Alumna Sytske Besemer over werken en wonen in het buitenland
Het flitsinterview van deze maand is met alumna Sytske Besemer, criminologe, die werkt bij Cradle, een start-up. Sytske heeft bewust gekozen om te werken in het bedrijfsleven, maar dan wel bij bedrijven met maatschappelijke impact. En ze staat op het punt (weer) te verhuizen, dit keer naar Zürich.
Wat heb je gestudeerd en wanneer?
'In 2001 ben ik begonnen met Psychologie. Daarvoor heb even Bouwkunde gestudeerd, maar dat was geen succes. Ik heb Psychologie in Leiden gekozen omdat dat het beste doelde. Ik heb wel geleerd dat je je keuze niet moet laten afhangen van de open dagen. Deze dagen zijn om de studie te verkopen, daarop kun je je studie niet kiezen. Om de keuze goed te bepalen ben ik mee gaan lopen met verschillende mensen op verschillende plekken. Uiteindelijk heb ik dus Psychologie gekozen, wel met toen al het idee om Criminologie te doen in het 2e jaar (eerst propedeuse nodig van sociale wetenschappen of rechten). Ik was heel erg benieuwd naar waarom mensen criminaliteit plegen.'
'Was het wat je ervan had verwacht?'
'Dat weet ik eigenlijk niet. Je weet van tevoren niet zo goed wat je kunt verwachten. Wat ik wel leuk vond aan Criminologie was het opdoen van kennis door het schrijven van papers. Bij Psychologie werd je kennis getoetst aan de hand van multiple choice vragen, niet de manier om studenten te motiveren om creatief problemen op te lossen.'
Wat voor soort student was je?
'Ik was een serieuze student die effectief haar tijd wilde besteden. Ik wilde mijn tijd vooral niet verspillen aan hertentamens, daarom studeerde ik heel hard. Ik vond het frustrerend dat er veel ongemotiveerde studenten waren, zeker als je moest samenwerken in groepen.'
Wat was je favoriete restaurant/kroeg/plek in Leiden destijds en waarom?
'Ik heb heel veel geroeid bij Asopos de Vliet. Daar was ik dus ook erg vaak en ik had daar mijn vrienden. Met sommigen van hen ben ik nog steeds goed bevriend.'
Is er iets dat je, met de kennis van nu, had willen kunnen volgen tijdens je studie?
'Ik had graag willen leren programmeren. Met die vaardigheden had ik heel veel dingen anders en efficiënter kunnen doen. Ik ben er zeker van dat kunnen programmeren een waardevolle vaardigheid is. Verder moeten stages veel meer gestimuleerd worden, met name stages in het bedrijfsleven. Je kunt op deze wijze ervaren hoe het is om daar te werken, vaardigheden opdoen en mensen leren kennen, wat vervolgens weer helpt bij het vinden van een baan. In de Verenigde Staten is het veel gebruikelijker.'
Kun je kort weergeven hoe je carrièreverloop is geweest, en was dit altijd al je wens/doel?
'Ik ben helemaal niet gericht op maken van carrière. Ik wil iets doen wat ik interessant vind en belangrijk en uitdagend. Ik kom niet uit een gezin waar carrière belangrijk is. Ik ben de eerste van mijn gezin die gepromoveerd is en van mijn moeders kant de eerste die überhaupt naar de universiteit is gegaan. Toen ik ging studeren wist ik niet wat een aio of phd (promotieplek) was. Ik heb uiteindelijk een phd gedaan in Cambridge en daarna een postdoc aan UC Berkeley in de VS. Ik werk nu in het bedrijfsleven. Ik vond het in de wetenschap lastig te zien welke impact mijn werk eigenlijk had. Ik had het idee dat ik niet direct iets bijdroeg aan de maatschappij. Na mijn postdoc ben ik bij Uber gaan werken als criminoloog met de gedachte dat ik altijd nog terug naar de wetenschap kon gaan als ik dat zou willen. Ze zochten specifiek een criminoloog met ervaring in kwantitatief onderzoek.'
