Opening ‘Herta Mohr’: gloednieuw én gerecycled onderkomen voor Geesteswetenschappen
Licht, open en groen: dat is het nieuwe, gerenoveerde onderkomen van de Faculteit Geesteswetenschappen. Het Herta Mohr-gebouw is op 8 oktober feestelijk geopend en heeft veel bijzonderheden. Zoals gerecyclede paddenstoelpilaren, een loopbrug naar de Universiteitsbibliotheek en kastjes voor vleermuizen.
Een paar honderd medewerkers, studenten, bouwers en andere gasten vierden de opening van het rigoureus gerenoveerde faculteitsgebouw aan de Witte Singel. ‘Van Azië tot Afrika. Hier bestuderen we een groot deel van de wereld. Herta Mohr stimuleert ontmoetingen en de uitwisseling van ideeën’, zei een trotse decaan Mark Rutgers bij de aftrap. Vicevoorzitter Martijn Ridderbos benadrukte ook de duurzaamheid van het gebouw: ‘Dit is een oud gebouw in een nieuw jasje!’
Metamorfose
De metamorfose van het faculteitsgebouw is spectaculair. Oorspronkelijk bestond dit voormalige ‘Cluster Zuid’ uit zeven panden en twee binnenplaatsen. Door de vele smalle gangen en dichte wanden had het complex een nogal gesloten karakter, aldus vastgoeddirecteur Chris Suijker. Bovendien voldeed het niet meer aan nieuwe milieunormen en was het hard toe aan renovatie. Architectenbureau De Zwarte Hond bedacht een nieuw ontwerp en Bouwcombinatie Constructif Kuijpers voerde de bouw uit. Ze sloopten het middendeel van het oude gebouw en vervingen dat voor een ruim centraal atrium. Na een jarenlange verbouwing staat er nu een nieuw hoog en licht faculteitsgebouw waar studenten en medewerkers elkaar dankzij het open karakter gemakkelijker zien en ontmoeten. Veel gebruikers vinden het een mooie metamorfose, zo bleek uit de reacties tijdens de opening. Sommigen moeten nog wel even wennen aan het werken op flexplekken.
Gerecycled en duurzaam
Bij de bouw en uitbreiding zijn gesloopte materialen zoveel mogelijk hergebruikt. Zo kregen de oude houten plafondlatten een nieuwe bestemming als akoestische wandpanelen. De iconische paddenstoelpilaren keerden overal terug. ‘Het zijn metaforen dat we met ons allen het gebouw dragen’, zei Suijker. Architect Bart van Kampen kreeg de complexe opdracht om het stadsgezicht te beschermen en tegelijkertijd het gebouw zo duurzaam mogelijk te maken. Op het hogere dak zijn veel zonnepanelen geplaatst en de lagere daken zijn beplant met sedumplantjes die fijnstof uit de lucht filteren. Het hele complex is ingericht om hittestress tegen te gaan en de uitstoot van CO2 te verminderen. Daarom is het gebouw aardgasvrij en wordt het verwarmd en gekoeld via ondergrondse waterbronnen.
Dit is in Leiden het eerste universitaire gebouw dat naar een vrouw vernoemd is. Na een verkiezing kozen medewerkers en studenten voor de Leidse student Herta Mohr (1915-1945). Mohr studeerde Egyptologie in Wenen en verhuisde in de jaren ’30 naar Leiden. Hier maakte ze als student al naam met onderzoek naar graftomben. Ze was van Joodse komaf en werd in 1942 naar Westerbork gedeporteerd. Mohr stierf begin 1945 in Bergen-Belsen. Zie ook Herta Mohr: koppige wetenschapster in een mannenwereld. Familielid Hetty Lima is vereerd dat het pand naar haar nicht vernoemd is. In deze videoboodschap hoopt ze dat de gebruikers van het gebouw zich door Mohr laten inspireren.
Betere verbinding stad en universiteit
Een andere opdracht was een betere verbinding met de stad. Daarom kwam er een grote glazen pui en een royaal hoofdentree. Het nieuwe plein is voorzien van bankjes en perkjes. Die worden nog voorzien van biodiverse planten die goed zijn voor bijen en andere insecten. Wethouder Fleur Spijker, die ook aanwezig was bij de opening, is blij met het complex. ‘Dit open gebouw versterkt de verbinding tussen de universiteit en de stad. Geniet als gebruiker hiervan, dat doen wij ook als stad.’
Gebruikers van het gebouw
- The Leiden University Institute for Area Studies (LIAS)
- Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (NINO)
- Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV)
- Afrika-Studiecentrum Leiden (ASCL)
- International Institute for Asian Studies (IIAS)
- Bibliotheek Midden-Oosten
- Leiden Global
- Het Faculteitsbureau
Tekst: Linda van Putten
Foto's: Monique Shaw en Eva Bloem