Hoe zien Europese moslims hun toekomst?
Met citizen science wil Maurits Berger, hoogleraar Islam en het Westen, antwoord krijgen op die vraag. Via de website futureofislam.eu nodigt hij Europese moslims uit – anoniem –te vertellen hoe zij hun toekomst zien en wat de rol van de islam daarbij is. Op het Euro Science Open Forum in Leiden presenteert Berger de eerste bevindingen.
Wat is het doel en de opzet van uw studie ‘The Future of Islam in Europe?’
‘Het doel is te weten wat moslims in Europa belangrijk vinden: hoe ze tegen hun toekomst aankijken en welke rol de islam daarbij heeft. Bijvoorbeeld als het gaat om politiek, economie, gezondheid, moraal, sociaal leven: wat zijn hun behoeften, hun opvattingen, hun ideeën? De oproep staat op de website futureofislam. Dit wordt een meerjarig onderzoek en de eerste resultaten wil ik bespreken op ESOF. Voor dit onderzoek ga ik ook meer samenwerken met Leidse onderzoekers en studenten die moslim zijn, want samen is er zoveel kennis in huis.’
'Ook onder moslims met hetzelfde opleidingsniveau wordt er heel verschillend gedacht wordt over hun toekomst en de islam'
Waarom kiest u voor citizen science?
‘Moslimjongeren vroegen me onlangs als spreker op een conferentie. Ze vertelden mij dat ze het een keer niet over de sharia wilden hebben, maar dat ze zich nu erg bezighouden met onderwerpen als klimaatverandering en duurzaamheid en wat de rol kan zijn van een ‘groene islam’. Dat zette me aan het denken. Het onderwerp radicalisering heeft de studies over de islam erg gedomineerd en is vaak door niet-moslims geïnitieerd. Terwijl er zoveel meer andere thema’s zijn die hen bezighouden. Dit onderzoek is dus heel breed en wat mij betreft optimistischer en constructiever van aard. Want het gaat over hoe we met elkaar verder gaan en niet over wat er allemaal mis is.’
Op wat voor respons hoopt u?
‘Ik hoop dat moslims uit veel delen van Europa willen meewerken en met veel verschillende onderwerpen komen. Natuurlijk zou het mooi zijn als dat moslims zijn met heel diverse achtergronden. Maar ik zie dat er ook onder moslims met hetzelfde opleidingsniveau al heel verschillend gedacht wordt over hun toekomst en de islam. Ik hoop met deze studie ook samen te werken met moslims die zich met deze onderwerpen bezighouden, en met andere Europese collega’s. Het tij is een beetje aan het keren. Ook elders in Europa gaan onderzoekers zich meer bezighouden over de toekomst van de islam, en dat is een goede ontwikkeling.’
Tekst: Linda van Putten