Terug naar de faculteit met docent Alexander van Oudenhoven
Afgelopen jaar werd hij Docent van het Jaar vanwege zijn innovatieve (online) onderwijs, nu moet Alexander van Oudenhoven het roer opnieuw omgooien en weer fysiek lesgeven. Hoe zijn de eerste weken bevallen? ‘Laten we toepassen wat we geleerd hebben in de lockdownperiode.’
In deze rubriek laten we collega’s aan het woord die weer naar de faculteit gaan. Wil jij ook je verhaal kwijt? Tip ons.
Dit interview vond plaats voor de versoepelingen van 25 september.
‘Hoe gaat het met iedereen?’ Met deze vraag startte Alexander van Oudenhoven sinds de lockdown ieder college. Een traditie die standhoudt, zelfs nu hij bij het Leiden University College weer fysiek college geeft. ‘Ik vind het belangrijk om continu te peilen hoe het met mijn studenten gaat en wat hun voorkeur is qua lesvorm.’
Opties zijn er namelijk te over, vertelt Van Oudenhoven. ‘Alles op locatie, alles online, of een hybride vorm. Al hebben weinig van mijn studenten een voorkeur voor hybride colleges. Het is dan lastiger om je aandacht te verdelen. Daarnaast voel je je ook minder onderdeel van het geheel als je een van de weinigen bent die online meedoet. Wij zijn er als docententeam nog niet helemaal uit wat de beste oplossing is als iemand niet fysiek aanwezig kan of wil zijn.’
Minder expressie dan op een scherm
Van Oudenhoven geniet ervan om zijn studenten weer in het echt te zien, maar het was ook even wennen. ‘We zitten met 21 studenten in een ruimte waar je geen 1,5 meter afstand kan houden. De studenten kozen er bij de eerste colleges zelf voor om een mondkapje op te doen. Paradoxaal genoeg zie ik door die mondkapjes nu minder expressie bij de studenten dan bij een online college. ‘Maar de sfeer, de interactie, het samenzijn, dat kan je online niet nabootsen.’
Problemen erkennen en bespreken
Ook de problemen van studenten zijn belangrijk om te erkennen en te bespreken, zegt Van Oudenhoven. ‘Het merendeel van de studenten heeft het moeilijk gehad met de maatregelen, het is goed als studenten dat van elkaar weten. Dan kunnen ze elkaar erdoorheen slepen en wordt duidelijk dat je je kwetsbaar mag opstellen.’
Van Oudenhoven probeert de positieve kanten van de pandemie in te zien: ‘Ik hoop en denk dat we door deze bizarre situatie meer aandacht geven aan hoe het met studenten en docenten gaat. Het welzijn moet weer hoger op de kaart komen en blijven.’
Laat de docenten zelf bepalen
En dat betekent ook dat docenten meer gehoord moeten worden, iets wat niet altijd gebeurt. ‘Toen mijn collega’s en ik het nieuws van de VSNU lazen dat de universiteiten weer volledig opengingen, waren er weinig collega’s die inzagen hoe dit voor hen zou werken. Er was vooral twijfel, niet algehele opluchting. Als een situatie onzeker is, dan moet je dat erkennen en niet doen alsof er niks meer aan de hand is.’
Van Oudenhoven pleit dan ook dat docenten de vrijheid krijgen voor maatwerk. ‘Het heeft geen zin als studenten en docenten met tegenzin, twijfel of onzekerheid naar college gaan. Ik denk dat een docent het beste kan inschatten wat voor de hele groep en hun vak werkt. Op die manier zorg je ervoor dat studenten hun leerdoelen halen en hun welzijn goed is.’
Want, zo beargumenteert Van Oudenhoven, elke docent heeft net uitgevogeld wat wel en niet werkt. ‘Laten we toepassen wat we in coronatijd hebben geleerd en van daaruit verder ontwikkelen. We zijn beter geworden in flexibel zijn, laten we dat dan ook omarmen en niet blind teruggaan naar hoe het was.’
Tips van de Docent van het Jaar
Anderhalf jaar aan online onderwijs heeft de kijk van Alexander van Oudenhoven op lesgeven veranderd. Hoe richt hij zijn onderwijs nu in, en wat heeft hij meegenomen uit de coronatijd? Drie tips van de Docent van het Jaar 2020:
- Video en literatuur: ‘De aandachtsspanne van een student is te kort om online een normaal hoorcollege te geven. Het is dan beter om kennis over te dragen met opgenomen korte video’s, literatuur en kleine opdrachten. Dat pas ik nu nog steeds toe: de recht toe recht aan stukken uit mijn college neem ik op, zodat studenten die op hun eigen tempo kunnen bekijken.’
- Quizjes via Microsoft Forms: ‘Vervolgens bespreken we de inhoud tijdens het college, en houd ik ook korte quizjes. Mijn studenten vinden dat erg leuk, want het is interactief en ze krijgen meteen feedback. Het is ook een goede manier om te toetsen of mensen oppikken wat je vertelt, inclusief de wat stillere studenten. Ik gebruik hiervoor Microsoft Forms, dat is al gelinkt aan de gebruikers in je Teamskanaal. Ik vind het ideaal: studenten kunnen eenvoudig inloggen met hun telefoon of laptop, en ik kan de resultaten direct exporteren om te laten zien en te analyseren.
- Gastsprekers: ‘Doordat het videobellen nu helemaal ingeburgerd is, wordt het veel eenvoudiger om een gastspreker uit het buitenland uit te nodigen voor een Q&A of college. We kunnen dat dan allemaal vanuit huis bijwonen, of we volgen het met z’n allen samen in de collegezaal.’