Stage en onderzoek in Nederland
Hoe vind je een stage of onderzoeksproject en wat moet je daarvoor verder regelen?
Informatie van je faculteit of opleiding
Op het tabblad van je faculteit of opleiding lees je wat je moet doen om een stage of onderzoeksproject te vinden en wat je daarvoor verder moet regelen.
Voorlichtingsbijeenkomsten
Er zijn ook regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten over het vinden en regelen van een stage of onderzoeksproject. Je vindt ze in de Agenda.
Wees goed voorbereid
Maak altijd duidelijke afspraken en leg deze vast in een stageovereenkomst voordat je begint aan een stage of onderzoeksproject. Controleer ook je positie op het gebied van intellectuele eigendomsrechten.
Vragen
Heb je vragen? Neem dan contact op met je stage- of onderzoekscoördinator.
Als je van plan bent om een stage in je studieprogramma op te nemen, kun je hier de verhalen lezen van de studenten die je voorgingen.
Na mijn bachelor in ‘Liberal Arts & Sciences: Global challenges’ met een major in ‘World Politics aan het Leiden University College The Hague’ besloot ik de master ‘Public Administration: Public Management’ te volgen aan Universiteit Leiden.
Opdracht/Werkzaamheden
Tijdens mijn beide studies heb ik veel kennis opgedaan maar helaas nog niet zoveel praktijkervaring. Dit was een van de redenen waarom de opdracht van de Consulting Academy mij zo aantrok. Samen met een medestudent hebben wij in opdracht van de gemeente Den Haag onderzoek gedaan naar de mogelijkheid van een internationale meeting place op het gebied van Vrede & Recht in Den Haag. Hierbij voerden wij, onder begeleiding van een ervaren consultant, de opdracht uit. Dit hield in dat ik samen met mijn collega veel verschillende internationale organisaties, zoals het OPCW en de Wildlife Justice Commission, heb geïnterviewd en wij dit uiteindelijk samen met andere data in een eindrapport hebben gepresenteerd voor de gemeente.
Veel geleerd
Tijdens deze stage heb ik veel geleerd en unieke praktijkervaring opgedaan. Dit omdat het een nieuw licht werpt op bestuurskunde en wat je nog meer tijdens je studie leert maar ook omdat ik vanuit een consultancypositie mocht samenwerken met de gemeente. Het was heel leuk dat je niet als een student werd gezien maar serieus werd behandeld als een volwaardig junior consultant. De opdracht was heel interessant, wat natuurlijk alleen maar heeft bijgedragen aan de ervaring. Aan het einde was het wel spannend hoe ons eindrapport zou worden ontvangen, aangezien dit op sommige vlakken afweek van de eerste plannen en verwachtingen van de gemeente. Dit was uiteindelijk helemaal nergens voor nodig aangezien de gemeente heel tevreden was met onze resultaten.
Tips/Advies
Ik vond het heel waardevol om deze stage te lopen. Het heeft me veel geleerd en me de mogelijkheid gegeven praktijkervaring op te doen. Het is zeer zeker ook aan te raden aan medestudenten, mochten er weer opdrachten/posities vrijkomen. Ook als je nog niet zozeer een idee hebt wat je na je studie wilt gaan doen, is dit een geweldige ervaring om uit te zoeken of consultancywerk of mogelijk de type opdrachtgever iets is wat je graag later zelf zou willen doen als professional.
In mei 2014 stond ik voor de keuze: naar het buitenland, stage lopen of nog een minor volgen. Ik had ik genoeg van in de boeken zitten en wilde ik kijken waar ik met bestuurskunde terecht zou komen. Via het Bestuurskunde Blog zag ik een advertentie bij de Tweede Kamerfractie van de PvdA. Ik besloot te solliciteren voor deze stageplek omdat ik geïnteresseerd ben in de politiek en graag een kijkje wilde nemen in de beleidsarena. Na een selectieronde en een selectiedag met individuele gesprekken en groepsopdrachten mocht ik stage komen lopen.
