‘Ik denk altijd: Wat zou voor mijzelf het beste gewerkt hebben?’
Beginnen met de waarom-vraag, zichzelf verplaatsen in haar studenten en structuur aanbrengen. Dat zijn drie manieren waarop milieuwetenschapper Ranran Wang haar cursus zo interessant en behapbaar mogelijk probeert te maken. Met succes: ze is genomineerd voor Science Teacher of the Year 2022.
Toen Wang het vak EEIOA (zie kader) overnam, was er sprake van een vrij hoge uitval. ‘De focus lag vooral op het begrijpen van de droge wiskunde’, legt ze uit. ‘Maar daar kwam mijn passie voor dit onderzoeksgebied in ieder geval niet vandaan. Ik dacht: als ik een student was, wat zou voor mij dan het beste gewerkt hebben?’
‘Ik begin mijn colleges met de Waarom’
Dus Wang gooide het vak compleet om. ‘Ik begin mijn colleges nu altijd met de Waarom: ‘Waarom bestuderen we deze methode of vergelijking? We bespreken belangrijke vragen en actuele kwesties en ik probeer verbanden te leggen met wat de studenten in het echte leven bezighoudt. En pas als we hebben behandeld hoe het concept werkt, gaan we over naar de Wat: het technisch gedetailleerde gedeelte. Zelfs dan zijn de vergelijkingen nog weleens lastig, maar ik hoop dat mijn studenten dan in ieder geval de motivatie hebben om door te zetten.’ En dat werkte: de slagingspercentages voor het vak liggen nu aanzienlijk hoger.
Spoorzoeken naar milieu-effecten
Wang geeft het vak EEIO: Environmentally Extended Input-Output analysis. ‘Een mond vol’, zegt ze. ‘Het gaat over een methodologie om milieu-voetafdrukken te bepalen en de productie- en consumptiestructuren binnen of tussen economieën te analyseren. We baseren ons hiervoor op economische data en structuren om allerlei milieu-effecten te traceren, ongeacht hoe ver die van de productie en consumptie afstaan. Omdat de methoden gebaseerd zijn op economische gegevens uit de hele wereld, ontwikkelen de studenten ook een kritischer inzicht in alle voor-en tegenargumenten in beleidsdebatten, zoals bij Brexit.’
EEIO is een relatief nieuw vak, gebaseerd op het opkomende vakgebied Industriële ecologie. ‘Dit vakgebied is een van de sterke punten van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden. De cursus heeft dan ook een sterke verbinding met ons onderzoek. Voor zover ik weet is deze gevorderde cursus die wij aanbiedingen de enige op deze planeet.’
‘Ik denk dat het maken en zien van verbindingen het leven een stuk interessanter maakt.’
Aha, oke, hmm?: het beste geluid in het klaslokaal
Volgens Wang kan zowel de aan- als afwezigheid van geluid tijdens de les een goed teken zijn. ‘Het is een geweldig gevoel wanneer iedereen meedoet, discussieert en vragen stelt. Maar een compleet stil lokaal tijdens een computerpracticum is net zo prachtig. Als alle studenten geboeid zijn en zich concentreren op het werk.’
Maar het beste geluid is toch wel wat Wang het ‘aha-oke-hmm?-geluid’ is gaan noemen. ‘Het is het geluid dat studenten maken als ze ergens nog eens rustig over nadenken. In eerste instantie denken ze: aha, maar als ze er wat kristischer over gaan nadenken, hoor je: “hmm, wacht eens even, is dit wel waar?”. Dat moment is zeer intellectueel bevredigend. Ik geloof dat het maken en zien van dit soort verbindingen het leven een stuk interessanter maakt.’
Inspirerende docenten maken het verschil
Tijdens haar eigen studententijd had Wang een aantal favoriete docenten. Elk van hen had zijn of haar eigen specialiteit. ‘Eén was bijvoorbeeld heel zorgzaam en geduldig. Dat helpt altijd, omdat studenten zich dan op hun gemak voelen om vragen te stellen.’ Maar het meest inspirerend vond Wang haar docent in Energy System Analysis, die zijn colleges volstopte met kritische inzichten. ‘Ik herinner me nog dat we elke maandagmiddag drie uur lang bij elkaar kwamen. Dat waren nooit doorsnee colleges. Elke keer dat je erheen ging, voelde het alsof hij een publiekslezing gaf. De docent begon altijd met iets waarvan je dacht dat je alles wel wist. Maar tegen het einde van zijn college had jij je blik volledig veranderd. Ik hoop dat ik op een dag ook zo’n inspiratiebron kan zijn voor mijn studenten.’