Frans Osinga in het Financieele Dagblad over het afschrikken van Putin
Poetin moet geloven dat agressie te kostbaar is en direct wordt afgestraft. Dat vereist stevige militaire paraatheid aan de Navo-oostgrens, stelt Frans Osinga, Bijzonder Hoogleraar War Studies samen met Tim Sweijs.
In het artikel stellen Osinga en Sweijs dat een Russische aanval op Oekraïne een reële mogelijkheid is. Dit omdat Poetin zich moedwillig met een grootschalige troepenopbouw aan de Oekraïense grens in een hoek heeft gemanoeuvreerd. Ook heeft de president extreme eisen richting het westen. Onverrichter zake terugtrekken zal hem groot gezichtsverlies opleveren. Bovendien, zo schrijven Osinga en Sweijs, is een invasie niet nodig om een van Poetin’s doelen te behalen, namelijk de garantie dat Oekraïne geen lid wordt van de Navo. ‘Beperktere acties kunnen volstaan, zoals erkenning van de afgescheiden deelstaten Donetsk en Loehansk in het oosten van Oekraïne. Kiev kan ook worden bedreigd met een beperkte militaire opmars vanuit Wit-Rusland. Poetin kan dus relatief eenvoudig een fait accompli creëren, om dan rustig een westerse reactie af te wachten.’
Russisische fait accompli-strategie
Verderop in het artikel worden twee zaken genoemd waarvan Poetin overtuigd moet zijn om af te zien van agressie: ‘Ten eerste dat zijn acties snel worden afgestraft en ten tweede dat ze buitenproportioneel zijn.’ Osinga en Sweijs verwachten dat dit niet snel lukken, omdat Oekraïne militair te zwak is en de westerse respons te mager. ‘Traag werkende sancties, noch de westerse bevoorrading van Oekraïne met defensieve wapens zoals anti-tankraketten, of de steun van een Nederlands cyberteam aan Oekraïne (waardoor Nederland overigens voorbereid moet zijn op meer Russische cyberaanvallen) zullen in de ogen van Poetin geen erg indrukwekkende politieke en economische schade veroorzaken en hem dus niet weerhouden.’ Een Russische fait accompli-strategie lijkt daarom kansrijk, stellen Osinga en Sweijs.
Deterrence by denial
Als de Navo crises wil voorkomen, dan moet ze volgens Osinga en Sweijs overgaan op een nieuwe strategie, een van deterrence by denial. Het woord denial wordt hier gebruikt in de betekenis van ‘onmogelijk maken’. In deze strategie geldt dat parate conventionele militaire capaciteitein dermate overtuigend moeten zijn dat het Russische offensieve acties geen kans van slagen hebben, of alleen kunnen slagen tegen te hoge kosten voor Poetin. Dit heeft een afschrikwekkende werking. De Adviesraad Internationale Vraagstukken stelde echter dat zo’n strategie momenteel niet haalbaar is, omdat Europese landen teveel hebben bezuinigd op militaire middelen.
Lees het hele artikel hier
Frans Osinga is sinds 2010 hoogleraar aan de Nederlandse Defensie Academie in Breda. Hij promoveerde aan de Universiteit Leiden en was research fellow van Instituut Clingendael. Ook was hij gevechtsvlieger bij de Koninklijke Luchtmacht en werkzaam voor de NAVO. De bijzondere leerstoel aan de Universiteit Leiden wordt mogelijk gemaakt door de KVBK, de Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap.