Vidi-beurs Esther van Ginneken voor onderzoek naar geweld in gevangenissen
Waarom vindt er geweld plaats in gevangenissen? En hoe reageert het personeel daarop? Universitair docent Esther van Ginneken gaat met een beurs uit het NWO-Talentprogramma Vidi onderzoek doen naar onder meer deze vragen. Ze wil daarbij gebruikmaken van virtual reality.
Van Ginneken doet al sinds het begin van haar wetenschappelijke carrière onderzoek naar gevangenissen. ‘Voorheen naar het welzijn van gedetineerden en het leefklimaat in gevangenissen. Met mijn Vidi-onderzoek zal ik me gaan richten op een donkerdere kant, namelijk geweld in gevangenissen.’ Meer precies: de vraag waarom geweld plaatsvindt in gevangenissen en hoe personeel daarop reageert. ‘In eerder onderzoek is slachtofferschap en daderschap erg platgeslagen, alsof daders en slachtoffers strikt gescheiden groepen zijn, terwijl de praktijk weerbarstiger is: vaak is geweld een complex proces waarin mensen op elkaar reageren en zowel slachtoffer als dader kunnen zijn.’
In haar onderzoek wil Van Ginneken de verschillende rollen in kaart brengen, alsmede de overlap daarin en ook de rol van omstanders. ‘Daarnaast wil ik kijken naar de motivatie en percepties van geweldplegers, groepsprocessen en hoe de reactie van personeel kan bijdragen aan de escalatie of de-escalatie van incidenten. Tot slot wil ik ook de effecten van verschillende disciplinaire straffen onderzoeken, om evidence-based aanbevelingen te kunnen doen waarmee het risico op geweld verkleind kan worden. Ik ga hiervoor gebruik maken van interviews, virtual reality, surveydata en registratiedata. Virtual reality is een vernieuwende en realistische manier om scenario’s te laten zien en mensen te vragen hoe ze op een bepaalde situatie zouden reageren.’
'Mooi om de mogelijkheden van virtual reality te verkennen'
Het onderzoeksproject zal op 1 januari 2023 van start gaan. Van Ginneken zal leiding geven aan een onderzoeksteam bestaande uit een aio en een postdoc. ‘Mijn onderzoek sluit mooi aan bij de langlopende Life in Custody Study en ander gevangenisonderzoek binnen het Criminal Justice-onderzoeksprogramma van de faculteit. Daarnaast zie ik mooie kansen voor samenwerking met de Faculteit der Sociale Wetenschappen, bijvoorbeeld op het gebied van virtual reality, en met criminologen aan andere universiteiten die onderzoek doen naar geweld in algemenere zin. Ook binnen onze eigen afdeling Criminologie wordt er steeds meer gebruik gemaakt van virtual reality, dus het is leuk om daarbij aan te kunnen sluiten. De komende tijd zal ik die mogelijkheden verder gaan verkennen.’
Van Ginneken ziet ook een rol voor de wetenschappers van de toekomst in haar project. ‘Ik hoop studenten te betrekken bij dit onderzoek door bijvoorbeeld onderzoeksstages aan te bieden, waarin ze data kunnen verzamelen die ze voor hun scriptie kunnen gebruiken. Dit is een mooie kans voor (master)studenten om van nabij kennis te maken met de gevangenis- en onderzoekswereld. Het is voor studenten belangrijk om te zien hoeveel werk een dataverzameling behelst voordat er een gepolijst artikel verschijnt dat zij kunnen lezen. Dit geldt des te meer als er data moet worden verzameld in gevangenissen, wat toch een onvoorspelbaar en moeilijk toegankelijk onderzoeksterrein is.’
Het NWO-Talentprogramma Vidi is een financieringsinstrument voor ervaren onderzoekers. Het stelt onderzoekers, die al een aantal jaren onderzoek doen op postdocniveau, in staat een eigen vernieuwende onderzoekslijn te ontwikkelen en daartoe zelf één of meer onderzoekers aan te stellen. Lees hier meer over talentprogramma's van de NWO.
Binnen de Universiteit Leiden ontvangen deze ronde nog elf wetenschappers een Vidi-financiering.