Environmental Humanities verbindt vakgebieden én mensen met elkaar: ‘We hebben integratie nodig’
Met een presentatie, paneldiscussie en buitenactiviteiten wist de themadag ‘Environmental Humanities’ van het Honours College FGW mensen en vakgebieden met elkaar te verenigen. ‘Er is een kloof tussen geestes- en exacte wetenschappen, maar ze liggen dichter bij elkaar dan je denkt.’
Het evenement Environmental Humanities vormt de aftrap van de opening van het Humanities Lab-jaar. Het Humanities Lab is het Honours College-traject van de Faculteit Geesteswetenschappen, dat openstaat voor alle bachelorstudenten van de universiteit. Deelnemers van het Honours College volgen 30 EC extra aan Honoursvakken, die ze deels zelf kunnen samenstellen. Het vak Humanities Lab 101 is de verplichte introductiecursus tot verschillende vraagstukken over menszijn en benaderingen van de geesteswetenschappen.
Broodnodige perspectieven
Universitair docent Johannes Müller geeft de openingspresentatie. Belangrijker dan de vraag wat ‘environmental humanities’ precies zijn, vindt hij de vraag waarom we de geesteswetenschappen nodig hebben in de debatten over milieu, leefomgeving en de natuur.
Het antwoordt is drieledig: de geesteswetenschappen kunnen én moeten volgens hem voorzien in het historische perspectief, reflectie geven en culturele analyse doen. ‘Environmental sciences hebben deze perspectieven nodig,’ zegt Müller. Zijn belangrijkste boodschap: de wetenschap moet het potentieel van haar disciplines gebruiken en de geesteswetenschappen moeten ook betrokken raken bij ‘environmental studies’.
Een kloof dichten
Vervolgens is er een paneldiscussie met wetenschappers uit verschillende vakgebieden – de filosofie, Japanstudies, natuurwetenschappen en geschiedenis – die zich ook met ‘environmental studies’ bezighouden. De panelleden discussiëren over stellingen en vragen van studenten.
Thijs Bosker, universitair hoofddocent Milieuwetenschappen: ‘Ik zit eigenlijk nooit in een zaal vol geesteswetenschappers om met ze te praten. Er is gebrek aan overlap tussen geestes- en natuurwetenschappen. We hebben mensen nodig die die kloof overbruggen’, zegt hij. ‘We hebben integratie nodig.’
Urban Studies-student Atte is enthousiast over het panelgesprek: ‘Het was echt een discussie en geen lecture. Bij een lecture worden dingen als feit gepresenteerd, maar dit zijn perspectieven. Het gesprek gaf een goed voorbeeld van visies uit verschillende hoeken die wel en niet met elkaar overlappen.’
-
Studenten op excursie buiten de universiteitsmuren. -
Studenten op excursie buiten de universiteitsmuren. -
Studenten op excursie buiten de universiteitsmuren. -
Studenten op excursie buiten de universiteitsmuren.
Knabbelen op planten
Daarna gaan de studenten onder leiding van een expert in groepjes op pad. Er staan verschillende buitenactiviteiten op het programma, zoals watermonsters uit de Leidse grachten bestuderen, een stadsfossielen-wandeling lopen en een tour over duurzaam erfgoed.
Bij de workshop over eetbare planten leren studenten over de bruikbare planten die in hun omgeving groeien. Rond het Lipsius-gebouw vinden ze tien tot vijftien eetbare soorten. Niga (19), tweedejaarsstudent biomedische wetenschappen: ‘Nu weten we dat er best veel eetbare planten zijn. Sommige zijn goed tegen de hoofdpijn, dus voortaan kan ik na college even knabbelen, haha.’
Perspectief verbreden
Met natuurlijke ingrediënten maken de studenten na de wandeling pesto. Niga krijgt er zin van om thuis ook met planten aan de slag te gaan. Ze vindt het interessant vandaag: ‘Ik voel de kloof met de geesteswetenschappen zeker; er zijn veel stereotypen over hen en over ons als bèta’s. Ik wil me juist verdiepen in de andere kant – ook al is het niet per se de andere kant, eerder een verlengstuk. De vakgebieden liggen dichter bij elkaar dan je denkt. Meestal gaan studenten Honours College doen bij hun eigen faculteit, ik wilde juist mijn perspectief verbreden.’
Kwetsbaar delen
Een ander groepje krijgt een workshop creatief schrijven over menselijkheid en niet-menselijkheid. Geschiedenisstudent Douwe vertelt: ‘We hebben geschreven op plekken in de binnenstad en je moest je teksten daarna hardop voorlezen aan de groep. Dat is kwetsbaar, dan weet iedereen wat er in je hoofd omgaat. Maar op een gegeven moment maakt dat niet meer uit. Het is een goede manier om je angsten te laten gaan en jezelf open te stellen naar de anderen hier.’
En dat is waar het vandaag om draait: nieuwe perspectieven en verbondenheid. Farah, student international relations: ‘Het is goed dat we via Honours de mogelijkheid hebben om iets te ontdekken wat buiten je eigen vakgebied ligt. En ik vind het ook leuk om nieuwe mensen te leren kennen!’ De overlap tussen de vakgebieden begint vandaag bij een geslaagd Environmental Humanities-evenement.
Tekst: Femke van de Griendt
Beeld: Eric van den Bandt