Onderzoek
Ik begon in september 2014 bij het beleidsteam Zorg van de Tweede Kamerfractie van de PvdA. Ik deed daar onderzoek naar de haalbaarheid van een initiatiefwet over zoutreductie. De eerste maand van mijn stage bestond voornamelijk uit het inlezen in het onderwerp en een strategie bedenken. Daarna kon het echte denkwerk beginnen. Het eindresultaat was een gedegen onderzoek waar het Kamerlid haar beleid op heeft gebaseerd.
Activiteiten
Naast de formele werkzaamheden waren er leuke activiteiten zoals Prinsjesdag en het Kerstfeest. De periode waarin ik stage liep waren er ook interne problemen, met onder andere twee Kamerleden die fractie verlieten. Dit heeft mij veel geleerd over de interne verhoudingen binnen de organisatie. De collega’s waarmee ik samenwerkte waren ontzettend aardig. In het begin is het natuurlijk wennen maar al snel voelde het als vertrouwd en was het gek ineens te moeten vertrekken.
Tip
Begin op tijd met zoeken. Het duurt even voordat alles geregeld is en de vakantie is dan zo voorbij! Daarnaast moet je iets zoeken wat je echt aanspreekt, anders duren de vijf maanden ontzettend lang. Tot slot: geniet van alle kansen die je tijdens je stage krijgt. Zo haal je het meeste uit je stage!
Na een bestuursjaar bij Studievereniging B.I.L., wilde ik nog meer praktijkervaring opdoen en koos voor een stage bij de gemeente Rotterdam. Hier heb ik een half jaar gewerkt voor het project ‘Aanpak Jeugdwerkloosheid’. Mijn stagebegeleider was als projectleider verantwoordelijk voor de implementatie en evaluatie van dit project.
Werkzaamheden
Mijn werkzaamheden waren ontzettend gevarieerd. Het doel van het project was het terugdringen van de jeugdwerkloosheid door werkgevers, scholen, (werkloze) jongeren, het Jongerenloket en nog vele andere partijen zo goed mogelijk te laten samenwerken. Doordat de arbeidsregio Rotterdam met de grootste jeugdwerkloosheid van Nederland kampt, lag hier een enorme uitdaging.
Ik ging, vaak met een collega, in gesprek met al deze partijen. Ook heb ik meegeholpen met verschillende evenementen gericht op de jeugdwerkloosheid in de stad. Ik kreeg dan de regie en was verantwoordelijk voor verschillende workshops.
Agendasetting zag ik in de praktijk. De wethouder van zowel Werkgelegenheid als van Jeugd waren betrokken en zagen het project als een belangrijk onderdeel in hun portefeuille. Met het presenteren van het nieuwe plan aan de wethouders, mocht ik zelfs mee en werd ik nauw betrokken bij het incrementele beleidsproces.
Ook heb ik zelf presentaties over het project gegeven, waaronder een presentatie in het Engels. Dit zijn vaardigheden waar ik de rest van mijn leven iets aan heb.
Waarom deze stage?
Ik heb altijd al een interesse in jeugdvraagstukken en heb ook vakken van de bachelor Pedagogische Wetenschappen gevolgd. Ik ben maatschappelijk betrokken en wil ik graag werk doen waarbij je je in kunt zetten voor bepaalde doelgroepen die het minder goed hebben.
Via mijn netwerk kwam ik bij mijn toekomstige stagebegeleider terecht en mocht ik meteen op gesprek komen. Er was een ontzettende klik en ik voelde me direct thuis. Mijn stagebegeleider heeft me gedurende mijn stage alle vrijheid geboden, en mijn inbreng en ideeën werden altijd gewaardeerd. Ik kreeg hier veel zelfvertrouwen en motivatie door.