'Ik heb nog wel overwogen om terug te gaan naar de wetenschap, maar toch gekozen voor het bedrijfsleven om verschillende redenen. De belangrijkste is de directe impact, maar daarnaast gedij ik veel beter op de samenwerking in het bedrijfsleven. In de wetenschap, dat is hoe ik het heb ervaren, werk je veel meer solitair. Ik was soms uren bezig met het zoeken naar een oplossing en het maken van een analyse in mijn eentje. In het bedrijfsleven vraag je het gewoon bij wijze van spreken aan de persoon naast je "weet je er iets van en kun je me helpen?". Dat maakt het werk veel leuker en sneller.'
Waar werk je nu en doe je nog iets met je criminologiestudie?
'Na Uber ben ik gaan werken bij Facebook. Ik was deel van het Integrity team, het team dat zorgt voor veiligheid bij Facebook. Mijn achtergrond in criminologie kwam van pas, omdat het Integrity team wil zorgen dat mensen de regels niet overtreden en dat is een criminologische vraag.'
'Ik werk sinds kort bij Cradle, een startup in Nederland en Zwitserland. Hier doe ik eigenlijk niets meer met Criminologie maar wel met mijn onderzoeksvaardigheden. Ik ben een zogeheten user researcher; een onderzoeker die kijkt naar de gebruiker van de producten. Die producten kunnen alles zijn wat je gebruikt in je leven. Cradle maakt software voor biologen om eiwitten te ontwerpen. Het idee is dat je uit cellen heel veel dingen kunt maken: melk, vlees, leer, palmolie, zijde, zodat je daar geen spinnen, koeien of tropische bossen voor nodig hebt. Dit proces is traag. Cradle wil het makkelijker maken voor biologen om machine learning te gebruiken om dit proces te versnellen. Mijn taak als user researcher is om te praten met biologen en uit te vinden wat de problemen zijn waarvoor we oplossingen voor kunnen vinden en om uit te zoeken hoe de oplossingen er uitzien.'
'Ik vind het jammer dat de academische wereld en bedrijfsleven zo apart zijn. Het zou goed zijn voor beiden als er meer samenwerking zou zijn. Er heerst een bepaalde trots binnen de wetenschap dat ze de slimste mensen hebben en dat als je in het bedrijfsleven werkt je je ziel hebt verkocht. Het zou veel makkelijker moeten zijn om van bedrijfsleven terug te keren naar de wetenschap en andersom. Ik weet dat het heel moeilijk is met het hele systeem dat gebaseerd is op hoeveel artikelen je hebt geschreven. In bedrijfsleven schrijf je nou eenmaal niet zoveel artikelen.'
Is er iets van je studie toepasbaar gebleken in je huidige werk?
'Niets met criminologie inhoudelijk, maar het doen van onderzoek is zeer toepasbaar.'
Je alma mater wil meer maatschappelijke impact maken. Wat is jouw tip voor ons?
'De rode draad in alles wat ik heb gedaan en doe, is dat ik iets wil doen wat goed voor de wereld is. Een goed voorbeeld hiervan is het vrijwilligerswerk wat ik heb gedaan in de Verenigde Staten. Ik heb lessen statistiek gegeven in St Quentin gevangenis, ten noorden van San Francisco. Hier haalde ik veel meer voldoening uit dan uit het onderzoek dat ik deed voor mijn post-doc.'
'In Nederland heb ik kampen gedraaid met Heppie, een organisatie die vakanties organiseert voor kwetsbarekinderen. Er zijn veel kinderen in Nederland die er om verschillende redenen niet zomaar tussenuit kunnen omdat er geen geld voor is, of omdat ze een stoornis of achterstand hebben waardoor extra begeleiding bij het spelen nodig is. Ik studeerde ontwikkelingspsychologie, maar mijn weken bij Heppie lieten me zien wat de concepten uit mijn studie in het echt betekenden en hoe ik een bijdrage kon leveren aan het leven van deze kinderen. Vrijwilligerswerk kan ik sowieso ontzettend aanraden, je leert er ontzettend veel over jezelf en je doet allerlei vaardigheden op die nuttig zijn voor je werk en persoonlijke leven.
Je woont niet in Nederland. Ben je voor je werk verhuisd?
