Tom Roth wil achterhalen hoe orang-oetanvrouwtjes een aantrekkelijke partner kiezen en zo een 'Tinder' voor orang-oetans ontwikkelen om te kunnen voorspellen of tussen twee apen wel of geen vonk zal overslaan. 'Aap Amos is heel populair, want hij heeft mooie haren en grote wangflappen', vertelt de Leidse…

Je gezicht laten zien op diners en feesten aan het hof: het was in de tijd van Willem I dé manier om bij de koning in beeld te komen. Het nieuwste boek van Joost Welten onthult hoe de elite tijdens het bewind van Willem I zowel letterlijk als figuurlijk om zijn troon danst.

Kan een robot net zoals een monnik een religieus ritueel uitvoeren? En wat is een religieus ritueel eigenlijk? Robots en religie lijken twee verschillende onderwerpen, maar volgens universitair docent Elpine de Boer kunnen beide ons laten nadenken over wat het betekent om mens te zijn en wat we van…

Project TARGET is een onderzoek gericht op de relatie tussen illegale vuurwapenhandel en vuurwapengeweld. In een studie in zeven landen werd gekeken naar de verschillen en overeenkomsten. Katharina Krüsselmann en Marieke Liem namen de situatie in Nederland onder de loep. In dit artikel hun belangrijkste…

Tegen het einde van het collegejaar kampen veel studenten met studiestress. Wordt de druk jou ook weleens te veel? Studentenpsycholoog Martine Efting Dijkstra geeft tips.

Voor het eerst heeft een onderzoeksgroep onder leiding van Karline Janmaat en haar voormalige masterstudent Chirag Chittar de verschillende hypotheses over muziek tegelijkertijd getest met voedselvoorziening in een moderne samenleving tijdens de dagelijkse zoektocht naar knollen - hun basisvoedsel.

Praten over suïcidale gedachten is belangrijk, maar allesbehalve gemakkelijk. Om dit lastige onderwerp bespreekbaar te maken voor studenten en medewerkers organiseert de universiteit een actieweek aansluitend op de landelijke campagne ‘1K Z1E J3’ van Stichting 113 Zelfmoordpreventie. ‘Het ergste wat…

Een e-coachprogramma helpt mensen met chronische nierziekten, vooral op gebieden waar patiënten zelf graag mee aan de slag willen. ‘Een gezonde leefstijl is belangrijk voor nierpatiënten: dan gaat de nierfunctie minder snel achteruit en komen er minder complicaties’, vertelt Katja Cardol over haar onderzoek…

De onderzoeksteams zijn opgezet, samenwerkingen zijn gestart, projecten afgetrapt, de eerste startsubsidies zijn binnen en de websites zijn in de lucht. Het stimuleringsprogramma Citizenship, Migration and Global Transformations, dat bestaat uit de twee pijlers Social Citizenship and Migration en Global…

Jelena Prokic, universitair docent en onderzoeker bij het Leiden University Centre for Digital Humanities, gaat studenten voorbereiden op de uitdagingen en mogelijkheden van de digitale wereld. In september starten zes cursussen over onder meer statistiek en het digitaal doorzoeken van teksten. Daarvan…

In de prehistorie vond een enorme migratiegolf plaats, van de steppen in Rusland en Oekraïne naar West-Europa. De genen van de nieuwkomers werden dominant. Leids archeologisch onderzoek naar grafheuvels op de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug leverde deze opzienbarende conclusie op. Dat vertelde Quentin…

Alle vijf afleveringen van het eerste seizoen van 'Breingeheim' zijn nu te beluisteren op Spotify. Studenten en wetenschappers shuiven aan dezelfde tafel aan om het raadsel van het jongvolwassenbrein te ontrafelen. Wetenschappelijke antwoorden op prangende vragen over of je je brein kan trainen en over…

Psychedelische drugs zoals paddo’s en LSD worden door de één omarmd, en door de ander gezien als levensgevaarlijk. Cognitief psycholoog Michiel van Elk dook in de wereld van de psychedelica en schreef er een opvallend nuchter boek over. ‘Zonder ervaring uit eerste hand vond ik mijn verhaal niet comp…

Het onderzoek van Marloes van Moort richt zich op validatieprocessen in de context van begrijpend lezen. De resultaten laten zien dat lezers tijdens het lezen tekstuele informatie ‘toetsen’ aan informatie uit de tekst én uit hun eigen kennis. Het onderzoek levert een belangrijke bijdrage aan verdere…

26 september is de Europese Dag van de Talen. Er zijn 24 officiële talen in Europa, maar er worden in totaal zo’n 200 talen gesproken op ons continent. Wat hebben we aan al die verschillende talen? En moeten we allemaal Azerbeidzjaans of Zweeds gaan leren? We vragen het Lisa Cheng, hoogleraar Algemene…

Steeds vaker verdwalen, familieleden niet meer herkennen of woorden en namen vergeten: het zijn bekende symptomen van de ziekte van Alzheimer. Psychologen hebben nu ontdekt dat de ziekte zich ook op subtielere manier uit: in het ritme van een vingertik.

