IncLUsion helpt asielzoekers studeren: ‘Het heeft me zelfvertrouwen gegeven’
Als asielzoeker zonder verblijfsvergunning toch al kunnen studeren. Het studenteninitiatief IncLUsion stelt elk jaar tientallen asielzoekers in staat om een aantal vakken aan de Universiteit Leiden te volgen. ‘Het onderwijs heeft me veel steun gegeven.’
‘IncLUsion is bedoeld om asielzoekers met een academische achtergrond te ondersteunen,’ vertelt studentcoördinator Ilse Mulder. ‘Elk semester proberen we ongeveer vijftig mensen aan te nemen die in de buurt van Leiden wonen. Zij kunnen twee bachelorvakken volgen, terwijl wij hen helpen de universiteit te leren kennen. We leggen bijvoorbeeld uit hoe uSis werkt en begeleiden ze tijdens het semester. Wanneer ze dan een verblijfsvergunning krijgen, zijn ze al op de hoogte van de systemen van de universiteit en kunnen ze sneller een studie oppakken.’
Gewoon proberen
Een van de eerste studenten die deelnam aan het programma was Verna Tiro. In 2015 kwam ze vanuit Mexico naar Nederland om een master in Groningen te volgen. ‘Ik heb altijd geweten dat ik in transitie wilde gaan, maar in die tijd was er in mijn cultuur niet eens een woord om transgenders met waardigheid te beschrijven. Ik dacht dat ik moest kiezen tussen de wetenschap en in transitie gaan. Pas toen ik in Nederlands een transvrouw ontmoette dacht ik: als dit hier mogelijk is, waarom wacht ik dan?’
Verna begint met haar transitie, maar deze blijkt lastig te combineren met haar studie. Uiteindelijk stelt de universiteit zelfs voor dat Verna stopt met haar studie. Een beslissing met grote gevolgen, want dit betekent dat ze niet langer met een studentenvergunning in Nederland kan blijven. Omdat het niet veilig voelt om terug te keren naar Mexico, vraagt ze asiel aan. Een lange juridische procedure en verblijf in twee asielzoekerscentra volgen. In het asielzoekerscentrum in Amsterdam ziet ze een poster van IncLUsion hangen. 'Ik dacht: wat heb ik te verliezen? Laat ik het gewoon proberen.'
'Onderwijs is mijn rots in de branding geweest'
Ze schrijft zich in voor de vakken International Relations en Cultural Studies. Die hebben weinig te maken met haar achtergrond in de biologie (exacte vakken werden nog niet aangeboden, red.), maar ze blijkt er toch veel aan te hebben. ‘In die tijd was er geen zekerheid om me heen, terwijl ook mijn lichaam aan het veranderen was. Het enige stabiele in mijn leven was mijn brein. Onderwijs is echt mijn rots geweest. In die twee vakken heb ik geleerd hoe belangrijk instituten zijn als je juridische problemen hebt.’ Die kennis heeft haar geholpen tijdens haar eigen procedure. 'Toen ik in Nederland mijn naam en geslacht veranderde, kreeg ik een formele brief van het Mexicaanse consulaat waarin werd uitgelegd waarom de naams- en geslachtswijziging niet ging zoals de IND eerder had gezegd. Dit gaf mij een boost in mijn zelfvertrouwen, omdat het Nederlandse systeem mij in zekere zin in staat had gesteld om in beroep te gaan tegen de eerdere beslissing, een belangrijk aspect om rechtvaardigheid te bereiken. Het is niet zo dat de IND 'slecht' is: het is een instelling en het is hun taak om migratie te reguleren, maar zij kunnen niet alles weten over alle processen in de wereld. Wij hebben ook een agency en kunnen onze advocaten tijdens het proces van informatie voorzien.'
Verna in de uitzending van Hello Leiden
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofVerder helpen
Ilse merkt ook dat IncLUsion studenten helpt hun (juridische) weg te vinden in Nederland. ‘De focus van IncLUsion ligt op het onderwijs, maar studenten integreren op deze manier natuurlijk ook in Nederland. Dat stimuleren we ook door sociale activiteiten te organiseren. Een tijdje geleden hebben we bijvoorbeeld een Nederlandse avond gehouden. Eerst waren mensen best terughoudend, maar aan het eind van de avond durfde iedereen te kletsen. Dat was heel leuk om te zien.’
Inmiddels heeft IncLUsion plannen om deze studenten ook verder te helpen als ze al een verblijfsvergunning hebben. ‘Op dit moment proberen we de samenwerking met Voorbereidend Jaar Leiden te versterken om de overgang naar het hoger onderwijs soepeler te laten verlopen. Dit is een initiatief van de Universiteit Leiden en de Hogeschool Leiden dat ervoor zorgt dat studenten voldoen aan de eisen om aan een volwaardige opleiding in het hoger onderwijs te beginnen. Bijvoorbeeld door te werken aan hun niveau van het Nederlands. Ze bieden een aantal reguliere middelbareschoollessen aan in het Nederlands en Engels, en ze ondersteunen studenten bij het maken van een soepele overgang tussen VJL en een eventuele opleiding aan de Universiteit Leiden. Op die manier proberen we hen een stapje dichter bij het daadwerkelijk studeren te brengen.’
Verblijfsvergunning op humanitaire gronden
Verna is ook aangenomen voor het voorbereidend jaar. Ze heeft zich ook aangemeld voor een masteropleiding, omdat ze eindelijk een verblijfsvergunning heeft. 'Na vier jaar navigeren door het Nederlandse rechtssysteem, en veel steun, heb ik eindelijk goed nieuws gekregen van de IND: een vergunning op humanitaire gronden.' Toch moet ze haar studieplannen mogelijk een jaar uitstellen. Een paar weken geleden kreeg ze namelijk ook te horen dat ze op een wachtlijst staat voor twee grote operaties. 'Voorlopig ga ik me concentreren op mijn integratie en het verbeteren van mijn Nederlands, want wat ik met mijn vriend oefen is geen formeel Nederlands. Ik ben erg dankbaar voor het bestaan van een programma als incLUsion'.
Asielzoekers met een academische achtergrond kunnen zich twee keer per jaar aanmelden om bachelorvakken te volgen aan de Universiteit Leiden. IncLUsion beoordeelt de aanmeldingen op motivatie, eerdere studie-ervaring en niveau van Engels. Wanneer de toegelaten studenten de gevolgde vakken afronden, krijgen ze hiervoor een certificaat.