Dit waren interdisciplinaire mijlpalen van 2024 bij de Universiteit Leiden

Gepubliceerd op 17 december 2024

Vakgebieden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter alle interdisciplinaire activiteiten van de Universiteit Leiden. Wat bereikten we zoal in 2024? Een kleine greep.

Wetenschappers die hun vakgebieden met elkaar ‘mengen’ kunnen tot allerlei geweldige nieuwe projecten komen om oplossingen van maatschappelijke problemen een stap verder te brengen, om inspirerend en verdiepend onderwijs te geven of om hun eigen vakgebied te verrijken. Het mengen van die vakgebieden wordt aangeduid met de term ‘interdisciplinair’. Als wetenschappers onderzoek of onderwijs opzetten met partijen buiten de wetenschap, noemen we dat transdisciplinair.

De Universiteit Leiden gelooft sterk in de kracht van inter- en transdisciplinair werken, en is als brede universiteit ook heel goed in staat om dit type werk uit te voeren. Dat zie je terug in allerlei Leidse interdisciplinaire activiteiten van 2024. Wat dacht je van:

Onderzoek met maatschappelijke impact

1) RARE-NL gaat op zoek naar behandelingen voor zeldzame ziekten

RARE-NL, een nieuw samenwerkingsverband van diverse universitaire ziekenhuizen, gaat op zoek naar behandelingen voor zeldzame ziekten.

2) Miljoenensubsidie voor onderzoek naar sociaal-economische aspecten van waterstoftransitie

Een consortium met onder meer Leidse economen, psychologen en bestuurskundigen gaat het maatschappelijk draagvlak voor de waterstoftransitie in Nederland onderzoeken. Ze kijken naar gevolgen op de arbeidsmarkt, de houding van burgers ten opzichte van waterstof en de investeringsbereidheid van bedrijven.

3) E-hoofdpijndagboek moet patiënten en artsen gerichter gaan helpen

Met behulp van een ZonMw-subsidie gaan het LUMC en de Health Campus Den Haag in samenwerking met hoofdpijnpatiënten onderzoek doen naar de toepassing van een digitaal hoofdpijndagboek. Dit middel kan patiënten helpen om hun migraineaanvallen beter te begrijpen en samen met de arts het beste behandelplan op te stellen.

4) Interdisciplinair onderzoek en onderwijs op gebied van AI

Welke impact heeft AI op ons leven? Het Leids interdisciplinair onderzoeksprogramma Society, Artificial Intelligence and Life Sciences (SAILS) benadert AI vanuit een keur van invalshoeken.

Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.

Bekijk de video op de oorspronkelijke website of

Baanbrekend interdisciplinair onderwijs

Interdisciplinair onderwijs brengt studenten én docenten uit diversie vakgebieden bij elkaar. Dat levert spannende nieuwe combinaties op, zoals:

1) Nieuwe interdisciplinaire bacheloropleiding Science for Sustainable Societies

Hoe pak je grote milieuvraagstukken en maatschappelijke transities zo interdisciplinair mogelijk aan? Vanaf het studiejaar 2025-2026 onderzoeken studenten deze vraag in de nieuwe bacheloropleiding Science for Sustainable Societies.

2) LUMC eerste geneeskundeopleiding met vast AI-vak in curriculum

Hoe pas je kunstmatige intelligentie en medische technologie effectief toe? En wat is je rol hierin als arts? Geneeskundestudenten van het LUMC/Universiteit Leiden worden hier in jaar één al op voorbereid.

3) Minor Violence Studies: van onverwachte inzichten tot rondvliegende houten blokken

De Engelstalige, interdisciplinaire minor Violence Studies onderzoekt allerlei facetten van interpersoonlijk geweld. Is de minor iets voor elke Leidse student? Deze twee 'collega's zijn ervan overtuigd.

4) Zes vragen over de nieuwe minor ‘De (on)rechtvaardige samenleving’

In september 2024 ging de nieuwe minor ‘De (on)rechtvaardige samenleving’ van start. Deze interdisciplinaire minor geeft een verdiepende en toegepaste kijk op sociale rechtvaardigheid in Nederland.

Waardevolle transdisciplinaire samenwerkingsverbanden

Naast interdisciplinair werken bestaat er ook het zogeheten transdisciplinair werken, waarbij wetenschap en andere maatschappelijke partijen en/of burgers de handen ineenslaan. Ook op dit vlak was 2024 een rijk jaar:

1) Polderrijst planten met blote voeten in de modder: ‘Op zoek naar de landbouw van de toekomst’

Na decennia van intensieve landbouw staat het veenweidegebied onder druk. In het Polderlab werken wetenschappers, boeren en beleidsmakers samen aan toekomstbestendige vormen van landbouw.

2) Lancering The Hague Global Futures Hub

De feestelijke lancering van The Hague Global Futures Hub vond op 10 juni plaats bij Campus Den Haag, locatie Wijnhaven. Dit initiatief, een samenwerking tussen de Universiteit Leiden en The University of Edinburgh, markeert een belangrijke stap in het gezamenlijk aanpakken van mondiale uitdagingen.

3) Studenten worden ‘agenten van verandering’ in Sustainability Challenge

Leidse studenten die in opdracht van een externe partij sleutelen aan een duurzaamheidsvraagstuk: dat is de Sustainability Challenge. Tijdens een symposium onthulden 28 groepjes van 4 of 5 studenten hun oplossingen. Opdrachtgevers staken hun enthousiasme niet onder stoelen of banken.

4) Transdisciplinaire gezondheidsverbetering in Den Haag: ‘Een wijk vertelt óns wat ze nodig hebben’

Gezondheidsklachten en sociale problemen gaan vaak hand in hand. Om deze complexe problematiek in Haagse gezinnen aan te pakken, slaan onderzoekers, bestuurders, hulpverleners, beleidsmakers én bewoners de handen ineen. Wat levert deze transdisciplinaire aanpak op?

Betere interdisciplinaire samenwerking

Sterke interdisciplinaire samenwerking kost tijd, om elkaar te leren kennen en uit te zoeken wat je allemaal precies nodig hebt om die samenwerking verder uit te bouwen. De Universiteit Leiden stak in 2024 wederom veel energie in het verstevigen van verbanden tussen de eigen wetenschappers. Denk aan: