Orange the World: Zichtbaar en onzichtbaar geweld tegen vrouwen
Op 25 november is de wereldwijde 16-daagse campagne ‘Orange the World’ tegen geweld tegen vrouwen en meisjes gestart. Ook de Universiteit Leiden vraagt hier aandacht voor. Op vrijdag 9 december geven Renate van der Zee en Marieke Liem een lezing op de Campus Den Haag over zichtbaar en onzichtbaar geweld tegen vrouwen.
Marieke Liem, Hoogleraar Veiligheid en Interventies aan het Institute of Security and Global Affairs, geeft in verband met deze lezing antwoord op vier vragen.
1. Waarom is de wereldwijde campagne ‘Orange the world’ zo belangrijk? Waarom is het nodig dat er op deze manier aandacht besteed wordt aan geweld tegen vrouwen?
Wereldwijd worden er jaarlijks bijna 90.000 vrouwen vermoord. Meer dan de helft van hen wordt gedood door hun (ex) partner of een familielid. Dit komt neer op 137 vrouwen per dag, die door een naaste om het leven worden gebracht. De campagne ‘Orange the World’ is belangrijk om aandacht te vragen voor dit grote probleem. Je zou moord op vrouwen kunnen zien als een meetbare top van een hele grote ijsberg aan geweld tegen vrouwen. De top zien we wel, maar onderliggend geweld zien we vaak niet, en wordt zelden gemeld bij de politie. Denk hierbij niet alleen aan fysiek geweld, maar ook aan seksueel geweld, uitbuiting en onderdrukking.
2. Wat is jouw drijfveer om onderzoek te doen naar geweld / geweld tegen vrouwen?
Ik vind het erg belangrijk om de heterogeniteit van geweld tegen vrouwen duidelijk te maken. In het publieke debat staat vaak huiselijk geweld door een gewelddadige mannelijke partner centraal. Dit komt zeker voor, maar vormt wereldwijd een derde van het totaal aan vermoorde vrouwen. In bijna de helft van de gevallen worden vrouwen om het leven gebracht door niet-gezinsleden, bijvoorbeeld in de context van hekserij, of in verband met mensenhandel of seksuele uitbuiting. Ik vind het belangrijk om de diversiteit aan vormen van slachtofferschap te laten zien. Wanneer we ons alleen richten op één type slachtofferschap, lopen we het risico interventies te creëren die slechts een deel van het probleem aanpakken.
3. Je geeft vrijdag 9 december samen met Renate van der Zee een lezing over geweld tegen vrouwen. Van der Zee bespreekt met name casussen over sekswerkers. Waarom bespreekt zij juist deze groep?
In Nederland heerst er nog steeds een mythe dat sekswerkers zelfstandige vrouwen zijn die als zzp’er overtuigd kiezen voor het vrijwillig uitvoeren van dit werk. Daarachter gaat een grote wereld van onderdrukking, manipulatie en dwang schuil, die vaak onzichtbaar is voor de buitenwereld. De meerderheid van vrouwen werkzaam als sekswerker heeft een geschiedenis van seksueel misbruik in hun jeugd. Renate van der Zee heeft jarenlang als journalist onderzoek gedaan naar deze groep, en heeft met talloze vrouwen gesproken. In deze lezing laat ze zien, waarom deze mythe doorbroken moet worden.
4. Wat kunnen wij verwachten van deze lezing?
We willen stil staan bij de aard en omvang van geweld tegen vrouwen, en de vele gezichten die dit geweld kan hebben - niet alleen in Nederland, maar ook ver daarbuiten. We willen bewustzijn creëren van dit ernstige probleem. Ikzelf zal dat doen door een overzicht te geven van de meest zichtbare vorm, namelijk moord op vrouwen wereldwijd. Renate van der Zee zal juist ingaan op verborgen vormen: Uitbuiting, manipulatie en dwang bij een zeer kwetsbare groep: sekswerkers. Geweld tegen vrouwen is serieus probleem. Dat wil niet zeggen dat we er niets tegen kunnen doen, integendeel. Deze dag vormt een aanleiding om daar aandacht aan te besteden.
Meer informatie over het evenement op vrijdag 9 december vind je op de website.
Over de sprekers
Renate van der Zee is journalist en schrijft boeken en reportages over onderwerpen als vrouwenrechten, eergeweld, seksueel geweld, mensenhandel en prostitutie. Daarnaast schrijft zij grote interviews, gastcolumns, blogs en reportages over tal van andere onderwerpen, ook op het gebied van kunst en cultuur, onder meer voor NRC Handelsblad. Ze werd bekend met haar boek Eerwraak in Nederland (2010).
Marieke Liem is hoogleraar Veiligheid en Interventies aan de Universiteit Leiden, waar zij en haar team de Dutch Homicide Monitor coördineren. Haar onderzoeksinteresses hebben betrekking op interpersoonlijk geweld, met specifieke onderzoeksprojecten naar doding in gezinsverband (waaronder partnerdoding, kinderdoding en gezinsdoding), de relatie tussen geweld en psychische stoornis, doding gevolgd door zelfdoding, de effecten van langdurige detentie op gewelddadige delinquenten, en internationaal vergelijkend onderzoek naar dodelijk geweld.