Aandacht voor anti-Aziatisch racisme is hard nodig
Racisme en discriminatie, het komt voor in veel verschillende vormen. Ook in Nederland. Naroepen, stereotypen en geweld, sommige mensen worden er dagelijks mee geconfronteerd. Een groep die vaak niet wordt meegenomen in onderzoek en het debat over racisme, zijn mensen met een Aziatische afkomst. Het Expertisebureau Diversiteit & Inclusie (D&I) organiseert daarom het panelgesprek ‘Asian(s) in the Netherlands’.
Het aantal meldingen van racisme tegen Aziaten is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Het is dus van belang om mensen met een Aziatische achtergrond als categorie te betrekken in onderzoek en de media, vindt ook Jessy Wong. Zij werkt voor het Expertisebureau D&I en organiseert op 21 april het panelgesprek in samenwerking met Pan Asian Collective (PAC).
Hoe staat het met anti-Aziatisch racisme in Nederland?
‘Veel mensen hebben het idee dat anti-Aziatisch racisme pas een paar jaar voorkomt, of dat het vooral een probleem is dat zich afspeelt in de Verenigde Staten. Dat zijn misconcepties. Racisme richting Aziaten bestaat al veel langer, en het is belangrijk dat we het zien als een Nederlands probleem.’
Is het racisme toegenomen sinds de coronacrisis?
‘Het is zichtbaarder geworden sinds de coronacrisis, omdat de eerste virusgevallen plaatsvonden in China. Daarom werden Chinezen en anderen met een 'Aziatisch' uiterlijk tijdens de crisis ontlopen en werd er zelfs geweld gebruikt in sommige gevallen. Mensen spreken zich ook steeds meer uit tegen anti-Aziatisch racisme. Ze vinden elkaar bijvoorbeeld op nieuwe platforms zoals PAC, een organisatie die ook in samenwerking met studenten van de Universiteit Leiden onderzoek doet naar de beeldvorming van Aziaten in Nederlandse media.’
‘Het is een misconceptie dat anti-Aziatisch racisme pas een paar jaar voorkomt, of dat het een probleem is dat zich met name afspeelt in de Verenigde Staten.’
Waarom is het zo belangrijk dat we aandacht besteden aan anti-Aziatisch racisme?
‘Ondanks de toegenomen aandacht in Nederlandse media is er in de samenleving nog weinig bewustwording over dit onderwerp. Dat komt omdat velen denken dat het aandeel van mensen met een Aziatische afkomst in Nederland niet groot is. Maar in feite zijn dat er ongeveer een miljoen, een aanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking. Ook worden Aziaten gezien als de ‘model minority’: een minderheidsgroep die zich aanpast aan de zogenaamde dominante cultuur en niet snel onrust veroorzaakt. Vaak wordt niet erkend dat deze groep te maken heeft met discriminatie en racisme. Het gebrek aan erkenning staat niet in lijn met het idee van een inclusieve samenleving. Ook deze vorm van discriminatie en racisme moet serieus genomen worden.’
Tijdens het panelgesprek gaan de deelnemers in op hoe ‘Aziatisch’ in de media en in racismedebatten niet als een aparte categorie wordt gezien. Kan je daar al iets over zeggen?
‘Er bestaat bijvoorbeeld een kennisinstituut, Movisie, dat zich onder andere inzet voor diversiteit en inclusie. Movisie besteedt in een nieuwe handreiking aan gemeenten aandacht aan vijf specifieke vormen van discriminatie en racisme: anti-Zwart racisme, antisemitisme, anti-moslimracisme, antiziganisme (discriminatie van Sinti en Roma, red.) en lhbti+-discriminatie. Anti-Aziatisch racisme wordt niet genoemd, terwijl het zo belangrijk is om een juiste afbakening te maken en te weten over welke groepen het gaat bij discriminatie. Want wat is Aziatisch eigenlijk? Veel mensen associëren ‘Aziatisch’ met Oost-Azië, en andere achtergronden worden vergeten. Aziaten worden over een kam geschoren, terwijl de diversiteit meer naar voren moet komen. Uiteindelijk moet iedereen meegenomen worden in de diverse onderzoekscategorieën.’
‘Aziaten worden vaak gezien als de ‘model minority’: een minderheidsgroep die zich aanpast aan de zogenaamde dominante cultuur en niet snel onrust veroorzaakt.’
Hoe kan de universiteit een rol spelen in de categorisatie van mensen met een Aziatische achtergrond?
‘Er zijn verschillende initiatieven binnen de universiteit, maar er is altijd ruimte voor verbetering. LUC heeft bijvoorbeeld het Me, Asian?! programma gehad, waarbij de nadruk lag op het samenbrengen van de gemeenschap. Er is ook veel expertise binnen de universiteit, vanzelfsprekend binnen de opleiding Asian Studies. Ook zet het Expertisebureau D&I zich in voor bewustwording, bijvoorbeeld met de organisatie van het panelgesprek Asian(s) in the Netherlands. Daarnaast zijn we bezig met verschillende initiatieven, zodat mensen elkaar weten te vinden en het bekend is waar je je kan melden als je slachtoffer wordt van anti-Aziatisch racisme. Het is belangrijk om de bewustwording universiteitsbreed te creëren, zodat bijvoorbeeld ook studieadviseurs weten wat ze moeten doen als iemand zich meldt die met anti-Aziatisch racisme te maken krijgt.’
Wat zijn jouw eigen ervaringen met anti-Aziatisch racisme?
‘Ik heb wel eens ervaren dat ik me onveilig voelde, bijvoorbeeld in de trein. Het gebeurt vaker sinds de coronacrisis. Ik voel mij een Nederlander met een Aziatische afkomst, en ik ben opgegroeid in verschillende werelden. Ik begeef me ook vaak in witte, homogene omgevingen. Vaak wordt mijn achtergrond ook vergeten. Aan de ene kant kan dit als fijn ervaren worden, want je hoort erbij. Maar aan de andere kant wil je ook dat je jezelf mag zijn en dat je achtergrond ook een rol mag spelen in hoe jij je door de wereld beweegt. Ik hoop dat we op een punt kunnen komen waar we volledig onszelf kunnen zijn, ook binnen de universiteit.’
Heb je vragen met betrekking tot discriminatie, racisme of inclusie? Dan kan je terecht bij het Expertisebureau D&I. Stuur een mail naar diversiteit@leidenuniv.nl.
Tekst: Lisanne Bos