'Ik kom uit Ter Aar, 90% van mijn familie woont er nog. Binnen mijn familie is het niet gewoon om te verhuizen. Cambridge was mijn eerste buitenland ervaring. Ik vond het daar een verademing dat het ok was om geïnteresseerd te zijn in je studie. Sterker nog, het was zelfs tof om gemotiveerd te zijn. Toen ik de kans kreeg om daar te promoveren, heb ik het gewoon gedaan. Wel eerst met de gedachte dat ik het een jaartje zou proberen en aanzien. Het idee van drie jaar in het buitenland verblijven leek me nog te heftig. Ik heb de periode en promotie toch afgemaakt en ben daarna zelfs nog een post-doc gedaan aan UC Berkeley in de SF Bay area, weer met gedachte maximaal één of maximaal twee jaar te blijven. Uiteindelijk ben ik zeven jaar gebleven en heb ik daar zelfs twee kinderen gekregen. Daarna zijn we wel teruggekeerd naar Europa omdat we niet wilden dat onze kinderen Amerikaans opgroeiden. We wilden ook dichterbij onze familie in Nederland zijn. Ik kreeg destijds een baan bij Facebook in Londen en staan nu op punt om te verhuizen naar Zurich voor Cradle. De grootste aanpassing toen ik voor het eerst naar Cambridge ging was de taal, het is moeilijk je goed uit te drukken in een andere taal. De beste manier om het te leren is om er te wonen.'
'Het meest verrassende toen ik voor het eerst naar het buitenland verhuisde, was dat ik buiten Nederland erg groot ben. Ik ben 1,83m, dat is in Nederland niet uniek, in het buitenland valt het ontzettend op. Bij concerten kijk ik over iedereen heen. Fijn aan wonen in het buitenland vind ik dat je helemaal los bent van verplichtingen en verwachtingen. Als ik iets doe wat niet in deze cultuur past, dan kun je dat verklaren doordat je uit een andere cultuur komt. In Nederland plannen mensen ook alles in, soms al maanden van tevoren. Het is veel fijner om open agenda te hebben. Het andere voordeel aan het wonen op de plekken waar wij hebben gewoond, is de geweldige natuur. Wij zijn dol op buiten zijn: hiken, klimmen, in de sneeuw spelen. Nederland vind ik mooi, maar plat en zo aangeharkt en gepland. Ik ben er graag, maar voel me momenteel vrijer in het buitenland.'
'Het nadeel aan het wonen in het buitenland is dat je ver weg woont van je familie, zeker met kleine kinderen. Je bent echt op elkaar aangewezen. Maar als je dan mensen ziet, is het wel veel meer geconcentreerde kwaliteit tijd. In plaats van een korte kop thee samen drinken, blijf je meerdere dagen bij elkaar. Ik denk dat je ook flexibeler wordt door wonen in buitenland. Je past je makkelijker aan en je leert dat er meer manieren zijn om dingen te doen. Ook voor de kinderen. Je kunt uit elke plek dingen halen die je het leukst vindt en die blijf je doen en de rest niet.'
Tot slot, om je wat beter te leren kennen: wat is je guilty pleasure?
'Grappig, ik moest wel even nadenken over deze vraag. Ik heb veel, wellicht rare of afwijkende, pleasures maar voel me er totaal niet guilty over. Het kan me namelijk weinig schelen wat mensen van me denken. Ik heb de term guilty pleasures opgezocht en gekeken wat mensen erover zeggen. Vaak noemen ze dan televisieseries waar mensen graag naar kijken maar waar ze zich voor schamen. Ik kijk geen televisie. Ik heb het erover gehad met mijn man en kwam tot de volgende guilty pleasure: ik krijg een kick van zoveel mogelijk besparen. Ik heb bijvoorbeeld kleren met gaten erin en allemaal dingen in huis, zoals speelgoed en meubels, die bij het vuilnis stonden. Ik vind het verschrikkelijk om dingen weg te doen, het doet serieus pijn aan mijn hart en ik vind het slecht voor de wereld. We gaan nu naar een huis met heel veel kamers naar een appartement, dus dat wordt nog wat…'