Lowlandsbezoekers gaan wetenschappers meer leren over quantummechanica
Goldband, Skrillex, Róisín Murphy en … quantum: die laatste is niet de naam van een band, maar ze behoort wel degelijk tot de line up van Lowlands. Wetenschappers van de Universiteit Leiden gebruiken het festival om onderzoek te doen naar de allerkleinste deeltjes.
Waar de meeste festivalgangers Lowlands zullen bezoeken voor de muziek, dans en andere kunstvormen, is wetenschap inmiddels een geliefd onderdeel van een van de grootste festival van Nederland. Voor promovendus Vincent Koemans is Lowlands het perfecte platform om beter te begrijpen hoe de communicatie rond quantummechanica en technologie verbeterd kan worden.
Tweespletenexperiment en Schrödingers kat
‘Wij richten op Lowlands een tentoonstelling in die bezoekers van alles moet leren over quantum. Het gaat om een aantal panelen met informatie, maar festivalgangers kunnen ook dingen doen’, vertelt Koeman. Zo is er een digitale nabootsing van het tweespletenexperiment, waarmee wordt aangetoond dat licht zich soms als een deeltje en soms als een golf gedraagt. En kunnen bezoekers het gedachte-experiment Schrödingers kat ervaren.
-
Een interactieve opstelling over Schrödingers kat -
Een bezoeker leert meer over het verschil tussen digitaal en quantum -
Vincent Koeman bij de tentoonstelling
Vragenlijsten
Koeman hoopt op zijn beurt meer te leren over hoe de tentoonstelling de blik op quantummechanica en technologie verandert. Bezoekers moeten daarom aan het begin en na het einde van hun bezoek aan de tentoonstelling een vragenlijst invullen. ‘We vragen bijvoorbeeld naar de impact van quantum op onze maatschappij. Of ze denken dat quantum de wereld gaat helpen, of zijn ze juist bezorgd over wat quantum in de toekomst gaat betekenen?’
De ingevulde vragenlijsten geven inzage in hoe het beste over quantum en de nieuwe technieken die het met zich meebrengt, gecommuniceerd kan worden. ‘Als wetenschappers zijn we het erover eens dat quantummechanica een enorme impact gaat hebben, ook op onze toekomstige maatschappij. Als mensen meer geïnteresseerd raken en meer willen weten over een bepaalde technologie, dan wordt de acceptatie van die technologie ook groter en is de introductie ervan makkelijker’, vertelt de promovendus.
Maatschappelijke belangen
‘Tegelijkertijd zorgt het gesprek over quantum er ook voor dat bepaalde maatschappelijke belangen aan het licht komen. Waardoor er nu al nagedacht kan worden of er bepaalde regelgeving nodig is. Het bredere publiek, zoals op Lowlands, heeft misschien wel hele goede ideeën over quantum, waar wij als wetenschappers van kunnen leren.’
Koeman kijkt uit naar zijn allereerste Lowlands-bezoek. ‘Ik ben er zelf nog nooit geweest, dus ik moet ontdekken wat voor publiek er op de tentoonstelling afkomt. Volgens mij zijn festivalgangers over het algemeen open minded en op zoek naar nieuwe ervaringen en die kunnen ze bij ons krijgen. Als je even genoeg hebt van alle prikkelingen op het festival dan kun je bij ons in een rustige omgeving bijkomen en leer je in een kleine twintig minuten meer over quantum.’
'Hoe gaaf zou het zijn als straks half Lowlands met een button met Schrödingers kat rondloopt'
Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk festivalgangers aan het onderzoek meedoen gaan Koeman en zijn collega’s flink werven op Lowlands en wordt er gewerkt aan merchandise. ‘Ik hoop dat ik mijn eigen enthousiasme over quantum op zoveel mogelijk mensen kan overbrengen en hoe gaaf zou het zijn als straks half Lowlands met een button met Schrödingers kat rondloopt.’
De tentoonstelling over quantum is nu ook al te bezoeken in de BplusC Bibliotheek in de Nieuwstraat in Leiden. Daar staat de tentoonstelling nog tot en met 14 augustus. Vincent Koeman doet zijn onderzoek in samenwerking met Quantum Delta NL, een hub voor wetenschappers, bedrijven en andere organisaties die bezig zijn met quantum.