Hoogleraar Neuropsychologie in Gezondheid en Ziekte Hanneke Hulst vertelt in haar oratie hoe zij de kloof tussen wetenschap en zorg probeert te overbruggen. ‘Om als neurowetenschapper daadwerkelijk bij te dragen aan oplossingen voor patiënten, moet je interdisciplinair werken.’

Speciaal voor een experiment van Universiteit Leiden zijn bestuurskundigen en waterschapsambtenaren samengekomen in een laboratorium.

Mensen spreken veel óver vrachtwagenchauffeurs en niet met hen. Een inschattingsfout, zegt Promovenda Anke van der Hoeven, die vertelt over waarom hun leven makkelijker gemaakt zou moeten worden. ‘Deze stille groep houdt de Europese economie draaiende, maar mensen realiseren zich dat niet.’

Of je nu appt, online nieuws leest, of door Instagram scrolt, jouw gedrag wordt gemonitord. Sterker nog: wát jij ziet, wordt door anderen bepaald. Promovendus Aleksandre Zardiashvili onderzocht de impact van online advertenties en de macht van de bedrijven erachter.

‘Een goed gesprek begint met iemand écht zien.’ Die tekst staat op een plaquette die maandagochtend op een 1K Z1E J3 (Ik zie je) bankje werd geschroefd in de binnentuin van Wijnhaven. Het bankje staat symbool voor het bespreekbaar maken van suïcide, depressie en wanhoop.

Alumnus Sanne Rijkhoff werkt op een universiteit in Texas en probeert studenten meer bewust te maken van de Amerikaanse verkiezingen.

Mariska Kret is onderscheiden met de European Research Council (ERC) Public Engagement with Research Award 2022. De Leidse hoogleraar cognitieve psychologie Kret overtuigde de jury door het publiek te betrekken bij haar onderzoek naar de emoties van mensapen: 'RecognizeYourself - Bringing science to…

Studenten beter voorbereiden op hun practica, zodat ze er meer van leren. Op die manier willen Marjo de Graauw en haar collega’s het bètaonderwijs vernieuwen. Samen gaan ze interactief lesmateriaal ontwikkelen om studenten kennis te laten maken met laboratoriumonderwijs. Ze ontvangen hiervoor een SURF-subsidie…

Psycholoog Ellen de Bruijn onderzoekt de effecten van hormonale schommelingen op gedrag en hersenen tijdens de levensloop van vrouwen. Met een ERC Consolidator grant versterkt zij met drie PhD’s en een postdoc haar EEG-onderzoek naar de fases waarin meisjes en vrouwen te maken krijgen met sterke hor…

Mensen werken niet alleen liever samen met leden van hun eigen ingroup, ze concurreren er ook liever mee, lieten Leidse onderzoekers in een sociaalpsychologische studie in 51 landen zien. Dit ‘nasty neighbor’- effect was een grote verrassing voor de onderzoekers, totdat ze in studies over dieren doken.…

Op 25 november is de wereldwijde 16-daagse campagne ‘Orange the World’ tegen geweld tegen vrouwen en meisjes gestart. Ook de Universiteit Leiden vraagt hier aandacht voor. Op vrijdag 9 december geven Renate van der Zee en Marieke Liem een lezing op de Campus Den Haag over zichtbaar en onzichtbaar geweld…

Flitsinterview met alumnus Kees van der Staaij: ik ben en blijf een jurist in hart en nieren

De zesde specialisatie van de Master Crisis and Security Management (CSM): Governance of Violence start in september 2023. Coördinator van deze track is hoogleraar Marieke Liem. Zij vertelt over het hoe en waarom van deze nieuwe track en het belang van onderzoek naar en kennis over de aard en omvang…

Het beeld over kindermishandeling tijdens de tweede COVID-lockdown is gelijk aan de eerste. Ook nu weer was het aantal kinderen dat slachtoffer was groter dan in een periode voor de pandemie. Ook nu weer ging het voor het grootste deel om gezinnen waarover al zorgen bestonden, maar die verergerd waren…

Wat hebben kinderen nodig om optimaal op te groeien en hoe draagt de dynamische ontwikkeling van de hersenen daaraan bij? Antwoorden op deze vragen geeft het team Leiden Consortium on Individual Development (L-CID) met jonge wetenschappers onder leiding van Eveline Crone tijdens het congres 'Development…

Middelbare scholieren zijn op online schooldagen minder gemotiveerd voor school dan op fysieke schooldagen. Dit verschil doet zich vooral voor bij jongeren die zich weinig gesteund voelden door hun ouders, constateerden ontwikkelingspsychologen Anna van Duijvenvoorde en Christel Klootwijk. De resultaten…

Hoogleraar Marieke Liem ontkracht mythes over dodelijke agressie in haar nieuwe boek 'Mythen over Moord'.

