'Wat ziet u er goed uit mevrouw', zei de oncoloog, maar zo voelde ze zich helemaal niet
De Leidse psychologen Janine Westendorp en Liesbeth van Vliet onderzochten wat ernstig zieke patiënten als schadelijke communicatie kunnen ervaren. De resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift Cancer. Ze worden nu ook uitgebracht als poster voor in de spreekkamer.
Deze poster kan nu eenvoudig worden geïntegreerd voor communicatie in opleidingen voor zorgverleners. De QRcode op de poster leidt naar de resultatentabel met alle schadelijke voorbeelden en helpende alternatieven.
Hoe voelt u zich?
Janine Westendorp en Liesbeth van Vliet ontdekten in hun onderzoek niet alleen een aantal voor de hand liggende schadelijke situaties, zoals geen interesse tonen in de persoon zelf of informatie geven zonder empathisch te zijn. Een aantal opvallende zaken bleek bovendien vrij eenvoudig te voorkomen. Op de poster is bijvoorbeeld te zien dat een goed bedoeld compliment als schadelijk kan worden ervaren. “Wat ziet u er goed uit” komt bijvoorbeeld niet altijd overeen met hoe patiënten zich voelen. 'Sommige patiënten ervaren hierdoor zelfs geen ruimte meer om aan te geven dat ze zich niet goed voelen', aldus Van Vliet. Het compliment hoeft volgens de onderzoekers niet helemaal vermeden te worden; wel is het belangrijk om vervolgens ook de vraag te stellen aan een patiënt of hij/zij zich ook zo voelt.
Wij blijven er voor u
In de resultatentabel staat de gevreesde zin “Er is niets meer wat we voor u kunnen doen”, die als schadelijk kan worden ervaren door patiënten. Westendorp: 'Wanneer behandelingen niet meer aanslaan, zijn er altijd nog andere dingen voor patiënten, bijvoorbeeld medicatie om klachten te verminderen of psychologische begeleiding om het nieuws te verwerken. Het is belangrijk om dit te benoemen: 'wij blijven er voor u zijn.'
Een must see voor iedere zorgverlener
Westendorp en Van Vliet geven met deze uitgebrachte poster en bijbehorende tabel een helder overzicht van welke schadelijke uitingen vermeden kunnen worden en bieden daarnaast een concreet helpend alternatief. Een must see voor iedere zorgverlener.