Uitvinders met een neus voor techniek
Tussen de draaibanken en lasmachines van de Fijnmechanische Dienst staat Emiel Wiegers geconcentreerd te werken aan een metalen cilinder. Samen met zijn collega’s ontwerpt en bouwt hij onderdelen voor de opstellingen van onderzoekers. 'Wij zijn een stel uitvinders die het leuk vinden om de onderzoekers van onze faculteit te helpen.'
Voor veel wetenschappelijk onderzoek op de faculteit zijn er technische constructies nodig. Vaak zijn het nieuwe ideeën en ontwerpen die nog niet eerder gemaakt zijn. 'In veel gevallen is het een houder, bijvoorbeeld voor een tastmicroscoop of een verwarmingselement. Of soms een kleine experimentenkamer die vacuüm getrokken kan worden. Je kan het zo gek niet bedenken. Elk tastbaar ding dat nog niet bestaat kunnen we voor je bouwen.’
Iedereen van de faculteit kan bij de afdeling langskomen voor technisch advies. 'Meestal zijn het promovendi die hulp nodig hebben bij een nieuwe onderzoeksopzet. Dan gaan we samen zitten om te kijken welke functionaliteiten de constructie nodig heeft. Moeten de objecten bijvoorbeeld chemisch resistent, warmtegeleidend of isolerend zijn?'
Tekenen en aan de slag
Als eenmaal duidelijk is wat er precies nodig is voor de onderzoeksopstelling, gaat Wiegers aan de slag met het ontwerpen. Hij maakt een 3D-tekening in een computerprogramma aan de hand van schetsen. ‘De opdrachtgever kan dan kijken hoe het eruit komt te zien. Dan moet ik vaak nog wat aanpassen of extra functies invoegen.’
Wanneer de onderzoeker tevreden is, maakt Wiegers werktekeningen op papier en kan hij aan de slag. ‘Dat vind ik het leukste onderdeel. Ik ben instrumentenmaker geworden om lekker met mijn handen bezig te zijn. Uit een klomp materiaal functionele onderdelen maken, dat is toch fantastisch. Achter de machines ben ik echt gelukkig.’
Grote constructies in de meethallen
Het hele proces van het idee tot de afwerking, neemt vaak een lange tijd in beslag. ‘De kleinste verzoeken kunnen we in een halfuur afronden, maar sommige projecten duren wel drie jaar om te ontwerpen, bouwen en testen. Soms bedenken onderzoekers tijdens de ontwerpperiode nog extra functionaliteiten. Bijvoorbeeld een venster in de vacuümkamer. In dat geval pas ik het ontwerp nog aan en duurt het ook weer wat langer.’
Voor heel specialistische of grote opstellingen, zetten Wiegers en zijn collega’s onderdelen uit naar andere bedrijven. ‘De opstelling in de meethallen bijvoorbeeld zijn gemaakt van grote stukken roestvaststaal. Die laten we extern maken, wij begeleiden het project dan. Als we de onderdelen binnenkrijgen, werken we mee aan de hele setup. Dat gaat van het aluminium frame tot gaten boren en aanpassingen doen aan de betonnen vloer. Dan zijn we een beetje de Bob de Bouwers van de Faculteit.’
Een hobby op hightech niveau
Ook met de elektronische dienst van de Faculteit werkt de FMD nauw samen. ‘In een onderzoeksopstelling zitten soms zowel elektronische als mechanische onderdelen. Dat doen we dan samen.’ Wiegers vindt het leuk om nieuwe uitdagingen aan te gaan.
Hij werkt ondertussen negentien jaar op de afdeling en deed de stage van zijn opleiding bij de Leidse Instrumentenmaker school (LIS) en bij de FMD. Toch staat hij er elke dag met een grote glimlach. ‘Ik ben nog nooit met tegenzin naar werk gekomen. We zijn een team van uitvinders met belangstelling voor techniek. Vroeger had ik als hobby modelbouwen. Dit voelt soms een beetje als een uit de hand gelopen hobby op hoog technisch niveau.’
Hoog in de bomen
Ontwerpt hij dan thuis ook van alles? ‘Nee.’, lacht Wiegers. ‘Ik ben wel een handig mannetje, maar ik verbouw geen hele huizen. Ik heb wel een boomklimcursus gedaan en heb veel verstand van kettingzagen en hakselaars. Ik kan mijn liefde voor techniek dus ook inzetten voor tuinonderhoud.’
Technische hulp nodig bij je onderzoek?
Je mag altijd contact opnemen met de Fijnmechanische dienst. Stuur een mailtje of loop even langs op de begane grond in het Gorlaeus Gebouw. Wiegers en zijn collega’s staan klaar om te helpen!