Meijers’ impact is 70 jaar na zijn dood nog steeds voelbaar in Leiden
Eduard Meijers, voormalig rector magnificus van de Universiteit Leiden, staat bekend als grondlegger van het Burgerlijk Wetboek. Tijdens het symposium ‘Het Erfgoed van Meijers: 70 jaar waardering en inspiratie’ op 24 juni werd gereflecteerd op zijn omvangrijke nalatenschap.
Meijers’ werk omvat meerdere juridische disciplines. Hij werkte tussen 1910 en 1950 als hoogleraar burgerlijk recht aan de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid, en zijn nalatenschap is nog altijd voelbaar. Het symposium werd daarom afgesloten met een bijzondere gebeurtenis: Meijers’ toga keerde terug naar Leiden!
Meijers de geordende vos
Hoogleraar Matthias Haentjens opende het symposium. Hij legde uit dat het programma was samengesteld om de veelzijdigheid van Meijers’ werk te laten zien. Hij gebruikte hierbij de beroemde vergelijking tussen de vos en de egel van filosoof Isaiah Berlin, waar de vos van alles iets weet, maar de egels alles weet van één ding. Haentjens vergeleek Meijers met de vos, maar benadrukte ook de drang van Meijers om zijn werk ordenen en zijn focus. Dit was rode draad door zijn hele werk, en maakte hem een ongewone vos. In zijn presentatie ‘Met Meijers de boer op’ sprak prof. Hoogleraar Alex Geert Castermans vervolgens over Meijers' onderzoek aan het begin van zijn carrière naar de arbeidsomstandigheden op het platteland. Hoogleraar Vanessa Mak ging in op het politieke karakter van het Burgerlijk Wetboek en vroeg zich af hoe Meijers zou denken over de huidige toepassing van zijn werk in zaken waar rechters maatschappelijke problemen tegenkomen. Edgar du Perron, raadsheer in de Hoge Raad en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, gaf een humoristische beschrijving van een bezoek van Meijers aan de Hoge Raad. Alhoewel hij nooit raadsheer heeft willen worden, heeft Meijers wel belangrijke invloed gehad op onze hoogste rechter.
Na een zonnige koffiepauze gaf hoogleraar Egbert Koops een uiteenzetting over wat Meijers heeft betekend voor de rechtsgeschiedenis, de grootste passie van Meijers. Hoogleraar Vincent Sagaert van de KU Leuven had het daarna over de invloed van Meijers’ werk op buitenlandse wetboeken en ging daarbij in het bijzonder in op de recente hervorming van het Belgisch Burgerlijk Wetboek, een project waar Sagaert zelf nauw bij betrokken is.
Hoogleraar Cees Maris sloot het inhoudelijke programma af met een nieuw licht op Meijers’ verdiensten voor de rechtstheorie en zijn verhouding tot de Amsterdamse jurist Paul Scholten.
Terug van weggeweest: de toga van Meijers
Aan Maris is de terugkeer van Meijers' toga naar de Faculteit der Rechtsgeleerdheid te danken. Maris heeft het kledingstuk dat Meijers droeg als hoogleraar in zijn Leidse tijd geschonken aan de faculteit. Decaan Suzan Stoter tekende met hem de schenkingsovereenkomst – een bijzonder moment, waarbij ook rector Hester Bijl aanwezig was. Maris kreeg de toga van zijn voorganger Jan Glastra van Loon en heeft hem jaren zelf mogen dragen. Hij vertelde: ‘Nu is het tijd dat de toga van Meijers terugkeert naar haar plek van herkomst en bestemming’. De toga krijgt uiteindelijk een speciale plek in het Kamerlingh Onnes Gebouw, maar wordt deze zomer nog tentoongesteld in een speciale vitrine in het Academiegebouw, naast de kamer van de pedel. Neem dus snel een kijkje!
Bundel
Later dit jaar verschijnt een speciale symposiumpublicatie met daarin de bijdragen van de sprekers van het symposium. De bundel zal daarnaast bijdragen bevatten van andere juristen van de Universiteit Leiden en daarbuiten.
Foto's: Hielco Kuipers Fotoprodukties.
Het symposium werd georganiseerd door Vanessa Mak, Matthias Haentjens, Bastiaan Rijpkema en Tim Lubbers. De organisatoren danken Rick van Egmond en Marleen Dieke van de Leiden Law Academy en Sverre Lenting voor hun organisatorische ondersteuning.