Er bestaan vele soorten leiderschap: Femke van der Meulen bij het LLP
Afgelopen donderdag kregen de studenten van het Leiden Leadership Programme (LLP) weer les van een grote naam met tonnen leiderschapservaring. Deze keer stond Femke van der Meulen, gevangenisdirecteur en oprichter van PrisonWatch, de studenten te woord. De vele persoonlijke ervaringen die zij deelde zullen nog lang bijblijven.
Van der Meulen’s CV is rijkelijk gevuld, naast haar huidige activiteiten was ze eerder al werkzaam voor het Europees parlement, het Engelse House Of Lords en het Nederlandse Ministerie van Justitie en Veiligheid. Daarbovenop behaalde ze ook nog eens een doctoraat en zal ze binnenkort opkomen bij de Europese verkiezingen voor NSC. Kortom: een brok aan professionele ervaring en maatschappelijk engagement.
‘You make me feel human again’
Het eerste deel van het college neemt Van der Meulen ons mee door haar fascinerende professioneel parcours. Ze vertelt hoe haar ervaringen als kersvers afgestudeerde in India haar carrière mede vormgaven. ‘Toen ik stageliep in India was ik voor het eerst in mijn leven alleen met kerst, ik begon toen te denken “Wie is er nu ook alleen?” Daardoor kwam ik terecht bij de Tihar-gevangenis in New Delhi voor buitenlandse gedetineerden.’
‘Die zag er bepaald niet mooi uit’ gaat Van der Meulen verder. ‘Mensen leefden er in barre omstandigheden. Ik slaagde erin een gesprek te krijgen met een Duits meisje. Een geweldige ervaring, en na ons gesprek zei zij: “Thank you for visiting, You make me feel human again.” Iets wat me door mijn hele loopbaan heen is bijgebleven als motivatie.’
Dit maatschappelijk engagement staat centraal in Van der Meulen’s lange carrière, die haar via Brussel en Londen uiteindelijk tot in Alphen aan den Rijn bracht, waar ze plaatsvervangend directeur werd van een gevangenis. Vandaag is Van der Meulen strategisch adviseur bij de Dienst Justitiele Inrichtingen en is zij landelijk verantwoordelijk voor de detentie en re-integratie van gedetineerden.
PrisonWatch
Door haar professionele ervaringen besloot Van der Meulen om de stichting PrisonWatch op te richten. PrisonWatch verleent diensten aan gevangenissen, consulaten en overheden en draagt daarbij de menselijke connectie hoog in het vaandel. De stichting probeert buitenlandse gevangenen – gevangenen die buiten hun land van herkomst vastzitten – te helpen om om te gaan met problemen zoals sociale isolatie en de taalbarrière.
Eén van de zaken die PrisonWatch doet is gevangenisbezoeken faciliteren. ‘Het kan heel nuttig zijn voor gevangenen om af en toe te communiceren met iemand in de eigen taal. Dat hoeft ook niet altijd over het leven in de gevangenis te gaan, maar kan even goed een gewoon gesprek van mens tot mens zijn. Zoiets helpt al enorm.’
De vele kanten van leiderschap
De grootste les over leiderschap die Van der Meulen leert is dat er niet één soort leiderschap is. ‘Gedurende je leven kom je in verschillende posities terecht, waarbij je met verschillende soorten mensen samenwerkt in contexten die een verschillende aanpak vereisen.’
‘Als gevangenisdirecteur kom je soms in crisissituaties terecht, dan moet je kordaat handelen. Je zit in een grote organisatie met veel mensen onder jou. Snel improviseren, snel beslissingen nemen en zorgen dat die ook juist uitgevoerd worden is dan de sleutel.’
‘Dat is heel anders dan bij PrisonWatch of de overheid. Daar is het vooral belangrijk is om goed te delegeren, mensen vrij te laten om zelf beslissingen te nemen en veel vertrouwen te hebben in jezelf en je medewerkers.’
De ultieme takeaway lijkt dus te zijn dat je moet leren op welke verschillende manieren je een leider kan zijn. Vervolgens moet je in elke situatie aanvoelen welke manier de meest geschikte is. De aanwezige studenten nemen dat mee naar huis, samen met de vele interessante anekdotes en persoonlijke ervaringen die Van der Meulen deelde. 'Het is erg leerzaam om zo’n persoonlijke inkijk te krijgen in iemands loopbaan' oordeelt een student achteraf.
Tekst: Stan De Feyter
Foto's: Eric van den Bandt