‘Je hoeft niet Greta Thunberg te zijn om een bijdrage te leveren’
Zijn passie voor duurzaamheid delen met studenten. Dat is wat Thijs Bosker het allerleukste vindt aan zijn werk. Als milieukundige doet hij ecotoxicologisch onderzoek, maar daarnaast is hij het liefste met onderwijs bezig. ‘Iedereen kan op zijn eigen manier een verschil maken.’
Hoe maak je een groep studenten met diverse achtergronden enthousiast voor duurzaamheid, terwijl we bijna dagelijks te horen krijgen hoe slecht het gaat met het milieu? ‘De situatie is nijpend, zeker, maar we moeten samen de lichtpuntjes zoeken,’ zegt Thijs Bosker, universitair hoofddocent Milieuwetenschappen. ‘Je bent soms zo overweldigd dat je niet meer ziet wat je wél kunt doen. Dat probeer ik studenten weer te laten zien.’
Oplossingen vinden door samen te werken
Bosker geeft al bijna 20 jaar les over duurzaamheid, waarvan de laatste 12 jaar bij Universiteit Leiden. Hij ontwikkelde verschillende cursussen, waarbij duurzaamheid steeds centraal staat. ‘Ik wil studenten laten zien dat wat je passie ook is, er altijd een plek voor jou is om óók aan duurzaamheidsvraagstukken te werken, hoe groot of hoe klein ook. We hoeven niet allemaal Greta Thunberg te zijn of in ons eentje het wereldvoedselprobleem op te lossen om een waardevolle bijdrage te leveren.’
‘Je lost grote milieuvraagstukken niet op door alleen in het lab te staan of een nieuw klimaatmodel te maken’
Vanuit die passie is hij ook betrokken geraakt bij de nieuwe bachelor Science for Sustainable Societies, waarvan hij nu opleidingsdirecteur is. ‘Je lost grote milieuvraagstukken niet op door alleen in het lab te staan of een nieuw klimaatmodel te maken. Dat moet echt gebeuren door samenwerking tussen uiteenlopende disciplines, van milieuwetenschappen tot psychologie, antropologie en bestuurskunde. Dit gaan we samenbrengen in onze nieuwe opleiding.’
‘Je moet vanuit verschillende perspectieven kunnen kijken’
Samenwerken met collega’s met andere achtergronden doet Bosker al jaren. ‘In onze nieuwe opleiding komen heel uiteenlopende vakgebieden samen van natuurwetenschappen tot sociale wetenschappen. Dat betekent ook dat we soms op een heel andere manier naar de wereld kijken. Dat geeft nieuwe inzichten, maar levert ook uitdagingen op omdat je soms echt een andere taal spreekt. Als je elkaars taal leert te begrijpen, kun je die kennis gebruiken bij het vinden van een werkbare oplossing op het gebied van duurzaamheid.’
Gezocht: bruggenbouwers voor de toekomst
Die bruggenbouwers zijn hard nodig volgens Bosker. ‘We moeten enorme transities door als maatschappij, en in deze tijd van polarisatie zien we groepen steeds meer tegenover elkaar staan, met ideeën die soms niet verenigbaar zijn. Maar waar vind je elkaar wel? Die vraagstukken komen naar voren in deze nieuwe opleiding. Gedegen kennis van milieuvraagstukken, maar ook van het sociale systeem. Als je dat bij elkaar kan brengen, heb je mensen die op hun eigen manier echt een verschil kunnen maken.’
‘Het is belangrijk om wat terug te geven’
Dat laatste vindt Bosker belangrijk. Hoe levert Bosker zelf een bijdrage? ‘Ten eerste in mijn lesgeven, door mijn enthousiasme over te brengen op studenten. Maar ook door een breder publiek te betrekken bij dit onderwerp.’ Zo heeft hij al twee jaar een radiocolumn bij Den Haag FM, waarin hij wekelijks iets vertelt over wetenschap en duurzaamheid. ‘Hiermee bereik je mensen die je normaal niet direct bereikt.’ Dit soort initiatieven zijn erg belangrijk, vindt Bosker. ‘We worden als wetenschappers betaald door de maatschappij, dus het is belangrijk om wat terug te geven.’
Van beestjes in sloten tot mensen op de markt
Een van de leukste dingen in zijn werk vindt Bosker de veldcursussen, bijvoorbeeld op Schiermonnikoog. ‘Tijdens zo’n veldcursus heb je na het avondeten vaak discussies met de studenten over wat ze hebben gezien. Wat betekent dat nu? Hoe vertaal je dat naar echte veranderingen op het gebied van duurzaamheid. Dit kan ook op kleinere schaal: in de nieuwe opleiding zullen we veel naar buiten gaan voor veldwerk en excursies. Van het tellen van beestjes in sloten tot het interviewen van mensen op de markt.’