Veel geleerd
Ik heb tijdens mijn stage niet alleen geleerd hoe het er in een grote organisatie aan toe gaat, maar ook ben ik achter mijn eigen sterke en zwakke punten gekomen. Zo werd mijn analytische en vaak ook kritische blik erg gewaardeerd. Als je weet waar je het over hebt, word je als stagiaire net zo serieus wordt genomen als elke andere werknemer. Het project lag me aan het hart en met dat enthousiasme heb ik veel kunnen bereiken. Ik vond het leuk om de theorieën, die je bij Bestuurskunde leert, in de praktijk terug te zien. Ze vormen een goede basis voor je toekomstige baan.
Tip
Het is echt ontzettend waardevol om een stage te lopen, al is het alleen maar om erachter te komen of iets wel of juist totaal niet bij je past. Van tevoren dacht ik altijd dat gemeenten maar stoffige organisaties waren, maar door mijn stage heb ik met eigen ogen gezien dat dit absoluut niet geval is! Doe wat je leuk vindt, dan kun je heel ver komen. Daarbij is praktijkervaring een nuttige toevoeging aan je studie en geeft het je een stuk meer zelfvertrouwen als je op zoek gaat naar een baan. Het is een grote plus voor werkgevers als je praktijkvoorbeelden kunt noemen!
In mijn vrije keuzeruimte wilde ik iets anders doen dan wat ik tot dan toe gedaan had. Ik wilde weten wat je in de praktijk hebt aan allerlei bestuurskundige theorieën. Stagelopen leek me een mooie kans om relevante werkervaring op te doen. Daarnaast wilde ik er achter komen of de wereld van de consultancy bij mij past en of ik er eventueel na mijn studie zou willen werken.
Opdracht
Ik ging als stagiair-adviseur aan de slag met een tussentijdse evaluatie van het interbestuurlijk toezicht (IBT). De kortst mogelijke definitie hiervan is ‘het toezicht tussen Rijk, provincies en gemeenten’, waarbij de term ‘interbestuurlijk’ dus verwijst naar de verschillende lagen waarop dit toezicht betrekking heeft.
In 2012 is er een Wet Revitalisering Generiek Toezicht (Wet RGT) van kracht geworden die dit stelsel van toezicht ingrijpend heeft veranderd. Twynstra Gudde (TG) kreeg de opdracht van het Ministerie van BZK om samen met twee juristen van de Universiteit Utrecht na twee jaar te evalueren hoe dat toezichthouders (Rijk en provincie) en onder toezicht gestelden (gemeenten en provincies) beviel.
Mijn rol
Als projectsecretaris was ik de schakel tussen inhoud en proces. Ik bewaakte de planning, organiseerde bijeenkomsten met ambtenaren van gemeenten en provincies, maakte verslagen van interviews en zocht uit grote hoeveelheden data het meest interessante materiaal. Het volledige rapport van de Tussenmeting herziene stelsel van interbestuurlijk toezicht is gratis te downloaden.
Praktijk
Door deze stage zag ik de wereld van het openbaar bestuur vanuit de adviesbranche. Ik heb ‘van binnenuit’ kunnen ervaren hoe die advieswereld in elkaar zit. Ook heb ik gezien dat verschillende ‘bestuurskunde-clichés’ over de complexiteit, meervoudigheid en het bijzondere karakter van het openbaar bestuur bleken te kloppen in de praktijk.
Hard werken
Op het hoofdkantoor in Amersfoort maakte ik soms dagen van half negen ’s morgens tot zes uur ’s avonds – en dan nog drie uur heen en weer reizen naar Den Haag. Gelukkig kon ik ook regelmatig bij het kantoor in Den Haag terecht, of een dagje vanuit huis werken. Als stagiair werd ik bij TG uitstekend gefaciliteerd, had ik goed contact met de andere adviseurs en ging ik altijd met plezier naar mijn werk omdat er een prettige en informele organisatiecultuur heerst. Buiten de evaluatie van het IBT waren er nog legio andere leuke dingen, zoals interessante lezingen, een promotie en een kerstdiner.
Ontwikkeling
Ik heb me zowel persoonlijk als professioneel ontwikkeld, en heb inzicht gekregen in mijn sterke en zwakke kanten. Mijn schrijfvaardigheid en organisatorisch vermogen zijn verder verbeterd en ik heb geleerd snel te schakelen tussen verschillende werkzaamheden.
