Vrouwelijke luitenant-generaal over leiderschap: 'Ontdek wie je bent'
“Wil je een goede leider zijn? De eerste stap is ontdekken wie je bent.” Op 2 februari sprak Elanor Boekholt-O’Sullivan, de eerste vrouwelijke drie-sterrengeneraal van Nederland, de studenten van het Leiden Leadership Programme toe in een inspirerend seminar over leiderschap en authenticiteit.
Het Leiden Leadership Programme (LLP) is een eenjarig honoursprogramma voor masterstudenten. Studenten worden uitgedaagd kritisch na te denken over leiderschap en hun eigen vaardigheden te ontwikkelen door middel van trainingen, keuzevakken en interdisciplinaire lezingen. Het seminar van de luitenant-generaal is een van twee speciale gastcolleges die ook openstaan voor studenten van buiten het LLP.
Moreel kompas volgen
Na een humoristische introductie als “gewoon Elanor, een introvert die niet houdt van spreken voor publiek”, vroeg de luitenant-generaal het publiek om alsjeblieft eerlijk en interactief te zijn. Vragen die opvielen werden zelfs beloond met een doos Celebrations, als onderdeel van Elanor’s eerste les voor de jonge leiders in de Cleveringazaal: “Cadeautjes uit te delen zodat mensen je mogen is makkelijk. De uitdaging zit erin om je morele kompas te blijven volgen wanneer alles om je heen verandert. Als je eenmaal een leider bent, maak je geen deel meer uit van de menigte.”
Wees jezelf
Wat maakt iemand een goede leider? Het belangrijkste is dat je jezelf durft te zijn. “Als de situatie je uitdaagt om je anders te gedragen dan je bent en je daarin meegaat, zul je geen goede leider zijn. Je begint dus door te ontdekken wie je bent. Hoe doe je dat? Met vallen en opstaan.”
Puttend uit persoonlijke ervaringen legde Elanor uit waarom het zo belangrijk is om jezelf te zijn als leider. Na haar promotie tot haar huidige functie als eerste vrouwelijke driesterrengeneraal in de Nederlandse geschiedenis durfde ze haar rang niet uit te spreken, zelfs niet binnen Defensie. “De andere generaals zijn tien jaar ouder dan ik en de meeste zijn mannen. Ik dacht dat ik me zoals hen moest gedragen. Ik dacht dat ik, door mijn positie te gebruiken, iemand zou worden die ik niet wil zijn.”
Een collega, die opmerkte dat Elanor een lager zelfbeeld had dan ze had verwacht, veranderde haar manier van denken. “Als mensen toch wel denken dat ik een laag zelfbeeld heb, kan ik net zo goed weer mezelf zijn. En sindsdien ben ik dat ook.”
Sociale jungle
Soms moet je eerst tegen een muur aanlopen om je te realiseren: ben ik de persoon die mensen van me verwachten of ben ik mezelf? Nadat ze had besloten bij zichzelf te blijven, veranderde Elanor’s gedrag en daarmee ook haar omgang met andere mensen: “Ik ben nu consequent in het omgaan met dingen waar ik het niet mee eens ben en waarvan ik vind dat we eraan moeten werken. Ik werk niet bij Defensie om de aardigste collega te zijn; ik werk er om te helpen een weg naar vrede te bouwen.”
Elanor kon zich inleven in de studenten van het LLP en hun eigen worsteling om erbij te horen. “Je kunt alleen proberen jezelf te zijn. Elke keer dat je iemand anders probeert te zijn, werkt het niet. Ik hoop dat jullie allemaal, wanneer dan ook in het leven, erachter komen wie jullie zijn in deze sociale jungle waarin jullie je bevinden.”
De grootste barrière ben je zelf
De luitenant-generaal voelt zich als vrouwelijke leider nog steeds niet altijd serieus genomen. “Maar ik ben vertrouwd geraakt met dat gevoel! Ik weet dat ik gewoon mijn werk moet doen en binnen een paar dagen, weken, soms maanden, zien ze waartoe ik in staat ben. Dan verandert de dynamiek.”
De grootste les die Elanor heeft geleerd met betrekking tot emancipatie is misschien verrassend: “Het lastigste is dat vrouwen de neiging hebben om te zeggen: ‘Ik wil leuk werk.’ Wat er dan gebeurt is dat mensen, vooral mannen, zeggen dat de leuke banen onderaan de ranglijst staan en de moeilijke, gecompliceerde banen bovenaan. De grootste barrière voor je carrière ben je helaas vaak zelf. Zeker als vrouw moet je zeggen: ‘Ik hou van complex werk. Ik hou van lastige problemen.’ Vrouwen zijn geweldige analisten!”
'Laat je niet tegenhouden'
Elanor’s boodschap sloeg zeker aan bij de aanwezige studenten. John (25, Statistiek en Datawetenschap): “Wat ik vooral meeneem is dat ik ernaar mag streven mezelf te zijn. In het verleden is mij wel verteld dat me meer aan moest passen. Door Elanor vanavond te horen heb ik het vertrouwen gekregen om mezelf te zijn.”
De studenten vonden het verfrissend om verhalen te horen van mensen buiten de academische wereld, een belangrijk doel van het LLP. Rush (29, Politieke Theorie en Rechten): “We moeten luisteren naar leiders in de echte wereld, die dingen voor elkaar krijgen en ons vertellen wat werkt. Als Elanor ons uit ervaring vertelt ‘Jezelf zijn werkt’, waarom zou ik mezelf dan anders voordoen? Laat je niet tegenhouden door jezelf!”
Tekst: Merijn Mulder
Foto's: Eric van den Bandt
