Leidse natuurkundigen werken mee aan kleinste Rembrandt ter wereld
In Museum De Lakenhal in Leiden is het kleinste kunstwerk ter wereld te zien: een 3D-geprint beeld van Rembrandt van Rijn, gemaakt door beeldhouwer Jeroen Spijker samen met onderzoekers van de Universiteit Leiden.
Ter ere van Leiden European City of Science 2022 heeft Jeroen Spijker samen met natuurkundigen van de Universiteit Leiden een micro-standbeeld van Rembrandt gemaakt van polymeer met een laag van platina. Het is slechts 28 micrometer hoog, ongeveer een derde van de dikte van een mensenhaar, en gemaakt met een 3D-printer. Daarmee is dit het kleinste kunstwerk ter wereld, verklaart Jeroen Spijker.
Bezoekers ervaren dat het met het blote oog niet te zien is. Het beeldje wordt gepresenteerd in de zaal waar ook schilderijen van Rembrandt hangen. Ook is een korte film over het maakproces te bekijken.
Kunst uit het lab
Spijker werkte samen met wetenschappers Daniela Kraft en Rachel Doherty van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden. De basis was een bronzen beeld van Rembrandt dat Spijker eerder maakte. Dat beeld is digitaal gescand en vervolgens zo klein mogelijk geprint met een 3D-printer.
Jeroen Spijker: ‘Ik wilde een beeld realiseren dat ik nog kon accepteren als kunstwerk met mijn signatuur. Nog kleiner zou te veel vervormingen opleveren.’
Voor de Universiteit Leiden was dit niet het eerste miniatuurwerk. In 2020 maakte de onderzoeksgroep van Kraft en Doherty met dezelfde 3D-printer de kleinste boot ter wereld die zelfs kon varen. Deze was net iets groter dan Rembrandt, namelijk 30 micrometer.
Zulke kleine creaties zijn niet alleen leuke uitdagingen, maar helpen ook wetenschappelijk onderzoek. Kraft en Doherty onderzoeken microzwemmers: microscopisch kleine deeltjes die zelfstandig door een vloeistof bewegen. Zij printen deze microzwemmers zelf met een heel nauwkeurige 3D-printer. ‘Met het Rembrandt-project leren we wat de grenzen van onze apparaten zijn,’ zegt Doherty. ‘Hoe klein kunnen we printen?’
Op de geboortedag van Rembrandt, 15 juli, is Jeroen Spijker in het museum om vragen van bezoekers te beantwoorden over de wetenschap achter het werk. Ter gelegenheid van deze bijzondere dag is Museum De Lakenhal gratis te bezoeken en is er een speciaal activiteitenprogramma voor families.
Het beeld is nog tot en met 31 juli te zien in het museum.
Hoofdfoto: Kunstenaar Jeroen Spijker bekijkt het geprinte beeld van Rembrandt