Congres/symposium, Presentation

Hoe heeft de evolutie onze nieuwsgierigheid gevormd? En hoe zorgt die nieuwsgierigheid ervoor dat we inmiddels het technologische vermogen hebben om te ontdekken of we alleen zijn in het heelal? Het kwam allemaal aan bod tijdens de viering van de 449ste dies natalis van de Universiteit Leiden.

Wat vragen mensen zich af op social media? Universitair docent Matthijs Westera ontvangt een NWO-beurs om te onderzoeken waarnaar mensen online nieuwsgierig zijn.

Debat, Roundtable

Het begrijpen hoe we met elkaar communiceren en wat communicatie met ons doet is van essentieel belang. In haar oratie bepleit Nivja de Jong het rechttrekken van de ongelijke waardering in de maatschappij.

Postdoc en taalwetenschapper Evelyn Bosma ontvangt voor haar proefschrift de Keetje Hodshonprijs. Voor haar onderzoek over meertaligheid van Friese kinderen won Bosma eerder al de Klokhuis Wetenschapsprijs en de Wetenschapsprijs Campus Fryslân.

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Orthopedagoog Maretha de Jonge behandelt de fabel ‘Van te veel tv kijken word je autistisch’. "Het kan goed zijn dat veel tv kijken niet de oorzaak is van autisme, maar een gevolg van moeite met de sociale wereld", aldus de Jonge.

Vorig jaar ontving Dr. Henk van Steenbergen, universitair hoofddocent bij de sectie Cognitieve Psychologie, een Grass Shoot subsidie om het onderzoeksmaster vak “Experimentation I: Programming Psychological Experiments” volledig opnieuw te ontwikkelen. Het vak werd afgelopen blok voor het eerst aangeboden…

De verwerving van een tweede taal is volgens Nivja de Jong ‘het mooiste onderwerp van de taalwetenschap’. Als recent benoemde hoogleraar Tweedetaalverwerving en didactiek gaat ze aan de slag met de vraag hoe je mensen zo’n nieuwe taal het best kunt leren.

Zwangerschap veroorzaakt sterke veranderingen in hersenfuncties en die veranderingen beïnvloeden de band tussen moeder en kind. Dat ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit Leiden. Met hun onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, schijnen ze licht op dit lang onontgonnen…

Taal stuurt de manier waarop we de wereld zien, is de stellige overtuiging van universitair docent Sara Petrollino. Een NWO XS-beurs stelt haar in staat om die hypothese te testen bij het Ethiopische Hamar-volk. ‘Het idee dat iedereen in geometrische vormen denkt, is cultureel bepaald.’

Je stemming telt mee of je twee tonen beluistert als omhoog of omlaag gaand. ‘Onze waarneming van geluid lijkt door meer bepaald dan onze oren’, zegt psycholoog Anne Bolders daarover. Zij ziet ook verband tussen emotioneel op sterke prikkels reageren en de gevoeligheid van het gehoor. Promotie op 2…

Een team met ontwikkelingspsychologen en pedagogen betrekt jongeren bij de communicatie over hersenontwikkeling. Een tweede team met neurowetenschappers vertelt over onderzoek naar muziek en ruimtelijke vaardigheden en zoekt naar gezondheidstoepassingen. Daarvoor ontvangen beide teams een bijdrage van…

Onderzoeker Max van Duijn en promovendus Bram van Dijk passen taalmodellen toe op verhalen verteld door kinderen om zo hun inlevingsvermogen te onderzoeken. Voor dit onderzoek ontvingen zij de Best Paper Award tijdens de Computational Natural Language Learning conferentie in Singapore.

Daar staan ze dan voor hun onderzoeksposters, onze bachelorstudenten van het Honours Research Bachelor Project en de studenten van de research master Psychologie. Geïnteresseerde medestudenten, promovendi, postdocs en docenten luisteren naar hun verhalen op de jaarlijkse Wetenschapsmiddag van het Instituut…

Onderzoek naar hoger onderwijs bevordert de kwaliteit van het onderwijs. En die investeringen betalen zich dubbel en dwars terug in welzijn en welvaart. Dit betoogt hoogleraar onderwijswetenschappen Roeland van der Rijst in zijn oratie.