Tips
Terugkijkend heb ik zo veel geleerd van mijn stage dat ik die ervaring voor geen goud had willen missen, ik raad het iedereen aan! Hieronder enkele tips:
-
Begin ongeveer een half jaar van tevoren met nadenken over een stage: waar, hoe lang, in welke sector en bij welke organisatie? Zes maanden klinkt misschien absurd lang, maar die tijd heb je echt wel nodig. Mijn eerste twee sollicitaties liepen bijvoorbeeld op niets uit en dat was best frustrerend. Mensen hebben drukke agenda’s en je moet alle papieren (waaronder stagevoorstel en stagecontract) rondkrijgen.
-
Ben je eenmaal binnen, stel je dan zo leergierig en servicegericht mogelijk op. De organisatie investeert (als het goed is) een hoop tijd en aandacht in je en verwacht daar ook wat voor terug.
-
Zie een (eventuele) stagevergoeding als een symbolisch bedrag en werk vooral voor de ervaring. Je inzet wordt echt beloond, want je krijgt er talloze dingen in de vorm van waardevolle connecties en leuke ervaringen voor terug.
-
Tot slot: als je echt weet niet waar je moet beginnen, kijk dan eens om je heen in je eigen netwerk of dat van je ouders/verzorgers. Het is vaak eenvoudiger om ergens binnen te komen als je er al mensen (via via) kent. Benader de organisatie bij voorkeur per telefoon, omdat het soms lang duurt voordat je een reactie krijgt op een email.
Als invulling van mijn minor heb ik ruim zes maanden stage gelopen voor het Secretariaat van de Raad van Ministers van de landsoverheid Sint Maarten. Een eiland van slechts 34 vierkante kilometer en zo'n 39000 inwoners met bijna alle verantwoordelijkheden van een soevereine staat.
Voorbereiding
Vanuit Nederland heb ik de overheid aangeschreven met een open sollicitatie voor een stage. Ik kon kiezen uit twee plekken: bij de Directie Buitenlandse Betrekkingen en bij het Secretariaat. Mijn keuze viel op de laatste. Directe samenwerking en ondersteuning van de ministers spraken mij enorm aan. In overleg met mijn stagebegeleider en mijn stagedocent is er een stageopdracht opgesteld. Na goedkeuring van alle partijen kon ik alles gaan regelen. Dit heb ik gedaan via een bemiddelingskantoor aldaar, dit scheelt ontzettend veel tijd. Een stage lopen in het buitenland vergt nog al wat voorbereiding, dus begin op tijd. Daarnaast kost het ook extra geld. Denk aan vliegtickets, bemiddelingskosten, etc. De stagevergoedingen zijn wel een stuk (zo'n 2 a 3 keer) hoger dan gemiddeld in Nederland dus dit compenseert dat.
Opdracht
Het secretariaat verzorgt de ondersteuning en facilitering van de ministerraad. Zij zorgen dat de ministerraadsvergadering doorgang vindt en ondersteunen bij bezoeken van bijvoorbeeld de Koning, Nederlandse ministers of andere hoogwaardigheidsbekleders.
Ten tijde van mijn stage liep de termijn van de eerste regering af en waren er verkiezingen. Mijn stageopdracht hing samen met de overgang naar de nieuwe bewindspersonen. De werkzaamheden waren daardoor vrij breed. Zo heb ik meegewerkt aan het "Handboek aantredende bewindspersonen", de procedure voor het organiseren van dienstreizen voor ministers en aan een openbare aanbesteding voor relatiegeschenken voor ministers. Daarnaast ook meer interne adviserende taken; zo heb ik advies gegeven over het verbeteren van huidige processen in de voorbereiding van ministerraadsvergaderingen. Voor al deze werkzaamheden was ik individueel verantwoordelijk. Ik moest verantwoording afleggen aan de Secretaris van de Ministerraad.
