De levensweg van een sigarettenfilter
De universiteit start met een campagne om extra aandacht te schenken aan de rookvrije universiteitsterreinen. Met zogenoemde peukentonnen probeert de universiteit zichtbaar te maken hoeveel sigarettenfilters uit het milieu worden gered. Hoe schadelijk zijn deze sigarettenfilters voor het milieu?
Milieuschade
Jaarlijks kopen Nederlanders in totaal zo’n 10 miljard sigaretten. In ruim 90% daarvan zit een filter van kunststof. De filters zijn ontworpen om een deel van de schadelijke stoffen uit de longen van de roker te weren. Sommige chemische stoffen die achterblijven in het filter, zoals herbiciden, fungiciden en insecticiden, worden in de tabaksteelt gebruikt als bestrijdingsmiddelen. Volgens onderzoek van Nederland Schoon gooit 80 tot 90% van de rokers deze cocktail van plastic en schadelijke stoffen zonder nadenken op de grond.
Eenmaal in de natuur richten peuken voortdurend schade aan: omringende plantsoorten groeien minder goed en elke peuk vervuilt acht liter water. Ook bestaat de kans dat vogels of vissen een peuk als voedsel zien. Filters zijn gemaakt van celluloseacetaat, een niet-biologisch afbreekbaar soort schuimplastic. Niet van papier of katoen, zoals vaak gedacht wordt. Het kan tot wel tien jaar duren voordat dit celluloseacetaat is afgebroken, uiteengevallen als microplastics. Samen met de achtergebleven schadelijke stoffen sijpelen de microplastics verder de grond in en belanden ze uiteindelijk in het water.
Recycling
Overal ter wereld duiken steeds vaker initiatieven op om peuken te recyclen en de grondstoffen in de filters te herwinnen. Het celluloseacetaat in filters is niet alleen een langzaam afbrekend kunststof, het is ook een waardevolle polymeer. Het is mogelijk de filters om te smelten en te verwerken tot harde kunststofkorrels. In combinatie met korrels van andere gerecyclede plasticsoorten worden de korrels gebruikt als grondstof voor de productie van bijvoorbeeld kratten en pallets. De uitdaging van het proces is om een manier te vinden om de giftige stoffen in de filters te scheiden van het kunststof.
Een initiatief dat zich bezighoudt met het recyclen van sigaretten in Nederland is Peukenzee, een bedrijf opgericht door twee studenten. Met een inmiddels groeiend team doen zij onderzoek naar de meest economisch en ecologisch verantwoorde manier van het recyclen van peuken. Voor dat onderzoek hebben ze veel sigarettenfilters nodig. Daarom doneert de universiteit na afloop van de bewustwordingscampagne de ingezamelde peuken aan Peukenzee.
Samen schoon
Er zijn een aantal manieren waarop studenten en medewerkers kunnen bijdragen aan een peukvrije omgeving. Rokers kunnen er zelf op letten waar ze hun peuk laten, en anderen kunnen hen erop attenderen de peuk in een afvalbak te gooien. Rokers die willen stoppen kunnen kijken op ikstopnu.nl, rookvrijookjij.nl of contact opnemen met de huisarts. Sinds 2020 brengen zorgverzekeraars geen eigen risico meer in rekening voor programma’s die helpen om te stoppen. Voor meer informatie over stoppen met roken, organiseert de universiteit in juni, september en oktober actiedagen.
Dit artikel is geplaatst in het kader van de campagne ‘Rookvrije universiteit’. Sinds twee jaar mag er op het terrein van de universiteit niet meer gerookt worden. Desondanks liggen rondom de gebouwen veel sigarettenpeuken. Met deze campagne wil de universiteit mensen bewustmaken van de schadelijkheid van sigarettenfilters voor het milieu.
Op 30 mei plaatste de universiteit voor zeven universiteitsgebouwen tonnen, waar de op de grond gegooide sigarettenpeuken in verzameld worden. Hiermee laat de universiteit zien hoeveel peuken er worden gered uit het milieu. De inhoud van de tonnen wordt na afloop van de campagne gedoneerd aan Peukenzee om onderzoek naar recycling van sigarettenfilters te stimuleren.