthema in en financierde drie promotieplaatsen. Na vier jaar loopt het profileringsprogramma Endocannabinoïden af. ‘Het heeft ons echt bij elkaar gebracht, en de samenwerkingen blijven…

Patiënten met ongeneeslijke kanker willen heldere maar ook empathische gesprekken met hun oncoloog. Hard en vaag taalgebruik ervaren ze als schadelijk. Dat blijkt uit een studie van Leidse psychologen die gepubliceerd is in het Amerikaanse tijdschrift Cancer.

Meer dan een vak. Dat was het idee van het Leidse tutorprogramma. Door middel van wekelijkse tutorlessen verdienden studenten niet alleen vijf studiepunten, maar hielpen ze ook leerlingen uit groep 7 met een lagere sociaaleconomische status.

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de sterrenkundige Joop Schaye heeft een simulatie van het heelal ontwikkeld waarin realistische sterrenstelsels ontstaan; hun massa, grootte en leeftijd komen overeen met die van waargenomen sterrenstelsels. De gelijkenis is te danken aan de simulatie…

Natuurkundige Ana Achúcarro is programmaleider van onderzoeksproject 'Observing the big bang: the quantum universe and its imprint on the sky’, één van de zes projecten waarin Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in totaal 12 miljoen euro investeert. De Nederlandse natuurkunde blinkt…

Wat betekent het precies als je arts zegt dat je een ‘grote kans’ hebt op overleving? Leidse onderzoekers ontdekten dat er een groot verschil zit in hoe mensen zulke kanswoorden inschatten. En dat kan een probleem zijn, waarschuwt hoofdonderzoeker Sanne Willems in haar blogpost.

Moeten we ons diepe zorgen maken over het Amerika van Donald Trump? Of zorgt hij voor een positieve wending? Daarover discussieerden wetenschappers en studenten tijdens het Grote Leidse Presidentsontbijt op 9 november.

Astronomen hebben, pas voor de tweede keer ooit, een neutrino gekoppeld aan een object buiten onze Melkweg. Deze waarnemingen zijn gedaan met behulp van telescopen op zowel de aarde als in de ruimte. De onderzoekers, onder wie de Leidse astronoom Sjoert van Velzen, konden het neutrino traceren naar…

Al tijdens hun bacheloropleiding krijgen studenten Biofarmaceutische wetenschappen uitdagende projecten voorgeschoteld. Een daarvan is de Bachelor Onderzoeksopdracht (BOO): voor veel studenten hun eerste echte ervaring met wetenschappelijk onderzoek. Dat betekent: veel verantwoordelijkheid, mislukkingen,…

Als je heel goed bent in het ene, gaat dat soms ten koste van iets anders. Zo’n wisselwerking gaat ook op voor bacteriën. Wanneer bacteriën resistenter worden voor het ene antibioticum, worden ze soms gevoeliger voor een ander. Linda Aulin, promovendus in de farmacologiegroep van Coen van Hasselt, probeert…

Florian Schneider onderzoekt wat mensen doen met technologie en wat technologie doet met mensen. En dan vooral in China.

Hoe leren we taal? Er valt veel te leren van zangvogels, zo is gebleken. Maar nog nooit zijn baby’s en zangvogels direct met elkaar vergeleken terwijl ze een niet-bestaande taal leren. Taalkundige Claartje Levelt, bioloog Carel ten Cate en informaticus Jelle Zuidema gaan het uitvoeren.

Samen lachen, huilen of even klagen: hechte vrienden zijn er in goede en slechte tijden. Ontwikkelingspsycholoog Lisa Schreuders duidt de effecten op lichaam en geest. Kunnen we de magische klik een handje helpen? En wat adviseert de onderzoeker studenten die nu op zoek zijn naar nieuwe vriendschapp…

Bladetende rupsen blijken hun darmflora sterk te verrijken door het eten van grond. Je ziet zo zelfs effecten van planten die eerder in die grond groeiden als ‘erfenis’ terug in de bacteriën en schimmels in rupsen. Dat schrijven onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en…

Verleng de middelbareschooltijd met een jaar. Daarvoor pleitten Nora Schreuder en Fieke Krijvenaar uit vwo-5 van het Minkema College uit Woerden in hun winnende speech tijdens de achtste editie van het Max Havelaar Toesprakentoernooi, gehouden op zaterdag 29 september.

Het wemelt van de peilingen in de aanloop naar het Britse referendum op 23 juni. Politicoloog Tom Louwerse over de zin en onzin daarvan. ‘Het is vooral belangrijk hoe de media een partij framen op basis van de polls.’

