De dag van Jasper
Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.
Vrijdag 12 april
‘Een mooie lentedag. Ik zit om acht uur in de trein naar Eindhoven, waar ik het jaarcongres Fysica van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging (NNV) ga bijwonen. Een decennia-oude institutie waar ik al sinds mijn promotietijd heen ga. Elk jaar organiseert een andere universiteit deze bijeenkomst. Volgend jaar is Leiden aan de beurt!
Het congres is bedoeld voor iedereen met een achtergrond in de natuurkunde, niet alleen academici. De sprekers hebben dan ook de opdracht voor een breder publiek te spreken dan ze gewend zijn, wat vrijwel altijd prachtige en toegankelijke verhalen oplevert. Als kers op de taart is het streven om een van de Nobelprijswinnaars uit het vorige jaar als spreker te hebben. Het is haast ongelooflijk, maar ik kan me geen gelegenheid herinneren afgelopen decennium dat dat niet gelukt is. Waaruit maar blijkt dat het internationale netwerk van de Nederlandse fysici uitstekend is.
Voor mij is er nog een ander jaarlijks terugkerende traditie. Tijdens het congres wordt de Physicaprijs uitgereikt, een prijs ingesteld door de Stichting Physica, die als doel heeft landelijk de belangen van de natuurkunde te bevorderen. Als voorzitter van de stichting ben ik juryvoorzitter en heb ik het plezier om de prijs uit te mogen reiken. Dit keer gaat die naar Florian Schreck, hoogleraar aan de UvA (Universiteit van Amsterdam). Florian doet baanbrekend onderzoek aan ultrakoude atomen, waarbij gedacht moet worden aan temperaturen in de orde van micro-Kelvin. Dit is het spannende gebied van de quantumgassen. Hij geeft een prachtig verhaal en ik realiseer me weer met veel plezier waarom ik ooit natuurkunde ben gaan studeren.
Aan het einde van de ochtend is de Young Speakers Contest, waar drie promovendi elk tien minuten hebben om toe te lichten waaraan ze werken. Het publiek stemt en eind middag wordt de winnaar bekend gemaakt. Het is een lastige keuze. Het zijn alle drie erg goede verhalen, zeer creatief in elkaar gezet, mooie natuurkunde en boeiend van kop tot staart. Ik lever het ingevulde stemformulier in en ga naar de lunch, waar het een blij weerzien is met vele bekenden.
Ik start de middag met een paar online afspraken in de grote zitruimte van het Auditorium waar het congres plaatsvindt. Na nog een paar korte praatjes gevolgd te hebben, ga ik naar de lezing van Anne l’Huillier, Nobelprijswinnares Natuurkunde 2023 voor haar werk aan het genereren van attoseconde (10-18 s) electromagnetische pulsen. Uiteraard een mooi verhaal, met grote autoriteit verteld vanuit de historie naar het heden. Omdat mijn eigen achtergrond in de optische spectroscopie ligt, kan ik het allemaal goed volgen. Mijn gedachten gaan naar de jaren 1990, toen ik op congressen collega’s de nog moeizame voortgang zag presenteren op dit gebied. Wat mooi dat dat is uitgemond in een Nobelprijs!
De middag wordt afgesloten met de bekendmaking van de winnaar van de Young Speakers Contest, waarna we naar de stad lopen voor het diner. Tijdens de wandeling word ik aangesproken door studenten van De Leidsche Flesch die de bijeenkomst ook hebben bijgewoond. Wat goed! Precies de bedoeling dat jonge mensen de weg naar conferenties vinden en er een inspirerende ervaring hebben.
Tijdens het diner blijk ik naast iemand te zitten die, net als ik, ook een geschiedenis in Groningen heeft. Nog toevalliger is dat hij ook in Den Haag woont, nog geen 5 minuten fietsen van ons adres. Tijdens de lift naar huis hebben we een levendig gesprek en worden contactgegevens uitgewisseld. En zo blijkt deze congresdag precies te hebben opgeleverd waar congressen voor zijn: inspiratie krijgen van goede lezingen, oude bekenden zien en nieuwe bekenden ontmoeten. Ik zie nu al uit naar Fysica 2025 in onze eigen faculteit.’