Promovendus ecologie wint prijs voor onderzoeksjournalistiek
Promovendus en onderzoeksjournalist Sebastiaan Grosscurt heeft in mei een Tegel gewonnen. In de categorie data wonnen Grosscurt en zijn collega’s de prestigieuze journalistieke prijs. ‘Ecologisch onderzoek en journalistiek zijn voor mij twee manieren om hetzelfde te bereiken.’
Sebastiaan Grosscurt won de prijs voor zijn dataonderzoek naar de registratie van landbouwgrond, dat hij samen deed met Marieke Rotman en Felix Voogt van Investico, een platform voor onderzoeksjournalistiek. Voor geregistreerde landbouwgrond krijgen boeren subsidie en betalen ze minder voor het wegvoeren van mest. ‘We zijn erachter gekomen dat in een kwart van de gevallen de boeren niet de juiste toestemming hebben voor hun grond.’
Boeren claimen op grote schaal andermans grond
Hoe kom je erop zoiets te gaan onderzoeken? Grosscurt: ‘Ik liep stage bij Trouw en kwam een artikel tegen van Emile Hakkenes uit 2017 over een gemeente waar boeren zonder toestemming bermen inpikten. Er kwam een pilot om het op te lossen. Maar ik dacht: het kan niet zo zijn dat het alleen in deze gemeente speelt.’ Om hier onderzoek naar te doen werkte Grosscurt samen met Felix Voogt en Marieke Rotman van Investico. Ook betrokken ze journalisten van verschillende regionale kranten. ‘Zij kennen het gebied en hebben contact met boeren en gemeenteraadsleden.’ Samen ontdekten ze dat boeren op grote schaal voor meer land subsidie ontvangen dan waar ze toestemming voor hebben.
Sinds januari 2024 doet Grosscurt onderzoek bij het CML in Leiden. Hij combineert onderzoek naar het stapeleffect van licht- en geluidsvervuiling op het gedrag van dieren met journalistiek. Daarvoor was hij fulltime journalist. ‘In theorie ben ik nu nog één dag in de week journalist, maar voor mijn ecologisch onderzoek moet ik op dit moment veel veldwerk doen, dus van het schrijven komt nu weinig terecht.’
Natuur de plek geven die het verdient
Grosscurt ziet veel kruisbestuiving tussen zijn promotieonderzoek en zijn journalistieke werk. Voor het winnende onderzoek naar landbouwgrondregistraties deed hij veel data-analyse, waarvoor hij kennis opdeed tijdens zijn wetenschappelijke opleiding. Wat betreft zijn wetenschappelijke interesses zoekt hij naar dingen die eigenlijk niet kloppen. ‘In mijn onderzoek kijk ik natuurlijk naar de menselijke impact op de natuur, maar voor mij is er ook een journalistieke inslag, de maatschappelijk kant van wat er dan misgaat en wat we ermee moeten doen.’
Hij noemt zichzelf ook wel natuurjournalist. ‘Ik vind dat de natuur niet de plek in de samenleving krijgt die het verdient, en dat is mijn drijfveer in alles wat ik doe. Dat kan je deels oplossen met meer onderzoek – en daar vanuit de rol van onderzoeker over te vertellen – en deels door verhalen te schrijven als journalist. Dat gaat bij mij in golfbewegingen. Het ene moment wil ik een goede journalist zijn, het volgende moment wil ik me volledig in de ecologie storten. Die blijven intern altijd een beetje met elkaar vechten om de aandacht.’
Lees de publicatie waarvoor Grosscurt de journalistieke prijs won