Koffie met de minister
Het leuke is dat je dicht op de bewindspersonen werkt. De ministers werken in hetzelfde kantoorgebouw, zitten een kamer verder en je staat letterlijk samen bij de koffieautomaat. Verder komt de Gouverneur af en toe langs, maar bijvoorbeeld ook de Nederlandse minister van BZK.
Vakantie?
Nu denk je vast; een tropisch eiland, dat is gewoon zes maanden vakantie. Enerzijds ja; je weekenden zijn gevuld met ontspanning, activiteiten, en het is altijd mooi weer. Zo heb ik bijvoorbeeld ook mijn duikbrevet gehaald. Anderzijds nee; er moet gewoon 40 uur per week gewerkt worden. Zeker in het begin is dit vrij zwaar en ben je het soms helemaal zat op vrijdagmiddag. Je moet je inlezen, komt in een nieuwe werkomgeving, ontmoet veel mensen en ook zijn er cultuurverschillen. De balans tussen het werk en de ontspanning heeft wel heel positief bijgedragen aan de stagebeleving.
Leren werken
Wat ik het allermeest geleerd heb is, gek genoeg, werken. Men verwacht een assertieve en pragmatische houding. Je moet scherp zijn, snel schakelen en to-the-point zijn.
Het vak "werken" bestaat niet binnen de opleiding, daarom is een stage een verbreding en verdieping van je studie en bovenal van jezelf. Van studeren word je beter in werken, maar van werken word je ook beter in studeren. Door een stage word je een completere student en ben je meer waard aan het begin van je loopbaan voor de arbeidsmarkt.
Via een vacature op de Bestuurskunde weblog ben ik begonnen als stagiair beleidsadviseur bij de Financial Intelligence Unit (FIU-Nederland).
Meld plichtige instellingen moeten ongebruikelijke transacties melden bij FIU-Nederland. De FIU analyseert deze gegevens om misdrijven te voorkomen en op te sporen. FIU-Nederland is organisatorisch ondergebracht bij de nationale politie maar heeft de status van zelfstandig overheidsorgaan.
Werkzaamheden
Allereerst moest ik het netwerk van de FIU in kaartbrengen. Hiervoor heb ik interviews met collega's, het hoofd en plaatsvervangend hoofd afgenomen. Vervolgens heb ik ondersteunende werkzaamheden verricht voor zowel het hoofd als het plaatsvervangend hoofd. Ook ben ik een keer mee geweest naar een FIU bijeenkomst in Brussel met het hoofd van de FIU, wat een geweldige ervaring was dit! Ten slotte moest ik een bijeenkomst organiseren voor het NFI en de FIU, welke door te weinig tijd is voortgezet door een andere stagiair.
Bestuurskundig interessant
Bestuurskundig is de FIU-Nederland zeer interessant. Zij werkt samen met meldende instellingen, overheidsinstellingen, opsporingsdiensten, openbaar ministerie en internationale partners. De FIU houdt zich ook bezig met meldingen over witwassen en terrorisme financiering, wat mij uniek en leerzaam leek. Ook heeft de FIU een goede nationale en internationale positie, waar uit blijkt hoe dynamisch de FIU is en hoe een klein orgaan binnen het openbaar bestuur functioneert ten opzichte van grotere organen, zoals bijvoorbeeld de IND.
Theorie in de praktijk
Mijn stage bij de FIU was zeer leerzaam. Ik heb inzicht gekregen in het werken binnen een belangrijke overheidsinstelling. Alleen de FIU kan ongebruikelijke transacties immers verdacht kan verklaren. Door de stage is bestuurskunde nu meer dan alleen theorie, ik kon de theorie daadwerkelijk toepassen in de praktijk.
Collega’s
Met mijn collega’s had ik een goede band. Het was fijn dat ik ze altijd om hulp kon vragen. Ook had ik leuk contact met collega stagiairs, die ik nog eens per jaar zie.
