Alumna Charlotte Vrendenbarg: ‘Ik krijg energie van studenten’
Charlotte Vrendenbarg is universitair docent intellectueel eigendomsrecht (IE) aan de Universiteit Leiden. Ze is recent beëdigd als rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Den Haag, precies 30 jaar na de installatie van haar moeder als rechter in Breda. ‘In haar voetsporen treden was geen doel op zich, maar toen ik werd benaderd heb ik geen moment getwijfeld.’
Wat heb je gestudeerd? Voldeed Leiden aan je verwachtingen?
Nederlands recht, afstudeerrichting Bedrijfsrecht. Leiden overtrof mijn verwachtingen. Ik heb vooral geïnvesteerd in vriendschappen die tot de dag van vandaag heel hecht zijn. De studie… die was bijzaak.’
Wat voor student was je?
‘Een echte hakken-over-de-slootstudent. Het verkeerde wetboek mee naar tentamen, het tentamen net halen en dan alles snel weer vergeten. Het dreef mijn ouders soms tot wanhoop. Ik vond dat ik bij mijn studentenvereniging en in huis met 28 vriendinnen ook hele waardevolle skills ontwikkelde. Dat vind ik overigens nog steeds. Pas in de laatste fase, toen ik mij kon specialiseren, begon ik de studie echt leuk te vinden.’
Hoe is je carrièreverloop geweest tot nu toe?
‘Zoals veel (Leidse) rechtenstudenten begon ik in de advocatuur. Na ruim twee jaar Zuidas vertrok ik naar een nichekantoor in hartje Amsterdam. Ik vond het leuker om individuen als cliënt te hebben: kunstenaars, ondernemers, zelfs een topmodel. Ik werd betrokken bij de kunstrestitutiepraktijk en vond dat fascinerend. De procespraktijk was dynamisch; dagen verliepen vaak heel anders dan voorspeld. Ik had het naar mijn zin, maar voelde mij wel vervangbaar. Ik realiseerde me regelmatig dat ik één van de duizenden advocaten was die ons land telt. Toen de zeldzame vacature voorbij kwam voor een promovendus IE wist ik dat ik ervoor moest gaan. Ik ben nog altijd blij dat ik de overstap heb gemaakt. 'Promoveren is een voorrecht', wordt wel gezegd. Zo heb ik dat ook ervaren.’
Je bent beëdigd als plaatsvervangend rechter in het jaar dat je moeder 30 jaar zittend rechter is. Was het altijd al je doel om je moeders voetstappen te volgen?
‘Onze loopbanen zijn vergelijkbaar; mijn moeder is ook eerst jaren advocaat geweest. Zij maakte de overstap naar de rechterlijke macht, ik naar de wetenschap. Daarin verschillen wij: als jurist en overigens ook als mens vind ik haar wel erg pragmatisch, zij mij (soms te) theoretisch. Dan leest ze mijn stukken en vraagt ze of het niet concreter kan.’
‘Dat ik 30 jaar na haar installatie plaatsvervanger ben geworden vervult ons beiden met trots, maar het was geen doel op zich. Ongetwijfeld deden nature & nurture wel hun werk toen ik werd benaderd door de rechtbank Den Haag: ik twijfelde geen minuut. Inmiddels ben ik bij een aantal zaken betrokken en ik vind het geweldig om weer in de praktijk werkzaam te zijn.’
Zowel jij als je moeder hebben een intensieve baan én drie kinderen. Hoe combineer je dit?
‘Zowel mijn moeder als ik krijgen energie van ons werk en halen daar voldoening uit. We kunnen goed loslaten. Het ziet er thuis best netjes uit, maar je moet niet onze kasten opentrekken. Soms is het bikkelen, met jonge kinderen (10, 8 en 3) gaat het lang niet altijd volgens plan. Ik kan soms behoorlijk gestrest en vermoeid zijn, maar weet ook dat ik een gezonde dosis spanning nodig heb om te kunnen presteren.’
‘Verder is onze kracht, denk ik, dat wij efficiënt werken en onze rollen met een zekere nuchterheid vervullen. De drukte aan het thuisfront maakt dat er simpelweg geen ruimte is om lang over werk gerelateerde kwesties in te zitten, en vice versa. Daarbij worden we gesteund door onze echtgenoten – ook juristen – en hebben we allebei drie hele lieve en makkelijke kinderen’, lacht Charlotte. ‘Mijn moeder (71) begint inmiddels behoorlijk stram en stroef te worden, maar is nog steeds actief. Ze is blij dat ze een zittend beroep heeft gekozen, grapt ze dan tegen mij.’
Hoe zie je je toekomst in het recht tegemoet? Wat hoop je nog te bereiken?
‘Onderzoek doen en schrijven vind ik het leukst: complexe vraagstukken tot de bodem uitpluizen, om er vervolgens een leesbaar stuk over te schrijven. Dit wil ik blijven doen. Of het nu uitmondt in een boek, artikel, processtuk of vonnis: weinig geeft meer voldoening dan te beginnen met een blanco papier en te eindigen met een verhaal dat staat. Colleges en lezingen geven komen op een goede tweede plaats. Ik krijg energie van studenten en van goede discussies.’
‘Op inhoudelijk vlak wil ik verder met mijn onderzoek op het terrein van Duurzaamheid & IE. Ik hoop hiermee een bijdrage te leveren aan de (nodige) verduurzaming van de IE-praktijk.’
Wat zou je willen meegeven aan huidige studenten?
‘Wees (gezond) kritisch over wie je werkgever wordt en het werk dat je doet. Kom je tot je recht, geeft het voldoening? Dragen je werkzaamheden bij aan een duurzamere, eerlijkere en socialere wereld? Zo niet, wees dan niet bang het roer om te gooien. De wereld ligt aan jullie voeten.’
‘Tot slot: geniet van je studententijd, stress niet teveel. Bewandel je eigen pad en neem van mij aan dat het ook zonder overgewaardeerd cum laude predicaat goed komt!’