‘Wij zijn de schakel tussen de IC en de rest van het ziekenhuis’
“De resultaten van de patiënt op bed 2 zijn binnen, kunt u komen kijken? Over”, vraagt Emma Nieswaag, terwijl ze de zendknop van haar portofoon ingedrukt houdt. Na een paar seconden klinkt de reactie van de dienstdoende arts over de radio. “Bedankt voor het doorgeven, ik kom er aan. Over en uit.”
Nieswaag is eerstejaars masterstudent Geneeskunde in het LUMC en werkt momenteel als coördinator bij het Intensive Care Commandocentrum (ICC). Tijdens de coronagolven is deze plek dé schakel tussen het covid cohort op de IC en de rest van het LUMC.
Vanuit een omgebouwde koffieruimte met daarin twee computers en ongeveer 20 portofoons, zorgt een team van studenten ervoor dat de communicatie op de afdeling goed verloopt. Daarnaast voeren ze praktische taken uit om de werkdruk van medewerkers op de IC te verlagen, zoals het regelen van administratie en familiebezoeken. “Het geeft een dankbaar gevoel om op deze manier een steentje bij te dragen aan de covidzorg”, vindt Nieswaag.
Communicatie op de IC
De hulp van de studenten is meer dan welkom op het covid cohort. Het commandocentrum is dan ook landelijk bestempeld als best practice. “Het is een acute verlichting”, vertelt David van Westerloo, Intensivist in het LUMC. “Zonder het commandocentrum hadden we nooit zoveel kunnen opschalen”.
Tijdens het werk op de IC zijn veel medewerkers telefonisch onbereikbaar voor de rest van het ziekenhuis. Door de beschermende kleding (een FFP2-gezichtsmasker, oogbescherming en een sluitende jas) kunnen ze geen telefoon of pieper gebruiken. “Dat maakt goede communicatie bijna onmogelijk”, legt Nieswaag uit. “Bij een vraag, consult of een oproep moeten medewerkers gewoon beschikbaar zijn. Alle binnenkomende oproepen vanuit het LUMC en daarbuiten komen daarom nu bij ons binnen. Wij zorgen er vervolgens voor dat de melding bij de juiste persoon terecht komt. Daardoor is de communicatie ook voor de verpleging een stuk verbeterd. Zij kunnen waar nodig via ons snel en direct schakelen met de artsen.”
Etherdiscipline
Het doorgeven van meldingen gaat via radioverkeer. Alle artsen worden voordat ze de IC opgaan uitgerust met een oortje dat vastzit aan een portofoon. “Als een arts telefonisch wordt opgeroepen, nemen wij de telefoon op en verzamelen we alle informatie. Vervolgens maken we de afweging om de boodschap direct over te brengen via de radio, of om de melding op te schrijven voor een geschikter moment. Zo zorgen we ervoor dat de communicatie over de hele afdeling ordelijk verloopt. Goede etherdiscipline met termen als ‘over en uit’, is dus noodzakelijk.”
Werken en leren op de IC
Voor de studenten is werken op de IC een leerzame ervaring. “Tijdens colleges krijg je de theorie mee, maar hier zie je alles in realtime gebeuren. Helemaal als we met een arts mee mogen als hij of zij een ronde doet”, vertelt Nieswaag. “Daarnaast merk ik ook echt dat het een academische omgeving is. Als we een vraag hebben, dan is er altijd wel iemand die deze wil beantwoorden.”
Naast leerzaam kan werken in het commandocentrum ook best heftig zijn. “Je krijgt alles mee”, legt Nieswaag uit. “Tijdens de tweede golf zijn er veel patiënten overleden, ook een groot aantal mensen in dezelfde leeftijdscategorie als onze ouders. Dat zet je aan het denken. Verder heb ik eens voor een zwangere patiënt het contact moeten regelen tussen de IC en de afdeling Neonatologie. Dan realiseer je wat moeder en kind in die situatie allemaal moeten doormaken. Op dat soort momenten is het best moeilijk om emotie en werk van elkaar te scheiden. Gelukkig praten we er op de afdeling onderling veel over en steunen we elkaar als dat nodig is.”