Deze FWN-studenten blonken uit en wonnen een KHMW Jong Talent Prijs
Maar liefst zeven Leidse FWN-studenten ontvingen maandag 29 november een Jong Talent Prijs van de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen. Mark van den Bosch en Karlijn Kruiswijk sleepten een afstudeerprijs in de wacht, een groep jonge astronomen won de ET Outreach Award en de andere vijf studenten ontvingen elk een aanmoedigingsprijs voor hun prestaties in het eerste studiejaar.
Mark van Den Bosch won de ASML Afstudeerprijs voor Wiskunde. Hij kreeg de prijs voor zijn masterscriptie over modellen voor processen met een vertraagde negatieve terugkoppeling. Mark legt uit: ‘Denk bijvoorbeeld aan hoe de concentratie van rode en witte bloedcellen in je bloed verandert over de tijd. Het mooie aan dit soort systemen is dat ze vrijwel altijd in balans zijn.’
Wat was dat ook alweer? – Negatieve terugkoppeling
Bij negatieve terugkoppeling of negatieve feedback veroorzaakt een toename van een waarde, zoals een stijging van de concentratie bloedcellen in het bloed, een remming van het proces. In dit geval zal door de hoge concentratie bloedcellen bijvoorbeeld een signaal naar de hersenen worden gestuurd om geen extra cellen meer aan te maken.
Verouderde modellen verbeterd
Mark maakte de modellen realistischer door onzekerheid in te bouwen. ‘We voegden zogeheten ruis toe,’ vertelt hij. Hiermee zorg je ervoor dat je kleine invloeden, van binnen- en buitenaf, niet meer verwaarloost. Dat is belangrijk omdat al die kleine invloeden bij elkaar best wel eens een belangrijke rol kunnen spelen.’
Door deze ruis toe te voegen, werden de modellen wel een stukje lastiger. Mark: ‘Toch, met wat zwoegen en zweten, is het ons gelukt aan te tonen dat oplossingen van deze realistischere modellen nog steeds mooi in balans blijven, zolang ruis niet de overhand neemt. Precies wat je ook zou verwachten in de praktijk.’
Verbluffende vaardigheden en grote gedrevenheid
Begeleider Onno van Gaans noemt het niveau van Marks scriptie uitzonderlijk hoog. ‘Het bewijs dat Mark levert is ingenieus,’ zegt hij. ‘Hij combineert een zeer gedetailleerde en complexe analyse van dit soort vergelijkingen met geavanceerde technieken uit de kansrekening.’
'Mark heeft theoretisch inzicht, literatuurkennis en verbluffende wiskundige vaardigheden en combineert dat met grote gedrevenheid'
Verder prijst Van Gaans de moeite die Mark deed om de scriptie voor een breed wiskundig publiek toegankelijk te maken, en de breedte en omvang van het onderzoek. ‘Mark heeft diepe theoretische inzichten, grote literatuurkennis en verbluffende wiskundige vaardigheden. Hij combineert dat met een praktische zin voor simulaties en een gedrevenheid om zijn werk echt van belang te laten zijn voor problemen buiten de wiskunde. Kortom, een terechte winnaar!’
Promoveren op ruis
Mark had niet durven dromen dat hij de afstudeerprijs in de wacht zou slepen. ‘Nadat ik gebeld was, had ik dan ook zeker een dag nodig om alles te laten bezinken,’ vertelt hij. Mark blijft in Leiden, waar hij voor zijn promotie onderzoek doet dat wederom met ruis te maken heeft. ‘Ik onderzoek hoe je bewegende patronen onder invloed van ruis wiskundig kunt beschrijven. Dat is nuttig voor allerlei wetenschappelijke fenomenen, zoals bij chemische reacties.’
De ASML Afstudeerprijs voor Wiskunde bestaat uit 5.000 euro. Lees het juryrapport.
