Diversiteit in de samenleving: ‘We zoeken naar een nieuwe benadering voor een bestaand fenomeen’
Hoe kunnen we als samenleving het best omgaan met alle verschillende vormen van diversiteit? Hoogleraar Marlou Schrover grijpt het EuroScience Open Forum (ESOF) aan om met collega’s en het publiek in te gaan op die vraag.
‘Hoe samenlevingen omgaan met één vorm van diversiteit, wordt ook bepaald door de manier waarop samenlevingen omgaan met andere vormen van diversiteit’, legt Schrover uit. Om een goed inzicht in diversiteit te krijgen, zouden beleidsmakers en wetenschappers daarom moeten kijken naar alle vormen zoals etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, gender, religie, beperking en leeftijd. Zo’n intersectionele aanpak is lastig. ‘Het inzicht is er wel, maar je ziet vaak dat mensen in de praktijk voornamelijk kijken naar migratie gerelateerde diversiteit.’
Ingewikkelde materie
Tijdens het ESOF-congres gaat Marlou Schrover met medehistorica Nadia Bouras, sociale wetenschaper Anouk de Koning en gender-deskundige Eithne Luibhéid in op deze problematiek. Een intersectionele aanpak wordt niet alleen belemmerd door praktische bezwaren, maar ook door de crisisretoriek. Schrover: ‘Journalisten, maar ook een deel van de wetenschappers, roepen vaak: “Dit is allemaal nieuw. We leven voor het eerst in een tijd van massamigratie en superdiversiteit.” Als historicus ben ik daar een beetje allergisch voor. Het is ten eerste niet waar: migranten vormen al sinds 1960 drie procent van de wereldbevolking. En ten tweede: door alles steeds als nieuw te bestempelen, wek je de indruk dat het probleem groter is dan in het verleden. Je blijft dan hangen in een crisisverhaal en dat beïnvloedt mensen en beleid.’
Nuance en instersectionaliteit
In de ESOF-sessie zal daarom gesproken worden over de mogelijkheden om diversiteit meer recht te doen. ‘Hoe praat je over het nieuwe, zonder bagatelliserend te doen over wat er aan de hand is?’, vat Schrover het samen. ‘Als buurtbewoner heb je er niets aan als wij zeggen: “Het is niet erger dan vroeger en binnen drie generaties komt het met alle migranten goed.” Er zijn op dit moment wel degelijk te weinig plekken in Ter Apel. Gedeeltelijk is dat een gevolg van keuzes die ongeveer zeven jaar geleden zijn gemaakt om de twee andere ontvangstcentra te sluiten. Met die constatering is het probleem alleen niet opgelost.’
Dialoog met het publiek
Nuance en intersectionaliteit zonder te bagatelliseren, dus. Wie verwacht daar tijdens ESOF een kant-en-klare handleiding voor te krijgen, komt bedrogen uit. ‘We gaan ons kwetsbaar opstellen: wij weten de antwoorden ook niet. Als iemand een briljant idee heeft, horen wij het graag.’ Het publiek krijgt dan ook een grote rol in de sessie. ‘Het idee is dat wij kort en bondig blijven, zodat het zij met ons mee kunnen praten. Ik hoop dat er een dialoog ontstaat, omdat je dan merkt wat voor wie belangrijk is en waarom.
Het EuroScience Open Forum is het grootste multidisciplinaire wetenschappelijke congres van Europa. De 10e editie ervan vindt van 13 tot en met 16 juli 2022 plaats in Leiden, in nauwe samenwerking met EuroScience vanuit Straatsburg. De sessie Beyond Newness In Understanding Migration And Diversity is op vrijdag 15 juli van 17.15 tot 18.30 in het Kamerlingh Omnes Gebouw. Studenten en kunstenaars kunnen met korting naar het hele congres: de toegang bedraagt € 50.