NWO-XS-subsidies voor twee innovatieve onderzoeksprojecten
Twee Leidse onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben een NWO-XS-subsidie ontvangen voor hun onderzoek. Het gaat om veelbelovende, maar ook risicovolle projecten. Macrofagen die bacteriën vangen en dataopslag gemaakt van 2D-materialen vielen bij de jury in de smaak.
De NWO Open Competitie Domein Exacte en Natuurwetenschappen financiert nieuwsgierigheidsgedreven, fundamenteel onderzoek. De kleinschaligere XS-subsidies van 50.000 euro zijn bedoeld voor innovatieve en risicovolle projecten. In deze ronde zijn 28 voorstellen gehonoreerd, waarvan twee van Leidse onderzoekers.
Semonti Bhattacharyya - Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde
Revolutionising data storage: creating the tiniest electrically-switchable magnetic memory.
Als samenleving hebben we een ongekende hoeveelheid data gecreëerd. De 'cloud' klinkt misschien alsof deze gegevens geen hardware nodig hebben om ze op te slaan, maar niets is minder waar. Datacenters worden steeds groter en vragen enorme hoeveelheden energie. Traditionele magnetische geheugens hebben beperkingen wat betreft grootte, snelheid en energieverbruik. Met de subsidie gaat natuurkundige Semonti Bhattacharyya een visionaire oplossing voor dit probleem onderzoeken.
‘We gaan een ultradun magnetisch geheugen maken met 2D-materialen. Die zijn slechts een paar atomen dik,’ legt Bhattacharyya uit. ‘Traditioneel magnetisch geheugen heeft bewegende onderdelen, die wij volledig kunnen elimineren. Dat verlaagt ook het energieverbruik.’ De manier waarop Bhattachyya 2D-materialen wil gebruiken om magnetisch geheugen te maken is nog nooit getest. ‘We weten niet of het zal werken, maar ik denk dat het het proberen waard is. Als het lukt, kan dit een revolutie betekenen voor de manier waarop we data opslaan.’
Alireza Mashaghi Tabari - Leiden Academic Centre for Drug Research
Tighten the link: targeting inter-macrophage junctions to fight tuberculosis.
Mycobacterium tuberculosis (Mtb) is een bacterie die verantwoordelijk is voor bijna 1,5 miljoen sterfgevallen per jaar. ‘Mechanica is een factor die in het tuberculoseonderzoek over het hoofd is gezien’, zegt Alireza Mashaghi Tabari. ‘Macrofagen bouwen een goed georganiseerde structuur om de bacterie in op te sluiten. Dat wordt een granuloom genoemd. Deze structuren worden gestabiliseerd door mechanische hechtingen tussen cellen. Hoewel dit heel logisch is, zijn de mechanische interacties nog niet onderzocht. Wij hebben technologieën in ons laboratorium die bij uitstek geschikt zijn voor zulk onderzoek.’
Mashaghi Tabari zal verschillende manieren onderzoeken om de hechting tussen macrofagen te versterken. ‘Onze eerste benadering is het hergebruiken van bestaande junctiestabilisatoren, waaronder kandidaat-geneesmiddelen die we hebben bestudeerd in de context van de ebolavirusziekte. Daarbij gaan adhesies tussen endotheelcellen verloren.' De missie van zijn lab is om een brug te slaan tussen wetenschappelijke disciplines om fundamenteel nieuwe onderzoeksrichtingen te ontwikkelen. ‘We hopen medische uitdagingen die al lang onbeantwoord zijn aan te pakken met een out-of-the-box benadering. Deze subsidie is een zeer belangrijke steun die ons in staat stelt om dit te doen.
De Open Competitie Exacte en Natuurwetenschappen is een subsidieprogramma van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Binnen dit programma kunnen onderzoekers voorstellen indienen voor nieuwsgierigheidsgedreven, ongebonden fundamenteel onderzoek op het gebied van aardwetenschappen, astronomie, chemie, informatica, levenswetenschappen, natuurkunde en wiskunde. De XS beurzen zijn speciaal bedoeld om vernieuwende en risicovolle initiatieven mogelijk te maken. De winnaars ontvangen 50.000 euro voor een project van één jaar.