Nederlandse wetenschapsgeschiedenis onder de lens
Ook Nederland heeft zijn steentje bijgedragen aan de wetenschap. Zo zijn bluetooth, de onderzeeboot en de microscoop uitgevonden door Nederlandse wetenschappers. In de Bachelor Honours Class ‘De Lens van Van Leeuwenhoek’ wordt ingezoomd op de Nederlandse wetenschapsgeschiedenis, van de renaissance tot de twintigste eeuw.
In oktober komen de studenten samen om de eerste bijeenkomst voor deze Honours Class bij te wonen. Vanaf dat moment worden zij ondergedompeld in de wetenschapsgeschiedenis die Nederland rijk is. Om deze geschiedenis meer tot leven te brengen gaan de studenten op excursie om de collecties van Rijksmuseum Boerhaave en het Teylers Museum te bezichtigen.
Eind december presenteren de honoursstudenten in het Lipsiusgebouw in welke wetenschappelijke uitvindingen ze zich verdiept hebben. Veel studenten hebben de inspiratie voor hun presentaties aan de museumbezoeken te danken. ‘We kregen een uitgebreide rondleiding’, vertelt Angelique Versteegen, student geneeskunde, opgewekt. ‘Ik vond het Rijksmuseum Boerhaave heel gaaf. Daar hebben wij ons onderwerp vandaan.’
Kritisch kijken
Angelique is erg positief over haar periode bij de Lens van Van Leeuwenhoek. ‘Je kijkt hoe de wetenschap zich heeft ontwikkeld, en of er factoren zijn die van invloed zijn geweest op hoe de wetenschap er vandaag de dag uitziet.’
Zelf was ze altijd al geïnteresseerd in natuurkunde en geschiedenis. Ze is erg enthousiast dat ze hier een combinatie in kan vinden. ‘We begonnen dit vak in een vogelvlucht door de Nederlandse wetenschapsgeschiedenis. Daarna hebben we op chronologische volgorde belangrijke wetenschappers besproken. Voor elke bijeenkomst lazen we een belangrijke tekst.’
Wat de geneeskundestudente het meest enthousiasmeert over deze Honours Class? ‘Ik vind het leuk om kritisch te kijken naar wat mensen geschreven hebben. Je kijkt bijvoorbeeld niet alleen naar de hedendaagse blik op de geschiedenis, maar ook naar wat mensen destijds vonden van de ontwikkelingen. Je leert dat hoor en wederhoor heel belangrijk zijn.’
Zelf leerde Angelique ook kritisch te zijn op de bronnen die ze gebruikt. Iets waar in haar eigen studie in mindere mate focus op ligt. ‘Bij geneeskunde doen we heel ander soort onderzoek. Uit medische literatuur neem je vooral de feiten over. Hier moet je kijken naar wat je uit de literatuur kunt halen en waarom dat belangrijk is.’ Dit kunnen de geneeskundestudentes Anja van Lenthe en Nienke Elferink beamen. ‘Wij schrijven eigenlijk bijna nooit. We gebruiken bij dit vak ook hele andere databases dan we gewend zijn. Dat is heel leerzaam.’
Wetenschap van de Lage Landen
Het is te merken dat de studenten en de begeleidende docenten elkaar in de afgelopen tijd goed hebben leren kennen. Na afloop van de presentaties mogen de studenten naar huis, maar ze blijven allemaal nog even hangen. Dr. Huib Zuidervaart kijkt vol trots de klas rond. ‘Ik heb genoten van dit jaar. Het is echt een hele leuke groep.’
"Wij staan op de schouders van reuzen. Het is een oude uitspraak, maar wel waar"
Over zijn vak spreekt hij vol ontzag. ‘Het is belangrijk dat je laat zien dat wetenschap mensenwerk is. Er zijn dilemma’s en doodlopende wegen. Er zijn theorieën heel succesvol geweest, maar er zijn ook genoeg theorieën bij het grofvuil gezet.’ Zuidervaart benadrukt dat het belangrijk is dat de studenten niet alleen naar de geschiedenis luisteren en erover lezen, maar dat ze ook zelf ondernemen door presentaties te geven en levendige discussies te voeren.
Wetenschap beperkt zich niet slechts tot Nederland, maar volgens hem is er genoeg reden om de focus op Nederland te leggen. ‘Tijdens de wetenschappelijke revolutie heeft een aantal Nederlanders een hele belangrijke rol gespeeld. Wij staan op de schouders van reuzen. Het is een oude uitspraak, maar wel waar.’
Tekst: Marciëlle van der Kraan
Foto's: Buro JP