Het is een vol klaslokaal: meer dan dertig leerlingen uit 5 en 6 vwo zijn aanwezig om te luisteren naar de lezing van politicoloog Leila Demarest. Ze geeft een korte introductie over het onderwerp dat ze gaat bespreken: democratie in het globale Noorden en Zuiden. Eerst lijkt de groep nog wat stil en…

Astronomen die veel aan outreach doen, ervaren verschillende niveaus van astronomische kennis onder hun publiek. Maar wanneer is iemand dan echt ‘astronomisch geletterd’? Tot nu toe was dit nog nooit systematisch geëvalueerd of gedefinieerd. Astronomen, waaronder Pedro Russo van de Leidse Sterrewacht,…

Hoogleraar theoretische chemie Geert-Jan Kroes krijgt een prestigieuze Advanced Grant van de European Research Council (ERC). Met de bijbehorende 2,5 miljoen euro wil Kroes nauwkeurig modelleren hoe gasmoleculen reageren op metaaloppervlakken. Met die fundamentele kennis kunnen veel chemische stoffen…

Hoe verraadt tandplak wat voor ziektes mensen vroeger hadden? Waarom voorspelden de peilingen een zege voor Clinton? Vier archeologen en één politicoloog geven op 10 en 11 januari een college bij de Universiteit van Nederland. Maak kans op een gratis kaartje of koop een kortingskaartje en kom naar …

Per 1 september 2024, is Thed van Leeuwen benoemd tot bijzonder hoogleraar op de nieuwe leerstoel 'Monitoring Open Science Policies and Practices'. De missie van de leerstoel is om de veranderingen in het beleid en de praktijk met betrekking tot Open Science te begrijpen en nieuwe manieren te ontwikkelen…

Vivian van der Linde sloot in de zomer van 2020 haar master Crisis & Security Management af met een scriptie over dieselgate. Kersvers afgestudeerd kwam ze op het idee dat ze eigenlijk meer wilde bereiken met haar onderzoek. Maar hoe doe je dat, als je pas net student af bent? Samen met scriptiebegeleider…

Al in 2030 kunnen batterijen in elektrische voertuigen wereldwijd volledig voorzien in de behoefte aan kortetermijnopslag van elektriciteit. Door ze aan te sluiten op het elektriciteitsnet kunnen ze hun opgeslagen energie leveren, waardoor de energiezekerheid verbetert en hernieuwbare technologieën…

Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.

Het kabinet Rutte IV is beëdigd. Er zitten meer vrouwen in dan ooit. Nederland heeft voor het eerst twee ministers met een etnische minderheidsachtergrond en ministers zonder politieke, maar met veel vakkennis, zijn aan de slag gegaan. Toch verwacht politicoloog Tom Louwerse niet dat Rutte IV veel van…

Astronomen hebben zeven aardachtige planeten ontdekt rondom een dwergster in onze Melkweg. Drie van deze planeten bevinden zich in de leefbare zone van deze ster en kunnen vloeibaar water bevatten. ‘De volgende stap is om de atmosferen te onderzoeken naar aanwijzingen voor leven. In Leiden zijn we expert…

De Zuid-Afrikaanse minister van wetenschap en technologie, Naledi Pandor, bezoekt op 26 en 27 februari 2018 de Universiteit Leiden als honorary Oort Visiting Professor of ‘Astronomy for Development’.

Mensen met relatief veel vetten in hun bloed krijgen minder vaak allergische aandoeningen, zoals eczeem en astma. Deze vetten zorgen dat genen die een sleutelrol spelen in allergische reacties minder actief zijn. Dat schrijven onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in Nature…

De Edinburgh Medal 2016 is uitgereikt aan zowel Kevin Govender van de Office of Astronomy for Development (OAD) als de International Astronomical Union (IAU). De prijs is een erkenning voor het wereldwijd bevorderen van onderwijs en technologie door middel van sterrenkunde. Het programma is het geesteskind…

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

Leidse chemici maakten in het lab de bacteriële capsule van meningokokken na. Met een paar aanpassingen kunnen deze capsules dienen als extra veilig en effectief vaccin tegen deze beruchte bacteriën, die onder andere hersenvliesontsteking kunnen veroorzaken. Promovendus Jacopo Enotarpi en zijn team…

Hoe maak je lobbyen en retorica uitdagend én begrijpelijk voor middelbare scholieren? Hoogleraar Jaap de Jong vond het antwoord in klimaatactiviste Greta Thunberg. Samen met zijn collega Arco Timmermans ontwikkelde hij een digitale gastles over hoe je een overtuigend verhaal neerzet.

Grenzen opzoeken en experimenteren. Het academisch jaar van de Honours Academy startte op 10 oktober en alle sprekers moedigden studenten aan in het diepe te springen.

In een bomvolle Pieterskerk sprak Ilja Leonard Pfeijffer op vrijdag 8 december de Huizingalezing uit. De schrijver greep de 52e editie aan om op het belang van creativiteit te wijzen, zowel voor kunstenaars als wetenschappers.

Hoe kunnen we opiniepeilingen en het gebruik daarvan verbeteren? Over die vraag bogen zich ruim 100 peilers, journalisten en wetenschappers tijdens de bijeenkomst Peilingoproer aan de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden. De Leidse politicoloog Tom Louwerse organiseerde die bijeenkomst samen met…

Elk jaar worden de deelnemers aan het Max Havelaar Toesprakentoernooi getrakteerd op een entr’acte. Dit jaar werd deze verzorgd door schrijfster Franca Treur. Op Multatuliaanse wijze nam ze de zaal mee in een verhaal dat barstte van het engagement.