NWO- en ERC-beurs voor onderzoek naar Chinese infrastructuur
Ruim drie miljoen euro heeft hoogleraar Hilde De Weerdt de komende jaren te besteden. Voor onderzoek naar Chinese infrastructuur krijgt ze zowel subsidie van de European Research Council (ERC) als van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). ‘Het is mooi dat het ook in de sociale en geesteswetenschappen mogelijk is om grote projecten op te zetten.’
De beurzen komen beide ten goede aan onderzoek naar Chinese infrastructuur. De Weerdt onderzoekt onder andere de aanleg van bruggen, wegen en stadswallen. ‘Toen VOC-leden en jezuïeten in de vroegmoderne periode van Europa naar China reisden, waren ze heel erg onder de indruk van de infrastructuur,’ vertelt De Weerdt. ‘Deze kon volgens hen China’s economische welvaart en stabiele samenleving verklaren. Ook later bleef men deze mening toegedaan, waarbij men zich vooral baseerde op een paar grote, emblematische projecten zoals de Grote Muur, de stadswallen van Xi’an of het Grote Kanaal.’
Volgens De Weerdt waren er echter al vroeg redenen om te twijfelen aan de vermeende alomtegenwoordigheid van stadswallen en andere infrastructuur als verklaring voor China's succes. ‘Reeds in de middeleeuwen stelde men vast dat er op vele plekken helemaal geen stadswallen waren, dat ze in verval raakten, of dat er schapen graasden op vervallen stadsmuren.’ Volgens haar waren er naast perioden van infrastructurele ontwikkeling dan ook tijden van inkrimping. Daarnaast verschilde de infrastructuur sterk per regio. ‘Wij willen uitzoeken hoe infrastructuur functioneert op cultureel en sociaal vlak: Wie doet eraan mee? Wie haalt voordeel uit? Welke betekenissen worden eraan verbonden? Kunnen we door infrastructurele groei en inkrimping in kaart te brengen een regionale geschiedenis van China schrijven?’
ERC advanced grant
Het onderzoek wordt grotendeels gefinancierd met de ERC advanced grant, die 2,5 miljoen euro bedraagt. ‘In dit project gaan we kijken naar elke regio in China, behalve het zuidoosten, in de tijdsspanne van 1000 tot 1800. We willen de sociale en culturele geschiedenis van infrastructuur in deze lange periode voor de industriële revolutie schrijven. Daarvoor gaan we allerlei gebeurtenissen in kaart brengen waarbij bruggen, stadswallen of wegen worden aangelegd, vernield of heropgebouwd.’
Dergelijke gebeurtenissen zijn ook in de 21e eeuw nog goed te traceren, omdat de details over het bouwwerk op grote stenen werden gegraveerd en vervolgens opgenomen in lokale geschiedenissen waarvan er duizenden zijn overgeleverd. ‘Die vermelden details zoals welke personen op welke wijze hebben bijgedragen, welke materialen werden gebruikt en hoeveel arbeiders eraan hebben gewerkt.’ Inmiddels zijn deze teksten vrijwel allemaal gedigitaliseerd. ‘Die data willen we gebruiken om met een heel nieuwe bril te gaan kijken naar de vraag: wat is eigenlijk een regio? Dat kan bijvoorbeeld door te onderzoeken waar clusters met gelijkaardige infrastructurele kenmerken zich bevinden.’
NWO-beurs
De NWO-beurs van 750.000 euro wordt ingezet voor aanvullend onderzoek naar de infrastructurele geschiedenis van het zuidoosten van China en de link tussen deze regio en Zuidoost-Azië. ‘Infrastructuur is natuurlijk ook een technologie die geëxporteerd kan worden. We willen onderzoeken hoe die zich regionaal verspreidt over cultuurgrenzen heen.’
De resultaten van dit onderzoek worden in dit project ook op verschillende manieren met een ruimer publiek gedeeld, bijvoorbeeld door een evenement over stadsmuren in Nederland en China te organiseren of een crowdsourcing van historisch fotomateriaal op te zetten. Ook wil De Weerdt graag in contact treden met aannemersbedrijven. ‘In dit onderzoek gaan we automatisch informatie uit archeologische rapporten halen. Omdat het voor bedrijven een vereiste is archeologisch onderzoek te doen voordat ze wegen aanleggen of huizen bouwen, kan het zijn dat ze daar meer over willen weten. Ik heb daar mede interesse in, omdat mijn familie aan beide kanten in die branche zat. Mijn moeder is spijtig genoeg overleden, maar misschien zal ze nu denken: het is toch nog goed gekomen met Hilde.’
Methodes en het onverwachte
Zelf kijkt ze erg uit naar de ontwikkeling van nieuwe methodes voor historisch onderzoek. ‘Ik heb eerder een ERC-subsidie gehad en heb daaruit geleerd dat het verwerven van grootschalige subsidies gemengd nieuws zijn. Men stelt zich vaak voor dat je vijf jaar uitsluitend aan eigen onderzoek kunt besteden, maar zo werkt het niet. Je krijgt maar beperkt tijd voor onderzoek en moet vooral veel administratie doen. Het is wel zo dat je veel kunt gaan bijleren over dingen die je zou willen doen, maar waarvoor je eigenlijk niet zelf de tijd hebt. Ik kan nu een of twee personen werven met expertise in digitale archeologie, een computer scientist die verstand heeft van kunstmatige intelligentie en twee promovendi en twee postdocs met wie ik samen een veel ruimer deel van de Chinese geschiedenis kan beslaan dan alleen zou mogelijk zijn. Dat is erg verrijkend.’
Ook de methodologische vernieuwingen die op het programma staan, spreken haar aan. ‘Tijdens mijn vorige ERC-onderzoek hebben we een methode om digitaal teksten te annoteren veralgemeniseerd en beschikbaar gesteld op een digitaal platform, MARKUS genoemd. Het was een onvoorzien succes dat daar nu mensen uit allerlei vakgebieden mee werken: kunst, religie, maar ook geneeskunde.’ Die methode moet in het komende onderzoek worden verfijnd. De annotatie moet niet alleen meer bestaan uit een automatische herkenning van entiteiten zoals plaats- en persoonsnamen, maar moet ook hiërarchische verbanden tussen deze entiteiten kunnen aangeven. ‘Methoden kunnen heel snel achterhaald zijn. Daarom willen we deze graag verder ontwikkelen. En ik hoop ook dat we net als vorige keer grotere bijdragen aan de wetenschap kunnen leveren die niet in het oorspronkelijke onderzoeksvoorstel stonden.’
Hilde De Weerdt is hoogleraar Chinese geschiedenis aan het Instituut voor Regiostudies. Ze concentreert zich op de intellectuele en politieke geschiedenis van het keizerrijk China.