Deze Leidse eerstejaars studenten wonnen een Jong Talent Aanmoedigingsprijs
De KHMV reikt jaarlijks 56 aanmoedigingsprijzen uit voor de beste studieresultaten in het eerste studiejaar. Het prijzengeld bedraagt 500 euro en wordt gesponsord door verschillende partners.
In Leiden vielen de volgende eerstejaars in de prijzen:
- Gijs van der Velden – Biologie
- Dominique Lawson – Wiskunde
- Tobias Lewerissa – Natuurkunde
- Lieke Vertegaal – Informatica
- Willemijn van der Heijden – Biofarmaceutische wetenschappen
Quantum versus zwaartekracht
Ook oud-natuurkunde student Karlijn Kruiswijk was blij verrast met haar prijs: de tweede plaats in de Shell Afstudeerprijs voor Natuurkunde. Karlijn vond een manier om sneller te kunnen rekenen aan de zogenaamde terugreactie van quantumvelden op de zwaartekracht. ‘De zwaartekracht beïnvloedt hoe quantumdeeltjes zich bewegen, maar die deeltjes veranderen op hun beurt ook weer de zwaartekracht,’ legt ze uit. ‘Om het uiteindelijke effect van dit proces te bepalen, moet je dus constant deze twee invloeden afwisselen en uitrekenen. Dat kost alleen heel veel rekenkracht. Ik heb aan een manier gewerkt om deze terugreactie in één keer te kunnen berekenen.’
Fundamenteel onderzoek dus, dat ons volgens Karlijn helpt de interactie tussen de quantumwereld en de algemene relativiteit beter te begrijpen. ‘Essentieel voor ons begrip van de evolutie van ons universum.’
Technisch talent én gevoel voor avontuur
Karlijn is inmiddels bezig met haar promotie aan de Université Catholique de Louvain, België. Hier werkt ze aan het detecteren van lage-energieneutrino’s afkomstig van verschillende soorten gammaflitsen.
'Karlijn beschikt over één van de belangrijkste kwaliteiten om succesvol onderzoeker te worden: gevoel voor avontuur.'
Scriptie-begeleider Subodh Patil heeft er in ieder geval alle vertrouwen in dat ze zal slagen. ‘Karlijn is een zeer ambitieuze en nieuwsgierige onderzoeker,’ zegt hij. ‘Het probleem dat ik haar voorlegde was voor haar onbekend terrein, maar ze ging meteen aan de slag. Behalve dat ze technisch heel sterk is, laat dat mij zien dat Karlijn één van de belangrijkste kwaliteiten heeft om een succesvol onderzoeker te worden: gevoel voor avontuur! Haar resultaten zijn vernieuwend en belangrijk genoeg voor een publicatie: een prestatie kenmerkend voor enkel de allerbeste masterstudenten.’
De tweede prijs voor de Shell Afstudeerprijs voor Natuurkunde bestaat uit 2.000 euro. Lees het juryrapport.
Ontwerp je eigen alien
Een groep jonge onderzoekers van de Sterrewacht Leiden won de ET Outreach Award uit het De Zeeuw-Van Dishoeck Fonds, de prijs voor het beste idee voor communicatie met het grote publiek. Met het project Climate and Astronomy - Design Your Own Alien lieten de ze kinderen laten nadenken over welke aliens op planeten en manen in ons zonnestelsel zouden kunnen leven. ‘Het geeft kinderen een nieuwe kijk op het heelal en de aarde en maakt ze ervan bewust hoe bijzonder het klimaat en leven op aarde is,’ aldus de jury.
De projectgroep bestaat promovendi Anniek Gloudemans, Amy Louca en Martijn Wilhelm, postdoc Katharina Immer, staffmedewerkers Michelle Willebrands en Sanne van Gammeren, onderzoeker Violette Impellizzeri en masterstudenten Frank Rensen en Sharon Diamant.
Prijsuitreiking
De KHMW reikte de Young Talent Awards live uit tijdens een online uitzending op maandag 29 november. Je kunt het verslag, inclusief videofragmenten, terugvinden op de website: