Hoe worden we allemaal gezonder? Zo gaan universiteiten en ziekenhuizen dat onderzoeken
Niet bingen op de bank maar sporten buiten de deur, frisse lucht opsnuiven in plaats van rook en grijpen naar gezonde snacks in plaats van die vette tussendoortjes. In een nieuw interdisciplinair programma van Medical Delta onderzoeken wetenschappers hoe zoveel mogelijk Nederlanders gezonder kunnen leven. Wat zijn de belangrijkste onderzoeksvragen?
Met een vergrijzende samenleving stijgt ook het aantal mensen met een chronische ziekte. Tegelijkertijd blijven gezondheidsverschillen tussen bevolkingsgroepen groot. Nu het zorgstelsel steeds verder onder druk staat, neemt het belang van preventie en een gezonde leefstijl toe en daarmee ook de behoefte aan wetenschappelijk onderzoek hiernaar. De wetenschappers onderzoeken welke methoden een gezonde leefstijl bevorderen, welke slimme en gepersonaliseerde programma's hierop aansluiten en hoe deze het risico op chronische ziekten verkleinen. Ze kijken onder andere welke technologische toepassingen zoals e-healthprogramma’s en apps een positief effect hebben op gezondheid en het voorkomen van ziektes.
Vijf jaar financiering
Medical Delta, het samenwerkingsverband van universiteiten, hogescholen en ziekenhuizen in Zuid-Holland, stelt voor vijf jaar financiering beschikbaar voor dit interdisciplinaire programma Healthy Society in Medical Delta: lifestyle & prevention. Naast de Universiteit Leiden doen LUMC, Health Campus Den Haag, TU Delft, Erasmus MC en Erasmus Universiteit mee.
Invloed van omgevingsfactoren: van schulden tot rokende familieleden
Het programma start met twee onderzoeksprojecten. Het eerste onderzoek richt zich op duurzame gedragsverandering bij mensen met hart- en vaatziekten en hun dierbaren. Bij hen bepalen leefstijlveranderingen - zoals stoppen met roken, meer bewegen of het veranderen van het eetpatroon - in hoge mate het verloop van de ziekte. De onderzoekers kijken nadrukkelijk naar de rol van de naaste omgeving, want zolang bijvoorbeeld familieleden in hun nabijheid blijven roken en ongezond koken is het moeilijk om echte veranderingen te realiseren. In het tweede onderzoeksproject kijken wetenschappers hoe de fysieke omgeving en sociaaleconomische status de gezondheid kan bevorderen – of verslechteren. In onveilige buurten waar veel mensen werkloos zijn is er vaak meer eenzaamheid, stress en schulden.
Bij mensen met hart- en vaatziekten bepalen leefstijlveranderingen - zoals stoppen met roken en meer bewegen - in belangrijke mate het verloop van de ziekte
Bredere wetenschappelijke benadering van gezondheid en preventie
De kracht van dit programma is de brede interdisciplinaire benadering van gezondheid waarin ook welzijn en leefomstandigheden worden meegenomen. ‘Daarom werken in dit programma onderzoekers uit verschillende disciplines samen aan geïntegreerde oplossingen voor een gezondere samenleving', zegt hoogleraar Frank Willem Jansen, voorzitter van Medical Delta. ‘Het voorziet daarmee in de behoefte naar meer wetenschappelijke onderbouwing van de effectiviteit van een bredere benadering en de impact van technologische toepassingen zoals slimme gezondheidsapps.’
Maximale gezondheidswinst
Gezondheidspsycholoog en Medical Delta-hoogleraar Andrea Evers is een van de Leidse trekkers. ‘In dit programma onderzoeken we voor het eerst een leefstijlbenadering die gericht is op gedragsverandering van het individu en de omgeving om deze zo optimaal mogelijk te kunnen integreren voor een maximale gezondheidswinst', aldus Evers. Mattijs Numans, hoogleraar Huisartsgeneeskunde en trekker vanuit het LUMC, stelt: 'Dit soort onderzoek draagt iets nieuws bij aan wat we met de partners in Health Campus Den Haag nastreven en ik hoop dan ook dat we over vijf jaar de zorg in de regio met goed bruikbaar instrumentarium kunnen helpen bij het verkleinen van gezondheidsverschillen.'
Dit is het zestiende wetenschappelijke programma van Medical Delta en draagt bij aan de bredere benadering voor onderzoek naar preventie en gezondheid binnen de Healthy Society Hub. Medical Delta is een interdisciplinaire samenwerking van meer dan 360 wetenschappers van Erasmus Universiteit, Erasmus MC, TU Delft, LUMC, Universiteit Leiden en vier Zuid-Hollandse hogescholen. Samen met bedrijven, zorginstellingen en overheden werken zij aan technologische oplossingen voor de zorg. Dit doet Medical Delta met zestien interdisciplinaire wetenschappelijke programma’s en met praktijkgerichte field- en living labs. Medical Delta vormt hiermee de spil van het Health & Technology ecosysteem in Zuid-Holland en daarbuiten.