Waarom je als ouder soms ook een time-out nodig hebt (en nog vier handige opvoedtips)
Je peuter weigert groente eten, je kind wordt op school gepest of zelf heb je ook nog veel aan je hoofd. Hoe ga je daar als ouder handig mee om? In deze Week van de Opvoeding delen onze onderzoekers en docenten praktisch opvoedadvies.
Leren eten doe je samen
'Een bezoek aan het consultatiebureau, informatie vanuit het kinderdagverblijf, social media: ouders van peuters worden overal doordrongen van het feit dat het belangrijk is om je kind gezonde eetgewoonten aan te leren. Maar hoe doe je dat als je kind gewoon geen enthousiaste eter is? Of als je zoontje rond de leeftijd van anderhalf ineens alle groene dingen op zijn bord weigert op te eten? Het leren eten van verschillende dingen is voor veel jonge kinderen hartstikke lastig. Zij hebben hun ouders daarbij nodig: bijvoorbeeld om hen te leren dat wat er op hun bord ligt, veilig is om te eten. Aan de Universiteit Leiden ontwikkelden wij de gratis eLearning Samen Leren Eten om ouders van 0-6 jarigen te helpen bij moeilijke eetmomenten. In de komende maanden gaan we evalueren wat ouders van Samen Leren Eten vinden – neem vooral contact op als je interesse hebt in ons onderzoek!'
- Shelley van der Veek, universitair hoofddocent gespecialiseerd in gezondheid en ziekten binnen het gezin
Vaders zijn geen opvoedhelden
‘Het gebeurde mij ook een keertje: ik bracht mijn zoontje naar school, en was zelfs iets te laat. Vanuit een groepje moeders ontglipte een net iets te hard uitgesproken ‘wat een superpappa!’ Als vader hoef je immers weinig goed te doen om het predicaat opvoedheld te krijgen. En dat is iets waar we (hoe goed de aanmoediging mogelijk ook bedoeld is) mee moeten ophouden. Zorgen voor hun kinderen is wat vaders gewoon kunnen en behoren te doen, als ouders van hun kinderen. Dat is niets bijzonders. Daarvoor hoeven we ze niet op het schild te hijsen. Dat bevestigt namelijk de impliciete boodschap dat van mannen maar weinig verwacht hoeft te worden. Laat de vader de volgende keer maar gewoon doorlopen dus, en geef eens een moeder een schouderklopje. Die krijgen zij namelijk een stuk minder vaak.’
- Peter Bos, hoogleraar Opvoeding en Ontwikkeling
Waarom je peuter precies doet wat niet mag
'Je kent het wel: je peuter kruipt met een ondeugende blik naar die la waarin allemaal interessant dingen liggen... Aan die blik zie je dat je peuter weet dat die la verboden terrein is. En dat is goed nieuws: je peuter kent de regel, hoera! Waarom doet je peuter dat dan toch? Daar zijn verschillende redenen voor. Aan de ene kant hebben peuters een niet-te-stuiten ontdekkingsdrang en kunnen ze zich gewoon nog niet zo goed beheersen, dat moeten ze nog leren. Aan de andere kant zijn peuters op zoek naar voorspelbaarheid van hun omgeving. Daar hoort bij dat ze testen of regels altijd gelden. Wat kun je dan als ouder het best doen? Je kunt je peuter helpen zich aan de regel te houden door consequent te zijn, de regel rustig te herhalen, je peuter te laten weten dat je snapt dat het moeilijk is, en een compliment geven als het je peuter lukt! Meer uitleg en tips vind je op de website van VIPP-SD, ons interventieprogramma.'
- Marije Stoltenborgh, docent Opvoeding & Ontwikkeling
Ervaar je stress? Time-out voor jezelf!
'Opvoeden kan soms best stressvol zijn en veel ouders weten dat ze, als ze onder stress staan, minder makkelijk met lastige situaties kunnen omgaan. Onderzoek wijst uit dat als ouders zich gestrest voelen, ze minder goed in staat zijn om gedrag van hun kind juist te interpreteren. Denk aan een kind dat, net in nieuwe kleren gestoken, onder de modder binnenkomt. Gestreste ouders die van alles aan hun hoofd hebben, zullen eerder boos worden en zich minder snel realiseren dat het kind misschien per ongeluk in een modderplas is gevallen. Uiteindelijk kan dit leiden tot een negatieve spiraal die tegendraadsheid en onzekerheid bij kinderen kan versterken. Vaak helpt het dan om als ouder even uit de situatie te stappen: een soort time-out voor jezelf creëren dus.'
- Lenneke Alink, hoogleraar Forensische Gezinspedagogiek
Los pesten samen op
'Hoe kun je als ouder je kind het beste helpen als het gepest wordt? Uitgevoerde onderzoeken over pesten en ouderschap hebben helaas nog geen wondermiddel opgeleverd. Sterker nog, ouders weten vaak niet eens dat hun kind gepest wordt, omdat veel slachtoffers hun ervaringen liever niet met hun ouders delen. Kinderen hebben wel behoefte aan een luisterend oor, maar als slachtoffer kunnen ze het idee hebben dat ze het pesten zelf moeten oplossen, of dat hun ouders door hun optreden de situatie juist erger zullen maken. Slachtoffers geven wel aan dat ze de boodschap waarderen dat het pesten niet hun schuld is, en dat ze er niet alleen voorstaan. Programma’s waarbij leerkrachten, leerlingen en ouders allemaal samenwerken laten goede resultaten zien. Ouders kunnen dit zelden alleen, maar door goed samen te werken met leerkrachten en hun kinderen kan pesten worden voorkomen en verminderd.'
- Mitch van Geel, universitair hoofddocent gespecialiseerd in (cyber)pesten onder jongeren