Het zelfstandig werken vond ik zeer prettig, iets moeilijker was het bewijzen aan collega's. De FIU vond het eerst moeilijk om stagiairs aan te nemen vanwege de gevoelige informatie, maar gaandeweg brak het ijs en uiteindelijk ben ik met leuke herinneringen weggegaan.
Mijn tips
-
Wees dan niet bang om dingen te vragen. Hier leer jij meer van en je collega’s vinden het ook prettig.
-
Kies vooral voor een stage waarbij je je echt goed voelt! Hier haal je meer uit dan een stage die jou niet trekt.
-
Zoek ook vooral de onbekende terreinen op, zo weet je of je later hier misschien wel of juist niet zou willen werken!
In het najaar en winter van 2014/2015 heb ik stage gelopen bij de Autoriteit Consument en Markt, bij de Directie Mededinging. Deze afdeling houdt zich bezig met de opsporing van kartels, de beoordeling van fusies en overnames en de uitvoering van de Wet Markt en Overheid.
Warm ontvangen
Het halfjaar was een rijke ervaring die ik niet had willen missen. Binnen de leerzame omgeving werd ik zeer warm ontvangen door alle medewerkers van de directie. De organisatie kenmerkt zich door de passie die medewerkers hebben en de bereidheid die zij hebben de zaak waar zij aan werken toe te lichten en openstaan om vragen te beantwoorden.
Opdracht
De eerste paar maanden heb ik mij gericht op de Wet Markt en Overheid, met name handhaving op de uitvoering hiervan. De wet beoogt gelijke concurrentie tussen private- en overheidsbedrijven.
Naast dit project mocht ik na verloop van tijd aanschuiven bij een tweede fase onderzoek van een overname.
Ervaring
De ervaring van een stage geeft een perfecte toevoeging op je studie. Het toont de werking van de publieke sector en het effect dat een dergelijke autoriteit heeft op de private sector.
In de zomer van 2015 heb ik stage gelopen bij Public Cinema. Dit is een onderneming die organisaties uit de publieke sector helpt om beeld strategisch in te zetten en de kracht hiervan te benutten. Deze combinatie sprak mij aan. Ik heb geholpen bij het project OMOOC. Dit project bestaat uit online videocolleges over thema’s uit de publieke sector. In dit geval was het thema ‘Challenging Government’. Verschillende onderwerpen binnen dit thema worden behandeld in een reportage, een interview en een college.
Werkzaamheden
De inhoud, met name een blik in de praktijk door middel van de reportages, was voor mij als Bestuurskunde student erg interessant. Tegelijkertijd was het opnemen en alles wat daarbij kwam kijken nieuw voor mij. Zo heb ik een opnamedag meegemaakt en heb ik een reportage mogen editen. Dit maakte de stage uitdagend, leerzaam maar vooral erg leuk. Daarnaast heb ik mij onder andere bezig gehouden met onderzoek doen, schrijven en het afnemen van interviews. Deze vaardigheden heb ik inmiddels goed kunnen toepassen tijdens het schrijven van mijn scriptie.
Divers team
Ik had hele leuke collega’s, met verschillende achtergronden en specialiteiten. Het was leuk om te zien hoe er werd samengewerkt aan verschillende projecten. Er was alle ruimte om ideeën te delen en ook om (opbouwende) kritiek te leveren als dat nodig was. De diversiteit heeft mij nieuwe inzichten opgeleverd. Tijdens een brainstorm kwam ik erachter dat ik vooral door een Bestuurskundebril tegen dingen aankijk. Dit is logisch als Bestuurskunde student, maar het was toch een eye- opener om te zien hoe collega’s met een andere achtergrond tegen dezelfde zaken aankijken.
Ervaring
De stage bij Public Cinema heeft mij Bestuurskunde in een nieuw jasje laten zien. Ik heb belangrijke vaardigheden meegekregen en vooral een leuke tijd gehad! Ik zou een stage zeker aanraden, je ziet hoe het er in de praktijk aan toe gaat en het is een uitgelezen kans om jezelf te ontwikkelen.
Zie de Engelse pagina voor meer informatie over stages.