Promotieonderzoek: hoe internationaal aanklagers hun keuzes maken
Internationale aanklagers, zoals het Internationaal Strafhof in Den Haag, onderzoeken bijzonder ernstige misdaden zoals genocide. Zij beslissen onder meer over wel of niet vervolgen. Promovendus Cale Davis onderzocht hoe zij tot zulke beslissingen komen en verdedigt zijn proefschrift op 23 februari 2022.
Het recht kan niet los worden gezien van mensen, zegt Davis. 'Of het nu gaat om belastingrecht, bestuursrecht of ondernemingsrecht; er zijn altijd mensen nodig die bepalen of en hoe het recht wordt toegepast.' Met name het internationaal strafrecht, waarbij het gaat om genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, is een rechtsgebied met enorme impact. 'Het gaat vaak om misdaden die de mensheid schaden. Internationale aanklagers onderzoeken en vervolgen beschuldigingen van deze misdaden. Zij nemen veel beslissingen: Wat moeten we onderzoeken? Welke misdaden leg ik ten laste? Welke getuigen roep ik op? Moet ik in beroep gaan?'
Hoewel deze aanklagers dus belangrijke keuzes maken over hoe internationaal strafrecht wordt toegepast, is nooit onderzocht hoe en waarom deze keuzes worden gemaakt. 'Dat is bijzonder, vooral omdat aanklagers hun vak uitoefenen in het belang van de samenleving. Bestaand onderzoek naar deze discretionaire bevoegdheid gaat vaak voorbij aan deze vragen, hoewel deze fundamenteel zijn.'
Diverse wetenschappers lieten in verleden hun licht schijnen over deze discretie, of zoals Davis het definieert: het bereiken van een beredeneerde conclusie over het juiste pad om te volgen. 'Maar daarbij werd te weinig rekening gehouden met het gegeven dat elk facet van het leven is van invloed op de keuzes die mensen maken', zegt Davis. 'Iedereen heeft een unieke achtergrond, een unieke vorming en een uniek perspectief op wat hun werk inhoudt. Geen twee mensen zijn identiek en we moeten accepteren dat ieder mens anders redeneert. We moeten veel meer kijken naar hoe de beslissingen in de praktijk tot stand komen.'
Relevantie
Davis brengt met zijn onderzoek de variatie in kaart in de functionele, normatieve en strategische overwegingen die invloed hebben gehad op de keuzes van internationale aanklagers. Aanklagers nemen beslissingen vanuit het idee dat zij bijvoorbeeld normuitdragers of ‘bouwers van het recht’ zijn. Ook zou een aanklager zichzelf kunnen beschouwen als de voogd of beschermer van zijn rechtbank. Als het budget van een rechtbank werd bedreigd omdat de financiers van de rechtbank vonden dat deze niet genoeg deed, zou een officier van justitie kunnen denken dat rechtbank enkele eenvoudige zaken moeten gaan vervolgen om te voorkomen dat de financiering wordt ingetrokken.
Volgens Davis moedigen zijn bevindingen aan om bewust na te denken over de vraag of het gepast is dat aanklagers deze rollen aannemen. Dit proefschrift omarmt dan ook de oproep om meer aandacht te besteden aan hoe de ontwikkeling en de toepassing van het internationaal strafrecht gevormd wordt door individueel gedrag en benadrukt dat het recht uiteindelijk niet goed begrepen kan worden zonder te onderzoeken op welke manieren mensen de beslissingen nemen waarmee zij het recht toepassen.
Veldwerk
Davis kijkt tevreden terug op het schrijven van zijn proefschrift. 'Gelukkig kon ik veel veldwerk doen door bijvoorbeeld ervaren aanklagers te ondervragen over hun blik op besluitvorming. Dat bood mij veel interessante inzichten over discretie uit de eerste hand, afkomstig van mensen die het in de praktijk (hebben) ervaren.'
Daarnaast was Davis een aantal jaar coach van het ICC Moot Court-team van de Universiteit Leiden. 'Ik geloof sterk in de waarde van dit soort praktisch juridisch onderwijs. Studenten krijgen zo de kans om in een in een vrije omgeving belangrijke vaardigheden op te doen, zoals time management, belangenbehartiging en teamwork.' Hoewel de ICC Moot Court is opgezet als een wedstrijd, is het volgens Davis in de eerste plaats een pedagogische oefening. 'Het is uiteraard fijn als de wedstrijd goed verloopt, maar de uitslag mag de gehele ervaring nooit overschaduwen.'
Wat zou Davis adviseren aan beginnende Phd’ers? 'Tijdens je doctoraat kom je veel mensen tegen die je graag vertellen waarover je zou moeten schrijven, en vragen of je hebt gekeken naar onderwerpen die je nog niet hebt onderzocht. Maar maak je daar geen zorgen over. Blijf altijd luisteren en nadenken, maar heb ook vertrouwen in je eigen project. Het is tenslotte jouw onderzoek.'
De verdediging van het proefschtift van Cale Davis vindt plaats op 23 februari 2022. De promotoren zijn prof.dr. C. Stahn LLM en dr. Joseph Powderly.
Kijk hier voor meer informatie.