Menselijkheid rode draad in slotceremonie Leiden Leadership Programme
Op 3 juli namen de studenten van het Leiden Leadership Programme in de Leidse Marekerk hun certificaat in ontvangst. Tijdens de feestelijke slotceremonie werd duidelijk dat menselijkheid en leiderschap hand in hand gaan. ‘Als leider moet je luisteren, observeren en problemen erkennen.’
Bij binnenkomst vliegen deelnemers elkaar enthousiast in de armen. Afgelopen jaar hebben zij intensief samengewerkt in het Leiden Leadership Programme (LLP), een extra curriculair honoursprogramma voor masterstudenten. In het LLP volgden ze via colleges, vaardigheidstrainingen en een praktijkopdracht 15 EC aan onderwijs, naast hun reguliere opleiding. De lichting die vandaag afstudeert, was de eerste die het hernieuwde LLP doorliep. Afgelopen jaar kreeg het programma inhoudelijk opnieuw vorm en werd het toegankelijk voor meer studenten, onder wie internationale.
Geen doel op zich
‘Een jaar geleden bestond dit programma alleen nog op papier’, vertelt Ben Kuipers, hoogleraar Publiek Leiderschap en betrokken bij het nieuwe LLP. Hij is trots dat het gelukt is de studenten een uitdagend programma te bieden. ‘Leiderschap gaat over het verbinden van mensen, en aan welk ander programma hebben jullie deelgenomen waar zoveel mensen met zoveel verschillende expertises worden samengebracht?’
‘In plaats van leiders spreek ik liever over leiderschap – iets waar we allemaal naar kunnen handelen’, vervolgt Kuipers. Dat handelen, leren de studenten in het LLP, is geen doel op zichzelf. ‘Het gaat om de impact die je kunt maken om de wereld veiliger, gezonder, duurzamer en inclusiever te maken. Ik hoop dat jullie nieuwe tools, perspectieven en mensen hebben leren kennen die jullie hiertoe inspireren.’
Lessen uit de praktijk
Impact maken komt in het LLP in het bijzonder tot uiting in de Leadership Labs. In interdisciplinaire groepjes gaan deelnemers een concreet vraagstuk van een partnerorganisatie te lijf. Een goede voorbereiding op de arbeidsmarkt, denkt Jacobijn Gussekloo, die als Dean van de Honours Academy de studenten feliciteert. ‘Het is niet gemakkelijk om in een interdisciplinair team te werken – zelfs niet om binnen één discipline te werken’, knipoogt Gussekloo. ‘Daar hebben jullie in het LLP-ervaring mee op gedaan.’
Dat kan Olaf Simonse, begeleider van groepjes met het thema Equality & Inclusion, beamen. ‘De studenten zijn veel uitdagingen tegengekomen tijdens hun reis – uitdagingen die ze ook in het werkleven kunnen tegenkomen. Desondanks hebben ze allemaal hun opdrachten succesvol afgerond, en daar heb ik grote bewondering voor. Ik hoop dat de lessen die ze geleerd hebben hen bij zullen blijven.’
Een levenslang leerproces
Dat de studenten inderdaad veel geleerd hebben, blijkt uit hun speeches tijdens de ceremonie. Zo leerde Anastasia dat óók zij leiderschap kan tonen, zonder zich voor te hoeven doen als iemand anders. ‘Ik hoef niet streng, boos of luid te zijn. Ik mag mezelf zijn. En door te werken aan vaardigheden kan ik steeds beter worden. Leiderschap is geen bestemming, maar een levenslang leerproces. Ik geloof dat wij het allemaal in ons hebben om een verschil te maken.’
Empathie en communicatie zijn daarbij onmisbaar, leerden Samera en Lisa in hun praktijkopdracht. ‘Voor effectief beleid moet je je inleven in de doelgroep.’ Ook, of juist, wanneer die doelgroep moeilijk bereikbaar is. ‘De basis van communicatie ligt in gelijkheid’, zegt Samera, ‘zorgen dat de ander zich gehoord voelt. Als leider moet je luisteren, observeren en problemen van mensen erkennen.’
‘Mind your step’
Tijdens de uitreiking is ook ruimte voor reflectie door iemand van buiten de academische wereld. Sascha Luinenburg van spoken word-collectief ROEM leest het publiek The World is Everything, the World is Nothing voor, speciaal geschreven voor de LLP’ers. In zijn verhaal neemt Luinenburg de studenten mee op een zoektocht naar leiderschap.
Net als veel andere dingen, schetst Luinenburg, bestaat leiderschap pas wanneer wij het zelf vormgeven. ‘We zouden graag een gids hebben die ons de weg wijst, maar laten we eerlijk zijn: waar wij gaan, is geen gids. Welcome to the messy world of pioneering, please mind your step.’
‘Leiderschap kan al te vaak onzichtbaar lijken. Tot de wereld die je probeerde te scheppen je opeens in de ogen kijkt, en zegt: hier ben ik.’ Het is niet erg als je niet weet waar je moet beginnen, zegt Luinenburg. Eén ding wil hij wel meegeven. ‘Leiderschap wordt vaak omschreven als het zien van kansen, waar anderen obstakels zien. Ik zou willen toevoegen dat het ook gaat om het zien van levende mensen, waar anderen feiten zien.’ Het lijdt geen twijfel dat de kersverse LLP-alumni deze boodschap met zich mee de wereld in dragen.
Tekst: Michiel Knoester
Foto’s: Eric van den Bandt